Ecologisch schonen houdt sloot levend

De kennissessies waren een initiatief van Living Lab Fryslân, de organisatie die agrarisch natuurbeheer wil versnellen met aandacht voor boer en verdienmodel, agrarische collectieven en loonwerkersorganisatie Cumela. Ook Wetterskip Fryslân werkte aan de sessies mee. De tweede was vorige week in It Heidenskip.

Het typisch Nederlandse polderlandschap is wereldwijd uniek, vindt ecoloog Fokelien Looijenga van Wetterskip Fryslân. In Friesland alleen al is 21.000 kilometer boerensloot te vinden. De primaire functie van deze sloten is de afvoer van water, maar ze zijn ook belangrijk voor de biodiversiteit. 'In 5 meter sloot kunnen wel tweehonderd soorten beestjes voorkomen.'

Zuurstofrijk water

Een biodiverse sloot heeft zuurstofrijk water waardoor er plantengroei mogelijk. Dat vormt weer een belangrijk leefgebied voor veel andere beestjes. In tegenstelling tot een arme sloot zit er in een ecologisch rijke sloot weinig bagger.

Om de flora en fauna in de sloot te behouden, is het belangrijk dat er met beleid wordt geschoond, vindt Looijenga. Daarbij gaat het vooral om de kleine boezemsloten.

Maatwerk

'Er zijn verschillende opties en maatwerk is belangrijk. Je kunt ervoor kiezen om 20 tot 50 procent niet te schonen. Dat kan door maar de helft van de sloot te schonen of door zigzaggend te gaan werken. Ook is het belangrijk dat je bij een doodlopende sloot vanaf de dichte kant werkt, zodat vissen en andere waterdieren niet in het nauw worden gedreven. En laat zoveel mogelijk de plantenwortels staan.'

Wetterskip Fryslân is al begonnen met ecologisch slootschonen in hoofdwatergangen en sommige schouwwatergangen. Volgens de ecoloog van het waterschap moeten de wateraan- en -afvoer gegarandeerd zijn. 'Dat is de primaire functie van een watergang. Wetterskip Fryslân werkt daarom met een leggerprofiel om ervoor te zorgen dat er voldoende doorstroming blijft.'

Beheerpakket

Dat ecologisch slootschonen meer tijd kost en daardoor duurder is, daarover waren de meningen verdeeld. Volgens coördinator Age Flapper van Agrarisch Collectief Súdwestkust zijn de agrarische collectieven bezig om een beheerpakket ecologisch slootschonen te ontwikkelen.

'Ieder collectief doet het nu nog op zijn eigen manier. We willen de regelingen op elkaar afstemmen en landelijk maken. We proberen daarbij ook afstemming te krijgen met het PlanetProof-keurmerk van FrieslandCampina.'

Waterkwaliteit komt naar voren in verschillende opgaves waar de landbouw mee te maken heeft, zegt Flapper. Zoals de Kaderrichtlijn Water, het zevende actieprogramma Nitraatrichtlijn en de ecoregelingen in het nieuwe Gemeenschappelijk Landbouwbeleid. Looijenga: 'Er valt nog heel wat te halen op het gebied van duurzaamheid. Het gaat om gedragsverandering en dat kost tijd.'