Kenniscarrousel belicht integratie natuurinclusief op boerenerf

De kenniscarrousel van Living Lab Natuurinclusieve Landbouw Fryslân trok zo'n zestig belangstellenden die workshops konden volgen over onder meer de bodem, biodiversiteit op het erf, agrarisch natuurbeheer en samenwerking tussen veehouder en akkerbouwer. Daarnaast was er een algemene introductie op het begrip natuurinclusieve landbouw (NIL) en over de bedrijfseconomische resultaten ervan.

Agrarisch adviseur Jehannes Fopma is ook melkveehouder en net als veel collega's loopt hij rond met de vraag hoe hij natuurinclusieve landbouw kan integreren op zijn bedrijf. 'Er komen veel grote dossiers op het boerenerf terecht. Klimaat, water, landschap en biodiversiteit: overal moet je iets mee. De oplossing kan je zoeken in techniek, extensiveren of meer gebruikmaken van natuurlijke hulpbronnen. Dat laatste is in mijn ogen natuurinclusieve landbouw: zorgen voor een veerkrachtig systeem met een gezonde bodem en aandacht voor de natuur.'

'Het valt niet mee om een blauwdruk te bedenken en uit te rollen', vindt ook Ids van der Ploeg van DLV Advies. Zijn workshop gaat over bedrijfseconomische resultaten van natuurinclusieve landbouw, maar concreet kan hij dat niet maken. Zijn tip: kijk niet alleen door de ogen van de maatschappij naar het begrip natuurinclusief, maar kijk er ook als ondernemer naar. 'Kan je duurzaamheid toepassen vanuit de aanwezige marge of maak je marge door de toepassing van duurzaamheid?'

Kijk naar de kansen en mogelijkheden en ga eens rekenen, houdt Van der Ploeg zijn gehoor voor. 'Agrarisch natuur- en landschapsbeheer bijvoorbeeld is niet voor iedereen weggelegd, maar biedt wel mogelijkheden. Er zijn 41 verschillende pakketten. Verdiep je daar eens in op een regenachtige zondagmiddag, wellicht liggen er voor jouw bedrijf wel kansen.'

CO2-opslag

Die kansen ziet de adviseur zeker in CO2-opslag. 'Er lopen al verschillende initiatieven. Het is nog wel de vraag of er wordt betaald voor vastlegging of opslag. Als je nu al veel oud grasland hebt, met een hoog aandeel organische stof, sla je al veel CO2 op. De vastlegging van extra CO2 gaat dan niet meer zo snel. Als de opslag ook meetelt, wordt het interessanter. De grootste uitdaging is om het meetbaar te maken en te monitoren.'

Cruciaal in de omschakeling naar natuurinclusieve landbouw is dat boeren anders moeten gaan denken. En dat begint al bij het onderwijs, waar de boeren van de toekomst worden opgeleid. 'Er is een houdingsverandering nodig bij onze toekomstige ondernemers', vindt een aanwezige. Living Lab Fryslân richt zich daarom niet alleen op boeren, maar ook op het onderwijs en maatschappelijke organisaties.

Blijft de vraag wat concreet met natuurinclusieve landbouw wordt bedoeld. Waar de een bijvoorbeeld specifiek denkt aan weidevogelbeheer, denkt een ander aan meer eiwit van eigen land voeren of de samenwerking tussen veehouder en akkerbouwer.

'De akkerbouwer kan hiermee zijn bouwplan extensiveren en de melkveehouder heeft de beschikking over regionaal veevoer of strooisel. Dat bevordert de regionale kringloop en het is goed voor de bodem', legt workshopbegeleider Henk Westerhof uit. Zijn tip: maak eerst samen goede afspraken en verdiep je in elkaars bedrijf. 'Samenwerken is mensenwerk. Alleen geld als drijfveer geeft geen stabiele basis.'