Zuivelmarkt zit nog stevig in het zadel

De positieve situatie op de zuivelmarkt vertaalt zich in oplopende melkprijzen voor melkveehouders. FrieslandCampina maakte deze week bekend dat de garantieprijs voor december met 2,74 euro omhoog gaat naar 43,72 euro per 100 kilo melk.

DOC publiceerde een melkprijs van 40,97 euro per 100 kilo; een verhoging van 2,14 euro ten opzichte van november. Arla verhoogde met 3,23 euro naar 40,07 euro per 100 kilo. Die prijzen zijn niet een-op-een vergelijkbaar door verschillende toeslagen en gehaltes. Wel is duidelijk alle melkverwerkers de prijzen flink verhogen.

Krappe melkproductie

Zuivelanalist Martin Valstar van ZuivelNL concludeert dat de situatie voor een belangrijk deel is toe te schrijven aan een krappe melkproductie. Niet alleen in Nederland, maar wereldwijd. De cumulatieve melkaanvoer in Nederland over de periode tot en met oktober van 2021 kwam uit op 11,42 miljard kilo, 2,3 procent (270 miljoen kilo) minder dan in dezelfde periode vorig jaar.

Overigens is er in de EU als geheel niet echt sprake van een achterblijvende melkaanvoer. Terwijl de Duitse en Nederlandse melkplas blijft krimpen, laten Ierland en Italië een continu sterke groei zien. Frankrijk noteerde wel een sterke daling in september. Per saldo lag de totale EU-melkaanvoer in de eerste drie kwartalen van 2021 vrijwel op hetzelfde niveau als in 2020.

Wereldwijd is het beeld wisselend: De melkproductie in Australië (-3 procent) en Nieuw-Zeeland (-4 procent) daalde voor de tweede maand op rij fors. De VS noteerde in september, voor het eerst in ruim een jaar tijd, een nulgroei.

Lagere gehalten

In Nederland leveren de boeren niet alleen minder kilo's, maar er is ook sprake van lagere gehalten. 'Dit heeft direct gevolgen voor de beschikbaarheid van melkvet en dus de roommarkt. De roomprijzen zijn de afgelopen maanden snel gestegen. Die stijging zie je nog niet geheel terug in de boterprijzen', constateert Valstar. 'Dat komt doordat afnemers van boter zich met contracten behoorlijk hadden ingedekt tegen prijsstijgingen.'

De marktanalist verwacht een inhaaleffect, waardoor de kans groot is dat de boternotering de komende tijd verder oploopt. 'In andere jaren zie je vaak dat de roomprijs in deze tijd van het jaar wat begint te zakken. Bedrijven hebben hun inkopen voor de feestdagen gedaan. Nu zien we die daling nog niet.'

Vraag naar melkpoeder

De markt voor mageremelkpoeder laat wereldwijd volop vraag zien. Dat het aanbod beperkt is, komt mede doordat de Verenigde Staten niet actief is op de wereldmarkt door logistieke problemen.

Afnemers van mageremelkpoeder waren de afgelopen maanden soms terughoudend met kopen, denkt Vlastar. Maar op een gegeven moment melden ze zich toch op de markt. 'Dat zorgt voor verdere prijsstijgingen.' Door de hogere prijzen van melkvet en mageremelkpoeder, gaat ook de prijs van vollemelkpoeder omhoog.

De internationale markt voor kaas ziet er ook nog steeds goed uit. Wel lijken de prijzen een pas op de plaats te maken.

Grote veranderingen op de zuivelmarkt zijn niet in zicht. Dit betekent dat er voorlopig sprake zal zijn van een markt waar de vraag naar producten dominant is, en prijzen eerder stijgen dan dalen. Daar komt bij dat de kostprijs van zuivel producerende bedrijven sterk stijgt door dure energie en grond- en hulpstoffen. Dit versterkt de prikkel om eindproducten duur te verkopen.