WUR-onderzoeker: 'Na een bui gaat water zigzaggend helling af'

Ruitzaai is toch ontwikkeld voor een betere benutting van nutriënten? 'Dat klopt', antwoordt Kroonen-Backbier. 'Binnen de samenwerking van LLTB, het waterschap en de provincie zijn we gaan kijken of het ook een waterremmende maatregel kan zijn. Afgelopen jaar hebben acht ondernemers samen met Proefboerderij Wijnandsrade in totaal 52 hectare in ruitzaai gezaaid verdeeld over heel Zuid-Limburg. Op de proefboerderij hebben we stroken aangelegd op een helling en het afstromende water in bakken opgevangen.'

Maatregelen moeten altijd bij uw bedrijfsvoering passen en aansluiten bij de opgaven die er in een bepaald gebied liggen

Brigitte Kroonen-Backbier, WUR-onderzoeker

Bij 50 centimeter rijafstand in plaats van de gebruikelijke 75, ziet de WUR-onderzoeker al een verminderde afspoeling van 40 procent. 'Bij ruitzaai was de afspoeling 60 procent minder in vergelijking met het gangbare zaaien.'

Wat gebeurt er op de hellingen als gevolg van ruitzaai?

'Je kunt zien dat na een bui geen grote waterstromen van de hellingen komen, maar dat het water zigzaggend naar beneden komt. Daarbij is wel belangrijk dat de bodem goed in orde is, zodat het water kan infiltreren.

'Uit de meetresultaten blijkt dit ook. Het gaat om kleine hoeveelheden per vierkante meter, maar als je het vertaalt naar een helling van 3 hectare, kan het zomaar over tienduizenden liters water gaan. Dat voorkomt overlast in de dalen.'

Heeft dat ook voordelen voor de waterkwaliteit?

'Onze verwachting is dat door de hogere opbrengst die we hebben gemeten bij ruitzaai, minder stikstof achterblijft in de bodem. Het onderzoek is te pril om dat ook hard te maken. We hebben namelijk geen metingen uitgevoerd naar het nitraatgehalte in het bodemvocht.'

Is ruitzaai dé oplossing voor Zuid-Limburgse melkveehouders?

'Ik geloof niet in één oplossing, maar in maatwerk. Maatregelen moeten altijd bij de bedrijfsvoering passen en aansluiten bij de opgaven voor wateroverlast, nitraatuitspoeling en biodiversiteit. Wel duidelijk is dat de bodemkwaliteit goed moet zijn, dus aandacht voor niet-kerende grondbewerking, geduld bij de zaai en niet te hoge bandenspanning zijn nodig.

'De keuze voor 50 centimeter rijafstand laat ook al goede resultaten zien voor minder waterafspoeling en dat is goed te combineren met mechanische onkruidbestrijding. We zijn ook enthousiast over ruitzaai, dus genoeg reden om ermee aan de slag te gaan.'