Stijgende vraag naar producten met duurzaamheidskeurmerk

Dit staat in de jaarlijkse Monitor Duurzaam Voedsel van Wageningen University & Research en het CBS in opdracht van het ministerie van LNV. Duurzaam voedsel wordt in de monitor gedefinieerd als voedsel waarbij tijdens de productie en verwerking meer dan wettelijk verplicht rekening is gehouden met milieu, dierenwelzijn of sociale aspecten.

Vraag en aanbod van duurzaam voedsel zijn in 2020 toegenomen, ondanks het coronajaar. Het aandeel van duurzame producten in de totale voedselbestedingen is in dat jaar toegenomen met 2 procent. De bestedingen aan duurzaam voedsel zijn in een jaar met 7 procent gestegen, terwijl de totale bestedingen aan voedsel in Nederland met 9 procent zijn gedaald door de gedeeltelijke sluiting van de horeca en de andere foodservice.

De bestedingen aan duurzaam voedsel daalden in de foodservice fors met 46 procent, maar supermarkten hebben deze daling kunnen compenseren. De bestedingen aan duurzaam voedsel zijn daar met 21 procent gestegen. Speciaalzaken voor duurzame voeding laten een stijging in de omzet zien van 9 procent.

Vaker duurzame variant diepvrieseten

Door de sluiting van de horeca in 2020 aten en dronken mensen noodgedwongen meer thuis. De uitgaven in de supermarkt aan duurzame diepvries- en kant-en-klaarmaaltijden stegen in 2020 met 53 procent (de omzet van de normale, niet-duurzame varianten daalde met 3 procent). Daarnaast werd 56 procent meer uitgegeven aan duurzame conserven, diepvriesgroenten en –fruit (14 procent meer aan de niet-duurzame producten).

Rundvlees was het enige duurzame product met een omzetdaling in 2020: bijna 13 procent minder dan een jaar eerder. De omzetontwikkeling van gangbare, niet-duurzame producten in de supermarkt was veelal lager, soms zelfs negatief (zoals eieren, met een omzetdaling van 27 procent).

Duurzame producten zijn voor consumenten herkenbaar door een keurmerk. Het Beter Leven-keurmerk is met zo'n 3 miljard euro het meest verkocht. Gevolgd door de keurmerken Biologisch (1,6 miljard euro) en UTZ Certified (circa 1,4 miljard euro).

De grootste procentuele stijging is te zien bij producten met de keurmerken On the Way to PlanetProof en Rainforest Alliance (plus 41 procent). Dit heeft te maken met het opschalen van deze keurmerken in het assortiment. ASC, het keurmerk voor verantwoorde viskweek, is met 22 procent gestegen ten opzichte van 2019.

Vlees en vleeswaren toegenomen

Bijna alle productgroepen met een duurzaamheidskenmerk lieten in 2020 per saldo een groei zien. Vlees en vleeswaren (2,141 miljoen euro, 3 procent groei ten opzichte van 2019), Houdbare producten, samengestelde maaltijden en overig (1,222 miljoen euro, 17 procent groei) en Zuivel (1,095 miljoen euro, plus 11 procent) waren productgroepen met het grootste aandeel in bestedingen van consumenten aan duurzaam voedsel in 2020.

De totale bestedingen aan duurzame koffie en thee daalden met 19 procent. Deze daling wordt veroorzaakt door de beperkingen in de foodservice door covid-19. De groei van productgroep Koffie en thee in andere gemeten kanalen heeft het verlies in de foodserviceomzet niet kunnen goedmaken, alhoewel deze groep alsnog de grootste omzetgroei in de supermarkten heeft gehad: plus 34 procent.

In de periode 2019-2020 laten productgroepen Houdbare producten, samengestelde maaltijden en overig (plus 234 miljoen euro) en Zuivel (plus 218 miljoen euro) de grootste absolute stijging zien. In de supermarkten laten duurzamere Aardappelen, groenten en fruit; Brood, granen, koek en gebak, Eieren en Zuivel samen een groei zien van om en nabij 30 procent. Bij Eieren heeft dit te maken met het verder uitbreiden van het assortiment van 1 ster Beter Leven voor scharreleieren.

De bestedingen aan biologisch voedsel met het keurmerk Biologisch zijn nagenoeg gelijk gebleven met een daling van 1 procent. Er werd vooral minder biologische vis gekocht: een daling van 34 procent. In supermarkten en speciaalzaken voor duurzame voeding is bij beide 9 procent meer biologische voeding gekocht, maar er was een daling in de foodservice van 48 procent.