Rundveehouder Jansen: 'De korte keten is de toekomst'

Ooit was boerderij D'n Heerd in Dongen een melkveebedrijf, maar toen Kees en Monique Jansen er kwamen wonen, waren de koeien al weg. 'Wij dachten: dat is ook wat, nu wonen we op een boerderij en hebben we geen koeien', zegt Monique Jansen. De eerste dieren die ze hielden, waren oude melkkoeien die ze hobbymatig een fijne oude dag wilden geven.

Met de aankoop van een koppel Belgisch witblauw werd de eerste stap naar een bedrijfsmatige veehouderij gemaakt. Nu zijn er negentig dieren. Het vlees gaat direct naar consumenten via de eigen boerderijwinkel.

'We willen zoveel mogelijk natuurinclusief boeren en dat gaat steeds beter', zegt Jansen. Ze werkt volledig op de boerderij, haar partner Kees werkt buitenshuis. 'De dieren lopen veel buiten. Een deel loopt nu in het natuurgebied Huis ter Heide.'

Zo min mogelijk chemie

Jansen probeert zo min mogelijk chemische middelen te gebruiken. 'Op ons land spuiten we niet of nauwelijks en bemesten we met onze eigen vaste stalmest. Vliegen worden bestreden door zwaluwen en muizen door de katten.'

Als de koeien niet op het land staan, verblijven ze in een open roundhouse-stal waar ze warm en uit de wind in de frisse lucht kunnen staan. 'Met het oog op dierenwelzijn een ideale stal', vindt Jansen. 'En ik kan gemakkelijk de hele kudde verzorgen. Volgens mij is dit de enige stal in zijn soort in Noord-Brabant.'

Natuurinclusief boeren met een ras dat haast niet verder van de natuur af kan staan, dat is toch opvallend te noemen. Zo is Belgisch witblauw uitgesloten van dierenwelzijnskeurmerk Beter Leven, omdat het vleesras vanwege de grote spiermassa niet op een natuurlijke manier kan bevallen. 'De keuze is deels praktisch', geeft Jansen toe. 'Deze runderen zijn heel rustig. Ik kan in mijn eentje alles met ze doen.'

Blondes d'Aquitaine geen succes

Jansen heeft ook Blondes d'Aquitaine geprobeerd. 'Een ras dat dichter bij de natuur staat, maar daardoor minder tam is. Omdat we toen nog allebei buitenshuis werkten, was dat verre van ideaal.' Ze probeert nu natuurlijke bevalling terug te fokken in haar kudde. Dat ze niet in aanmerking komt voor een keurmerk, vindt ze niet erg. 'Hier kan de consument met eigen ogen zien hoe wij met ons vee omgaan, dus een keurmerk voegt voor ons nu niets toe.'

De Brabantse ondernemer geeft graag rondleidingen op de boerderij. 'Je moet uitleggen waarom je dingen op een bepaalde manier doet. Dan kun je op veel begrip rekenen, ook als gangbare veehouder.' Ze geeft een voorbeeld: 'Wij laten de kalfjes bij de moeder lopen en we zien dat mensen dat mooi vinden. Maar we leggen wel uit dat het logisch is als boeren voor de gezondheid van het kalf een andere keuze maken. Wij zien bijvoorbeeld niet hoeveel een kalf precies drinkt. Een ziekte komt nu vaak later in beeld.'

Verreweg het grootste deel van haar vlees verkoopt Jansen in de winkel op het erf. Een klein deel gaat naar een restaurant in de buurt. 'De winkel hebben we vier jaar geleden geopend. Ik stopte met mijn baan om meer bij de kinderen te zijn, maar ik wilde wel wat omhanden hebben.'

Van hobby naar bedrijf

Vanaf dat moment veranderde de kudde runderen van een hobby in een bedrijf. Inmiddels slachten ze jaarlijks zo'n vijftien koeien, waarvan ze het vlees direct naar consumenten afzetten. 'We wilden het wel meteen goed aanpakken. We hebben de winkel verbouwd en een hygiënische keuken aangelegd om de producten de bereiden.'

Klanten trekken was geen probleem, stelt Jansen. 'Ik heb nooit veel aan marketing gedaan. We hadden ook niet meteen tien koeien klaarstaan voor de slacht, dus we zijn rustig begonnen. Mond-op-mondreclame is voor ons het belangrijkst. In coronatijd hebben we echt een vlucht gemaakt. Er zijn dat jaar drie koeien extra geslacht en we hebben er veel nieuwe klanten aan overgehouden.'

Geloof in korte keten

Die groei zal alleen maar doorzetten, denkt Jansen. 'Ik geloof echt in de korte keten. Dat is de toekomst. De consument wil weten waar zijn vlees vandaan komt, wat ermee is gebeurd en hoe de dieren leven. Daar moeten we als sector in meebewegen. We kunnen niet meer boeren zoals we dat twintig jaar geleden deden.'

Jansens manier van natuurinclusief boeren is alleen mogelijk omdat ze er niet haar gezin volledig mee hoeft te onderhouden, geeft ze toe. 'Als we samen keihard zouden moeten werken om uit dit bedrijf een boterham te halen, zouden we misschien andere keuzes maken. Het zou mooi zijn als we in de toekomst een goed inkomen kunnen generen met de boerderij. Ik hoop dat het lukt.'