Productie biologisch mengvoer loopt vast

De oorlog in Oekraïne is voor de biologische veevoedersector de druppel die de emmer doet overlopen. Er was al langer sprake van een tekort aan biologische veevoedergrondstoffen en snelstijgende prijzen. Onder meer door een groeiende behoefte omdat de biologische consumptie groeit.

Tegelijkertijd zijn er in de akkerbouw minder omschakelaars naar bio en was er de afgelopen jaren sprake van tegenvallende oogsten in sommige regio's in Europa.

De krapte nam de afgelopen maanden verder toe. Een van de oorzaken is de nieuwe Europese bioverordening die sinds 1 januari van kracht is. Door striktere regels in deze verordening zijn meer eiwitrijke biologische grondstoffen nodig.

Vervallen ontheffing

Dat komt onder meer door het vervallen van de ontheffing om tot 5 procent niet-biologische eiwitrijke grondstoffen te mogen gebruiken voor varkens en pluimvee. Alleen voor de voeding van jonge dieren is deze ontheffing nog enkele jaren van kracht.

'We hadden gehoopt dat we de periode van krapte aan grondstoffen zonder grote problemen door zouden kunnen komen. Maar de oorlog in Oekraïne zorgt voor een extra klap waardoor acute tekorten kunnen ontstaan', vertelt Thomas Schara, manager team Kennis en Innovatie bij Bionext.

Oekraïne was een belangrijke leverancier van biologische veevoergrondstoffen. Door de oorlog gaan er geen grondstoffen meer uit Oekraïne naar West-Europa. Bovendien zijn andere landen in Oost-Europa door de situatie in Oekraïne ook terughoudend met het verschepen van grondstoffen. 'De situatie is nu meer dan zorgelijk', meldt directeur Wilfred Jonkman van Reudink Biologische Voeders.

Zonnepit- en raapschilfers

Het meest nijpend is de beschikbaarheid van biologische zonnepit- en raapschilfers. Binnen drie weken is de voorraad in Nederland op. 'Deze grondstoffen hebben we met name nodig om een voldoende hoog methioninegehalte in biologische pluimveevoeders te realiseren', zegt eigenaar Robert Fakkert van Fakkert Diervoeders. Als de krapte aanhoudt, komen de voerproducenten ook in de problemen bij het maken van varkensvoeders.

Volgens Fakkert kan er al op korte termijn een situatie ontstaan waarin hij moet kiezen aan welk pluimveebedrijf hij voer levert en aan welk bedrijf niet. 'En dat is natuurlijk volstrekt onwenselijk.' Ook het maken van voer dat niet de gewenste voederwaardes heeft, is geen optie. 'Dan komt het dierenwelzijn in het geding en dat willen we absoluut niet', aldus Jonkman.

De biologische mengvoersector zoekt samen met Bionext naar oplossingen. Er lopen onder meer gesprekken met het ministerie van LNV over bijvoorbeeld het verlenen van een ontheffing om tijdelijk gangbare grondstoffen te gebruiken als bepaalde biologische grondstoffen echt niet zijn te leveren.

Synthetische aminozuren

Ook het tijdelijk toestaan van het gebruik van synthetische aminozuren in biologische veevoeders is onderwerp van gesprek. 'De prijs van biologische grondstoffen mag nooit een argument zijn om gangbare grondstoffen toe te laten. Maar als ze niet te koop zijn, wordt het anders', stelt Fakkert.

Door de krapte aan grondstoffen lopen de prijzen van biologische mengvoeders in razendsnel tempo op. De sectorpartijen hopen dat met supermarkten afspraken zijn te maken over het verhogen van de prijzen in winkels om de verliezen bij veehouders in te dammen.