Stikstofoverschot nam iets toe in 2020

Nieuws Economie Martijn van Rossum 26 jan 2022 om 11:22uur

Het stikstofoverschot nam in 2020 iets toe in vergelijking met 2019. De toename bedroeg 4,5 procent, waarmee het overschot uitkwam op 307 miljoen kilo. Dat blijkt uit nieuwe cijfers in de Mineralenbalans van het Centraal Bureau voor de Statistiek (CBS).

Het stikstofoverschot wordt berekend door de aangevoerde hoeveelheid stikstof (onder meer in krachtvoer en kunstmest) te verminderen met de hoeveelheid die is vastgelegd in dierlijke en plantaardige producten en de stikstof die is afgezet buiten de landbouw. In 2020 ging het grootste deel (219 miljoen kilo) verloren naar de bodem. Dat is 6 procent meer dan in 2019. Het verlies van stikstof naar de lucht was ongeveer met 88 miljoen kilo net zo hoog als in 2019.

Het stikstofoverschot was in 2020 ongeveer net zo hoog als in 2010 (306 miljoen kilo). Wel zijn er belangrijke verschillen ontstaan met betrekking tot de in- en uitstromen. In tien jaar tijd steeg de afvoer van stikstof uit dierlijke producten met 11 miljoen kilo (6 procent). Ook de afzet van stikstof buiten de landbouw is toegenomen, van 70 miljoen kilo in 2010 naar 73 kilo in 2020. Onder deze 'externe afzet' vallen onder meer export, mestverwerking en gebruik door particulieren.

Het gebruik van stikstofkunstmest is in tien jaar gestegen met 15 miljoen kilo (7 procent) naar 220 miljoen kilo. In de periode 2010-2020 nam het overschot van stikstof naar de lucht af met 6 procent naar 88 miljoen kilo. Het overschot naar de bodem steeg in dezelfde periode met 212 miljoen kilo naar 219 kilo. Dat is een toename van 3 procent.

De stikstofdepositie, het neerslaan van stikstofdeeltjes uit de lucht op de bodem en in het water, nam in tien jaar tijd af met 23 procent. De stikstofdepositie naar landbouwgrond met herkomst landbouw nam in deze periode af met 6 procent. Die met herkomst van buiten de landbouw met 33 procent. De stikstofvervluchtiging uit stallen is gedaald van 67 miljoen kilo in 2010 naar 59 miljoen kilo in 2020. Dit komt vooral door het gebruik van emissiearme technieken zoals luchtwassers.

Geen extremen

2020 was geen jaar met uitzonderlijke extremen in het weer die van invloed waren op de oogsten. In totaal werd 84 miljoen kilo stikstof via plantaardige producten afgevoerd, 3 miljoen kilo minder dan in 2019. Er werd in 2020 vooral minder tarwe geoogst. Daarnaast werd 208 miljoen kilo stikstof afgevoerd via dierlijke producten. Dat is iets minder dan 1 procent meer dan in 2019.

De belangrijkste bronnen van aanvoer waren in 2020 krachtvoer (415 kilo) en kunstmest (220 miljoen kilo). De aanvoer uit deze twee bronnen was in 2020 5 miljoen kilo hoger dan in 2019.