Afromingspercentage fosfaat blijft 20 procent

Op 1 oktober 2021 was er afgerond 85.270.000 kilo aan fosfaatrechten in gebruik, waarvan 84.560.000 kilo in de melkveehouderij en 710.000 kilo in de vleesveehouderij, meldt Schouten in een nota aan de Tweede Kamer. De minister heeft de nota gestuurd in verband met een voorgenomen wijziging in de Meststoffenwet. In de wet wil de minister de definitie 'melkvee' veranderen en ze wil, zoals al eerder aangekondigd, afromingsvrije lease mogelijk maken voor maximaal 100 kilo per jaar.

De minister draagt in de nota meerdere redenen aan waarom volgens haar het op dit moment nog niet verstandig is om het afromingspercentage voor fosfaatrechten weer te verlagen. Ze bevestigt dat het aantal rechten in de melkveehouderij is gedaald tot onder het fosfaatproductieplafond van de melkveehouderij (84,9 miljoen kilo), maar het totale aantal fosfaatrechten, inclusief fosfaatrechten bij de vleesveehouderij, nog niet.

Juridische procedures

Het aantal fosfaatrechten in de markt is volgens Schouten nog aan verandering onderhevig. 'Zo kan het aantal rechten weer toenemen als gevolg van uitspraken in juridische procedures', schrijft ze. 'Ook kunnen rechten die nu in gebruik zijn door de vleesveehouderij worden verkocht aan de melkveehouderij. Vanwege deze onzekerheden heb ik het afromingspercentage op 20 procent gehouden. Op weg naar openstelling van de fosfaatbank heb ik wel besloten de afgeroomde rechten niet langer door te halen, maar deze in de fosfaatbank te plaatsen. Deze omstandigheden zijn thans ongewijzigd.'

Verder maakt de landbouwminister zich nog zorgen over opnieuw overschrijding van het stikstofplafond in de melkveehouderij. Ze merkt op dat uit de laatste prognose van het Centraal Bureau voor de Statistiek (CBS) blijkt dat het sectorale stikstofplafond van deze sector overschreden wordt. 'Ook om die reden acht ik het op dit moment niet opportuun het afromingspercentage terug te brengen van 20 naar 10 procent. Een besluit over het afromingspercentage laat ik aan mijn ambtsopvolger.'

Afroming fosfaatrechten

Sinds de inwerkingtreding van het fosfaatrechtenstelsel op 1 januari 2018 heeft RVO.nl in totaal 1.521.313 kilo aan afroming van fosfaatrechten geregistreerd. In 2021 is tot 1 november 214.333 kilo fosfaatrechten afgeroomd. In de fosfaatbank zit nu 189.587 kilo aan fosfaatrechten.

De vakgroep Melkveehouderij van LTO Nederland deed vorige maand juist nog een oproep aan de landbouwminister en de Tweede Kamer om het afromingspercentage te verlagen naar 10 procent. Vakgroepvoorzitter Wil Meulenbroeks is ervan overtuigd dat de melkveesector onder het stikstofplafond zal komen.

Verder verwacht hij dat als het afromingspercentage weer wordt teruggebracht naar 10 procent, de afroming van het aantal fosfaatrechten juist sneller gaat. Veel stoppende melkveehouders wachten volgens hem met de verkoop van fosfaatrechten tot dit percentage is teruggebracht.

100 kilo afromingsvrij

De VVD in de Tweede Kamer heeft de minister gevraagd of het op termijn mogelijk is om de hoeveelheid fosfaatrechten die afromingsvrij te verleasen is, te verhogen zodra Nederland structureel onder het fosfaatexcretieplafond zit. Schouten vindt dat niet verstandig, schrijft ze. 'De hoeveelheid van 100 kilo is ruim voldoende om voor een gemiddeld melkveebedrijf in de benodigde flexibiliteit te voorzien.'

Daarbij is volgens de minister van belang dat afgeroomde rechten ten goede komen aan de fosfaatbank, die in het leven is geroepen voor (jonge) grondgebonden melkveehouders. Schouten: 'De fosfaatbank is een wezenlijk onderdeel van de staatssteungoedkeuring op het fosfaatrechtenstelsel. Een verhoging van de hoeveelheid fosfaatrechten die afromingsvrij kan worden geleased, zou ten koste gaan van het vullen van de fosfaatbank en daarmee van de stimulans voor (jonge) grondgebonden melkveehouders. Dit zou opnieuw overleg met de Europese Commissie vergen.'

Het afromingspercentage van 20 voor fosfaatrechten is sinds mei 2019 van kracht. Het fosfaatrechtenstelsel werd op 1 januari 2018 ingevoerd voor de melkveehouderij om zo weer onder het fosfaatplafond te komen en de derogatie te behouden.