Nederland importeert in totaal minder soja, maar haalt wel meer uit Brazilië

Brazilië is met 2,4 miljard kilo de grootste leverancier van sojabonen voor Nederland. In euro's was de import uit Brazilië in 2021 de grootste ooit.

Dit record heeft te maken met een hoge prijs in combinatie met een grote invoerhoeveelheid. Het gaat om een bedrag van 1,1 miljard euro, voor het eerst meer dan 1 miljard euro. De prijs van soja steeg in 2021 ten opzichte van een jaar eerder met 39 procent. Daardoor nam ook de totale invoerwaarde van soja toe met 22 procent, van 1,5 miljard euro tot 1,9 miljard euro.

De sojaprijs steeg onder meer door het droge weer in Brazilië en een toename van de Chinese vraag naar soja. Nederland is de grootste importeur van sojabonen van alle EU-landen, Spanje staat op plek 2. Nederland en Spanje haalden ongeveer evenveel sojabonen uit Brazilië in 2021. Spanje is procentueel meer dan Nederland op Brazilië gericht en haalt minder soja uit de Verenigde Staten. Duitsland importeert relatief veel bonen uit Nederland en relatief weinig direct uit Brazilië.

De Europese importen verbleken volgens het CBS bij de Chinese import van sojabonen. China importeerde in 2020 65 procent van de wereldwijde import van sojabonen, en zelfs 76 procent van de bonen uit Brazilië. China importeerde in dat jaar ruim 64 miljard kilo sojabonen uit Brazilië, dat is 27 keer meer dan Nederland.

Door naar het buitenland

Bijna een kwart van alle door Nederland ingevoerde sojabonen gaat meteen door als wederuitvoer voor verwerking in het buitenland. Ruim drie kwart wordt in Nederland verwerkt door met name de diervoederindustrie en in mindere mate door de voedingsmiddelenindustrie en voor non-foodtoepassingen. Het grootste deel van alle ingevoerde sojabonen komt in het buitenland terecht als boon, tussenproduct of eindproduct.

Brazilië en de Verenigde Staten zijn altijd de grootste leveranciers van sojabonen voor Nederland geweest, zo rekent het CBS voor. De landen hebben elkaar telkens afgewisseld. Sinds 2019 is Brazilië weer de belangrijkste leverancier van sojabonen. Brazilië leverde in 2021 58 procent van de Nederlandse invoer van sojabonen. In 2020 was dit nog 52 procent. Het Amerikaanse aandeel is in dezelfde periode gezakt van 35 procent naar 30 procent.

Wereldwijd was Nederland in 2020 de derde importeur van sojabonen, na China en Argentinië. Nederland was in dat jaar ook de derde importeur van sojabonen uit Brazilië, na China en Thailand.

De sojaboon is een peulvrucht die meestal wordt gedroogd, gepeld en daarna industrieel verwerkt tot sojaolie en -meel. Een klein deel betreft schillen en productieverlies. De sojaolie wordt vooral gebruikt voor voeding voor mensen, in bijvoorbeeld margarine, koekjes, soepen en sauzen. Het eiwitrijke sojameel wordt vooral ingezet als voer voor kippen, varkens en koeien.