Tweede ronde Drents Deltaplan Agrarisch Waterbeheer ingegaan

De familie Nooijen kwam twaalf jaar geleden over uit het Noord-Brabantse Deurne naar Nieuwe Krim in Zuidoost-Drenthe. Ze vormde een akkerbouwbedrijf van 44 hectare om tot een melkveehouderij voor 125 melkkoeien. De familie boert op 61 hectare, waarvan 20 hectare maisland.

Koen Nooijen vertelt aan de keukentafel over zijn motivatie om via DAW het water- en bodembeheer op het bedrijf te verbeteren. 'De laatste twee droge zomers hebben we voor het eerst moeten beregenen. Terwijl wij op onze dalgrond aan de rand van de Dalerpeel een organischestofgehalte hebben van 10 tot 12 procent. Het is goede grond, maar het bleek dus niet genoeg om bij aanhoudende droogte voldoende water vast te houden om de gewasgroei erin te houden.'

Nooijen zegt zich graag te willen voorbereiden op klimaatverandering, al blijft het volgens hem lastig inschatten wat je dan als agrarisch ondernemer te wachten staat. 'Voor een goede voederwinning is de waterhuishouding belangrijk. Je moet in het voorjaar het land op kunnen en tegelijkertijd wil ik water kunnen vasthouden voor droge zomerperioden.'

Water beter sturen

Via een regelbare duiker en twee stuwtjes verderop in het land kan Nooijen sinds kort het water in de wijk beter sturen. De watergang loopt langs een perceel van 17 hectare dat even verderop achter de huiskavel ligt.

'Toen wij hier gingen boeren, heb ik grondmonsters laten nemen en het land laten diepploegen, kilveren en draineren om zo de bodemstructuur en afwatering te verbeteren', legt Nooijen uit. 'Ik wil in de zomer goed gras kunnen verbouwen met de capillaire werking van de bodem, dus zonder beregening.'

Volgens Nooijen is met de bodem bezig zijn gewoon leuk. 'Als de bodem in orde is, heb je er ook plezier van. De grond is te duur om er niet zuinig mee om te gaan.'

Slechtere plekken

Toen de melkveehouder merkte dat de eerdere bodemmaatregelen in lange droge zomers toch nog niet voldeden, heeft hij via het regionale DAW-project onderzoeks- en adviesbureau Aquator de bedrijfswaterhuishouding verder in kaart laten brengen. 'Het bevestigde wat ik dacht. Door de eerdere grondboringen kende ik de slechtere plekken al.' Toch is zo'n nader onderzoek heel verhelderend, stelt Nooijen. 'Zo krijg je extra zekerheid.'

Samen met gebiedsmakelaar Janke Kloosterman van DAW Noord-Nederland en in overleg met waterschap Vechtstromen kwam er een plan om in eigen beheer voldoende water te kunnen bufferen om toekomstige droogte de baas te kunnen en bij veel neerslag voldoende te kunnen afwateren. 'Je kunt dan in februari en maart sturen op een bepaald volume in de watergang. Daarmee kan ik het voortaan zelf regelen. Deze maatregelen zijn voor mij het puntje op de i', stelt de ondernemer.

Veel agrariërs op de Drentse zandgronden zijn op zoek naar mogelijkheden om na de drie eerdere droge jaren die droogte de baas te blijven, stelt Kloosterman vast. Zij helpt hen bij de aanvraag van het advies en de declaratie van DAW-subsidies. 'Tijdens het intakegesprek sparren we met de ondernemer waar behoefte aan is en leggen we uit wat het project kan bieden. Daarbij gaat het om voldoende beschikbaarheid van zoetwater in combinatie met aandacht voor de bodem- en waterkwaliteit.'

Subsidie aanvragen

DAW-gebiedsmakelaars leggen de verbinding tussen de boerenpraktijk en de spelregels rond het aanvragen van subsidie voor maatregelen. 'Het is mooi om te zien hoe innovatief boeren zijn, ook op dit vlak', geeft Kloosterman haar ervaringen uit de keukentafelgesprekken weer. 'Ik merk tegelijkertijd dat het maatwerk per bedrijf vraagt. De diversiteit per streek in grondsoort, watergangen en verval is groot.'

Ook op andere plaatsen in Drenthe wordt via DAW gewerkt aan verbetering van de water- en bodemkwaliteit. Naast het project in Zuidoost-Drenthe is er in Midden-Drenthe in het project perceelemissie Drentsche Aa aandacht voor de belasting van het oppervlaktewater met gewasbeschermingsmiddelen.

In Zuidwest-Drenthe is in Wapse een centrale, milieuvriendelijke wasplaats voor landbouwwerktuigen gecreëerd. Agrarisch ondernemers uit de buurt hoeven dat wassen en spoelen van machines dan niet meer op eigen terrein te doen. Via de boermarke Zeijen wordt in Noord-Drenthe geëxperimenteerd met innovatieve sensoren om beter te kunnen sturen op zowel waterkwaliteit als -kwantiteit.