Kuikenhouder moet zich flink aanpassen

Al het verse pluimveevlees in de Nederlandse supermarkten zal in 2023 afkomstig zijn van vleeskuikens die voldoen aan het 1 ster Beter Leven-keurmerk.

De meest zichtbare aanpassing die bij de overstap naar 1 ster hoort is een overdekte buitenuitloop. Die moet 20 procent van de totale staloppervlakte bedragen. Voor de bouw van die uitloop zal op het bedrijf voldoende ruimte beschikbaar moeten zijn. Is die er niet, dan zal de uitloop ten koste gaan van de bestaande stal. Hoe het uitpakt hangt af van de specifieke situatie van het pluimveebedrijf en de mogelijkheden die de gemeente en provincie bieden bij het verkrijgen van de vergunning.

Bezetting daalt

De bezetting in de stal zal in ieder geval dalen. Bij reguliere kuikens is deze nu doorgaans nog tussen de 18 en 21 kuikens per vierkante meter. Bij de diverse concepten waar veel vleeskuikenhouders nu mee werken, ligt het aantal dieren per vierkante meter op circa 15 (13,5-17). Bij de overstap naar 1 ster Beter Leven mag de bezetting binnen niet hoger zijn dan 12 kuikens per vierkante, met de uitloop erbij gaat het om 10 per vierkante meter.

Daarbij mag het aantal kilo's kuiken aan het einde niet hoger zijn dan 25 per vierkante meter totale oppervlakte. Dat kan met 10 kuikens van 2,5 kilo maar ook met 8 kuikens van 3 kilo.

De vrije uitloop bouwen kost ergens tussen de 200 en 300 euro per vierkante meter. Dus het gaat al snel om enkele tonnen bouwkosten voor een vleeskuikenhouder. Samen met onder andere de hogere voerkosten zullen Beter Leven-vleeskuikens daarom tussen de 1,30 en 1,40 euro per kilo moeten opbrengen, heeft Wageningen Economic Research berekend. Met de juiste vergoeding voor de kuikens kan een vleeskuikenhouder daardoor met minder kuikens wel een beter saldo per m2 behalen.

Aanpassing voersysteem

De lagere bezetting in de stal vraagt om aanpassingen aan het voersysteem. De norm voor het aantal kuikens per voerpan is meestal 70. Bij de overschakeling naar Beter Leven blijft die norm hetzelfde. Dat betekent dat minder voerpannen moeten worden gebruikt. 'Doe je dat niet, dan is de voerpan niet snel genoeg leeg', zegt Robin Kemper, commercieel manager vleeskuikens bij ForFarmers De Hoop.

'De voerkwaliteit gaat dan achteruit. Daarbij zijn de traaggroeiende kuikens gevoeliger voor de voerkwaliteit dan de reguliere kuikens. Een achteruitgang in kwaliteit kan dus betekenen dat de kuikens hun groei niet halen en dat heeft weer consequenties voor de totale productie. Je moet echt de 25 kilo per vierkante meter halen', benadrukt Kemper.

Om het aantal voerpannen aan te passen op het aantal kuikens kan een hele voerlijn worden weggehaald. Tegelijkertijd kan er bijvoorbeeld een automatische installatie worden geplaatst die dagelijks graan strooit. Daarmee is direct te voldoen aan de verplichting om dagelijks 2 gram graan per dier te strooien.

Voerlijn achter de hand

'Bedenk wel wat je met de voerlijn doet', waarschuwt Kemper. 'Ga je na de contractperiode mogelijk weer terug naar reguliere kuikens, dan heb je die voerlijnen weer nodig. Pas wat dat betreft ook op met het aanpassen van je vergunning. Houd opties voor de toekomst open.'

Met alleen een aanpassing van de voerinstallatie is de vleeskuikenhouder er niet. Hij zal ook de voeding moeten aanpassen. Doel is om aan het einde de groei te remmen, om ervoor te zorgen dat de dieren op 56 dagen leeftijd het juiste gewicht halen en de productie van 25 kilo per vierkante meter niet wordt overschreden.

Kemper adviseert een combinatie van graan met aanvullend voer te gebruiken. 'Met graan is de groei te sturen, terwijl het aanvullende voer exact is af te stemmen op alle noodzakelijke voedingsstoffen voor het kuiken.'

Kuikens naar binnen drijven

Elke avond moeten alle kuikens de stal weer in. In de uitloop kunnen ze niet eten en drinken en het klimaat is in de nacht bij dalende temperaturen al helemaal lastig te regelen. De vleeskuikenhouder moet dus de vleeskuikens naar binnen drijven. En om het klimaat goed te kunnen regelen moeten de luiken voor de uitloopopeningen erg goed afsluiten. Leklucht langs het luik pakt negatief uit.

Om de kuikens gemakkelijk naar binnen te kunnen drijven, moet de pluimveehouder een aantal luiken van buitenaf kunnen openen en sluiten. Staan alle luiken open, dan lopen de kuikens bij het ene luik naar binnen en bij het andere weer naar buiten. Dus het grootste deel van de luiken moet dicht en een aantal luiken aan het einde moet open, totdat alle kuikens binnen zijn.