Er wordt alweer getrokken aan de boer

Analyse Melkvee Martijn van Rossum 08 maa 2022 om 06:30uur

Krapte op de zuivelmarkt. Voor melkveehouders is het een zegen. De zuivelnoteringen stijgen wereldwijd en de melkprijzen stijgen mee. Jammer is dat ook de voer- en energieprijzen flink stijgen. Een groot deel van de winst gaat daarmee verloren.

De situatie op de zuivelmarkt is op het moment anders dan anders. Algemeen directeur Peter Tuborgh van Arla noemde het enkele weken geleden al 'opvallend' dat de melkproductie achterblijft, ondanks de stijging van de melkprijzen. Bij eerdere prijsverhogingen reageerden melkveehouders vaak sneller met het verhogen van hun productie. De hoge voerprijzen zijn waarschijnlijk een remmende factor.

In verschillende landen in Europa kan volgens Tuborgh overheidsbeleid eraan bijdragen dat de productie op de middellange termijn afneemt. Hij noemde als voorbeeld Nederland waar de melkproductie mogelijk daalt als gevolg van strengere eisen op het gebied van klimaat en milieu.

Stoppers

Hier lijkt FrieslandCampina op voor te sorteren. De afgelopen periode moest de Nederlandse zuivelcoöperatie afscheid nemen van een groot aantal leden. Deels komt dat door de stoppers. Een ander deel vertrok naar andere afnemers.

• Lees ook: FrieslandCampina wil huidige omvang behouden

Terwijl de coöperatie in 2018 de leden nog wilde dwingen om de melkaanvoer te temperen via het plan 'Gebalanceerde groei', is het nu nodig om nieuwe leden toe te laten. Of dat gaat lukken, is de vraag. Door de krapte hebben melkveehouders wat te kiezen. Voor de korte termijn is dat misschien goed nieuws, voor de (middel)lange termijn is dat lang niet zeker. Bij afnemend aanbod zal capaciteit van de verwerkende bedrijven verdwijnen.

1 ster Beter Leven

In de pluimveehouderij zijn er vorig jaar al slachterijen gesloten of opgekocht. Dat zal mogelijk nog toenemen door de omschakeling naar 1 ster Beter Leven-vleeskuikens. In de varkenshouderij zal het ook lastig worden alle slachtcapaciteit overeind te houden. Daarnaast staat de productiecapaciteit van de mengvoerindustrie onder druk door de afnemende veestapels.

Op korte termijn kan concurrentie zorgen voor betere vleesprijzen en naar verhouding lagere voerkosten. Op lange termijn kan het wegvallen van bedrijven minder concurrentie en juist slechtere voorwaarden betekenen.

Lastig verhaal

NAJK waarschuwt daar al langer voor. Blijft er straks voldoende landbouwinfrastructuur over voor de blijvers? Zonder toeleveranciers, verwerkende industrie, kennisinstellingen en banken wordt het voor boeren ook een lastig verhaal. In de voedselketen vervult ieder zijn eigen rol en heeft de zwakste schakel ook gevolgen voor de rest.