Dierenarts: 'Salmonellamonster nemen volgens protocol essentieel'

Een standaard verificatieonderzoek, een herbemonstering en hertest door de Nederlandse Voedsel- en Warenautoriteit (NVWA), is sinds begin 2020 bij een positieve salmonellabemonstering niet meer mogelijk. De Europese Commissie vond dat Nederland dit niet standaard kon doen. Een verificatieonderzoek mag van de Europese regelgeving alleen bij gerede twijfel en een positieve uitslag is daarvoor onvoldoende.

Onderzoek door Wageningen Bioveterinary Research heeft echter aangetoond dat bijna de helft van de positieve uitslagen van salmonellatests bij ouderdieren valspositief is. Dat wil zeggen dat de uitslag positief was, maar dat er geen besmetting bij het koppel hennen aanwezig was. De belangrijkste oorzaak van een valspositieve uitslag zijn fouten bij de monstername, maar ook tijdens transport en in het laboratorium is er nog een kleine kans dat het fout gaat.

Nieuw monsternameprotocol

Op basis van de resultaten van dit onderzoek is het protocol voor het nemen van salmonellamonsters aangepast. André Steentjes van Veterinair Centrum Someren liet tijdens de 'Kakelsessie Salmonella bemonstering vermeerdering' zien hoe het moet. Het begint met het voorkomen dat de overschoentjes al voor het nemen van de monsters besmet raken. De pluimveehouder of degene die de monsters neemt, kan bijvoorbeeld ook salmonella aan de handen hebben.

Belangrijkste nieuwe stap is daarna het gebruik van plastic overlaarzen. Dat gebeurt op de bovenstaande foto nog niet. De laarzen die de pluimveehouder in de stal gebruikt, kunnen gemakkelijk besmet raken door bijvoorbeeld uitwerpselen van ongedierte.

De plastic overlaarzen voorkomen dus dat de overschoentjes al besmet raken met salmonella, voordat de pluimveehouder het monster neemt. Vervolgens is het van belang om de overschoentjes in de goed afgesloten plastic sealbags te doen en te bewaren tot de inzending, zodat ze niet in contact komen met ongedierte of kevers. En ook niet tijdens het transport besmet kunnen raken.

Meer zekerheid over uitslag

'Door het hele protocol goed te volgen, weet je met meer zekerheid dat de uitslag ook klopt', zegt Steentjes. 'Dus dat positief ook echt positief is en negatief ook echt negatief. Een valsnegatieve uitslag, waarbij de koppel wel besmet is maar dit niet uit de test blijkt, is ook ongewenst. Zeker bij de ouderdieren. Je wilt voorkomen dat je besmette broedeieren levert aan de broederij en zo een hele keten besmet.'

Goed uitvoeren van de monstername geeft daarbij ook meer zekerheid bij een valspositieve uitslag. 'Weet je zeker dat je de monstername goed hebt uitgevoerd en is er twijfel aan een positieve uitslag, bijvoorbeeld omdat niet één maar alle stallen besmet blijken, dan kun je spreken van gerede twijfel en een verificatieonderzoek vragen.'