Vollegrondsgroenteteler: 'Alles begint met een gezonde bodem'

John Stemkens (52) heeft een vollegrondsgroentebedrijf in het Midden-Limburgse Neer, tussen Venlo en Roermond aan de Maas. Een van de speerpunten van de voorzitter van de LLTB-vakgroep Tuinbouw Open Teelten is de bodem en het vitaal houden daarvan. 'Een vitale bodem draagt niet alleen bij aan een gezond gewas, maar ook aan biodiversiteit, een actief bodemleven, een verminderde inzet van gewasbeschermingsmiddelen en aan het niet uitspoelen van nutriënten', verklaart hij.

Aandacht schenken aan de basis, aan de bodem en alles wat daarmee te maken heeft. Daarin was de teler altijd al geïnteresseerd. 'De laatste zak kunstmest kocht ik in 2000. Bij het telen maakte ik toen al vaker gebruik van groenbemesters en organische mest.'

Eigen bedrijf op zijn twintigste

Stemkens is op zijn twintigste voor zichzelf begonnen. 'Mijn vader was melkveehouder en hield daarnaast varkens en deed aan akkerbouw. Hij kreeg een ongeluk toen ik drie jaar oud was. In die tijd waren er veel meer gemengde bedrijven. Specialisatie is iets van de laatste twintig jaar', legt hij uit. 'Hoewel mij altijd is afgeraden om te gaan boeren, heb ik toch doorgezet. Op mijn twaalfde deed ik al veel trekkerwerk, vier jaar later hielp ik bij de teelt en weer een paar jaar later had ik mijn eigen bedrijf. Zo zie je maar dat het bloed kruipt waar het niet gaan kan.'

De ondernemer heeft lange tijd een gemengd bedrijf gehad, tot twee jaar geleden, toen de bescheiden varkenstak werd afgestoten. 'Ik heb altijd voor de vrije markt geteeld, totdat ik omschakelde op volledig biologisch. Toen veranderden ook de omstandigheden, mede doordat mijn echtgenote met haar gezondheid begon te sukkelen', vervolgt hij.

Geen opvolger

'We hebben er toen voor gekozen om met Robin Peeters, een jonge ondernemer uit de buurt, samen te gaan werken. Robin houdt zich voornamelijk bezig met de teelt en ik verleen hand-en-spandiensten. De gronden zijn wel gewoon van mij. De keuze voor deze constructie heeft ook te maken met het feit dat we geen opvolger hebben. Niets meer doen was voor mij geen optie', benadrukt Stemkens.

'Daarnaast heb ik nu meer tijd om bestuurlijk actief te zijn. Dat is hard nodig, omdat ik merk dat op de plekken waar belangrijke beslissingen worden genomen, vaak weinig boerenverstand aan tafel zit en net daar valt op zulke momenten een hoop winst te behalen.'

Geld verdienen

De ondernemer is zich er terdege van bewust dat er uiteraard ook geld moet worden verdiend. 'Je kunt niet groen denken en rood op de bank staan. Maar de basis waarop je dat doet, begint in mijn optiek met een gezonde bodem. Veel ondernemers gaan voor winst op korte termijn. Ik heb juist altijd geïnvesteerd in de bodem, zodat ik over tien tot twintig jaar ook nog steeds kan telen.'

De teler noemt dit de weg van de lange adem. 'Deze gedachtegang ligt dicht bij de biologische denkwijze. Dan ligt de keuze om volledig biologisch te gaan telen min of meer voor de hand. Het stukje grond dat ik heb, wil ik beter doorgeven aan de volgende generatie dan dat ik het heb gekregen.'

Vereniging BioLogisch Limburg

Als bestuurder in de LTO-vakgroep Vollegrondsgroenteteelt en vakgroepvoorzitter bij de LLTB kwam Stemkens een tijdje terug in contact met de Vereniging BioLogisch Limburg. 'Het initiatief sprak mij meteen aan.' Vereniging BioLogisch Limburg is een netwerk van biologische ondernemers in Limburg die de biologische land- en tuinbouw in de provincie wil stimuleren en professionaliseren. Om dit te bereiken, wordt er intensief samengewerkt op het gebied van afzet, kennis en belangenbehartiging.

'Wat wij met de Vereniging BioLogisch Limburg kunnen bereiken, is niet alleen goed voor een biologische boer, maar voor alle agrarisch ondernemers. Per slot van rekening telt iedere boer mee.'

Verdienmodel

Stemkens zou graag een verdienmodel willen ontwikkelen, waar alle boeren en tuinders beter van worden. 'Is iets goed voor biologische boeren, dan kan vanuit daar een brug worden geslagen naar de gangbare boeren.'

De teler vindt het prettig dat als hij lid van de LTO-vakgroep Akkerbouw en Vollegrondsgroenteteelt landelijk wordt aangestuurd. 'Op die manier zijn we in staat om dingen goed op te pakken en dat is nodig ook. Het aantal hectares en daarmee het aantal boeren neemt zo snel af en de regelgeving wordt steeds strenger, terwijl je daartussendoor nog met fatsoenlijk verdienmodel moet komen, wil je je bedrijf überhaupt voort kunnen zetten. Dat is voor de komende jaren een hele uitdaging.'