Afromingsvrije fosfaatlease mogelijk vanaf 2022

Normaal gesproken moet bij een transactie van fosfaatrechten 20 procent worden afgeroomd, zodat landelijk het aantal fosfaatrechten onder het sectorale fosfaatplafond terechtkomt. Voor maximaal 100 kilo per jaar komt daar dus een uitzondering op. Het doel is om melkveehouders hiermee meer flexibiliteit te geven, door aan het einde van het jaar bijvoorbeeld een onverwacht hogere melkproductie te kunnen opvangen.

In het wetsvoorstel wordt ook de definitie melkvee duidelijk gedefinieerd. Tot voor kort was onduidelijk voor vleesveehouders of zij voor jongvee ook fosfaatrechten nodig hadden. Nu wordt bepaald dat voor jongvee, dat niet wordt gehouden voor de melkveehouderij, alleen fosfaatrechten nodig zijn als het een kalf krijgt of die bestemming heeft. De uitzonderingsregel die voor zoogkoeienhouders geldt, wordt nu officieel vastgelegd. Onder specifieke voorwaarden hebben zoogkoeienhouders geen fosfaatrechten nodig.

Minder afroming

De wetswijziging heeft tot gevolg dat er minder kilogrammen fosfaatrecht worden afgeroomd. De verwachting is dat het totale aantal afgeroomde kilogrammen fosfaatrecht per jaar ongeveer 10 procent daalt. Schouten verwacht niet dat het aantal leasetransacties voor de korte termijn als gevolg van deze uitzondering toeneemt.

Het ministerie van LNV hield vorig jaar een internetconsultatie om belanghebbenden de mogelijkheid te bieden inbreng te geven voor de wetswijziging. Veel partijen gaven aan dat er meer dan 100 kilo fosfaatrechten nodig is. Hier geeft de minister geen dus gehoor aan. 'De voorgestelde wijziging voorziet dat veehouders meer flexibiliteit krijgen om een onverwachte hogere melkproductie op te vangen', schrijft ze aan de Kamers.

Onverwacht hogere melkproductie

Schouten: 'Het voorstel om 100 kilogrammen fosfaatrechten afromingsvrij te kunnen leasen, biedt aan het merendeel van de veehouders de mogelijkheid een onverwacht hogere melkproductie op te vangen. Overige veehouders hebben nog steeds een verkregen voordeel, maar zullen niet alles afromingsvrij kunnen leasen. Daarnaast heeft het voorstel voor 100 kilo lease tot gevolg dat er minder kilogrammen fosfaatrecht worden afgeroomd. Op basis van de handel tot nu toe, is de verwachting.'

Het fosfaatrechtenstelsel werd op 1 januari 2018 ingevoerd voor de melkveehouderij om zo weer onder het fosfaatplafond te komen en de derogatie te behouden. Voor de SGP is het wetsvoorstel aanleiding om nog eens te vragen wat de actuele stand van zaken is rondom de fosfaatrechten, laat een beleidsmedewerker van de partij weten. De inschatting is dat het aantal fosfaatrechten inmiddels bijna onder het sectorplafond ligt. In dat geval zou de 20 procent afroming, die van tijdelijke aard is, weer teruggebracht kunnen worden naar de reguliere 10 procent bij transacties van fosfaatrechten.

Fosfaatproductieplafond

Schouten maakte in februari bekend dat er 85,4 miljoen fosfaatrechten in de markt waren, waarvan er ruim 84,7 miljoen in gebruik zijn bij de melkveehouderij. Daarmee is het aantal rechten van de melkveehouderij gedaald tot onder het fosfaatproductieplafond van de melkveehouderij (84,9 miljoen kilo), maar het totale aantal fosfaatrechten (inclusief fosfaatrechten bij de vleesveehouderij) nog niet. 'Deze daling is gerealiseerd door de afroming die met name plaatsvond in de laatste maand van 2020', schreef de minister toen.

Ze benadrukte dat het aantal fosfaatrechten in de markt nog aan verandering onderhevig is. Zo kan het aantal rechten weer toenemen als gevolg van uitspraken in juridische procedures. 'Ook kunnen rechten die nu in gebruik zijn door de vleesveehouderij worden verkocht aan de melkveehouderij.' Om deze reden wilde Schouten het afromingspercentage in het begin van dit jaar nog op 20 procent houden.