Kever niet spuiten maar meppen

Achtergrond Mechanisatie Frits Huiden 26 jul 2021 om 13:00uur

De coloradokever ontpopt zich tot een plaag in de aardappelen. Spuiten is voor biologische telers geen optie. Van de plant af meppen wel. Deze machine mept en verzamelt kevers in vier rijen per werkgang.

Door de afgelopen droge zomers duikt de coloradokever steeds vaker op in aardappelen en aardappelopslag in bietenpercelen. De aardappelkever meldt zich door de hogere temperaturen steeds vroeger op de akkers in Nederland. De van oorsprong Amerikaanse kever kan een ware plaag vormen en is zelfs chemisch vrij lastig te bestrijden.

Vooral op consumptieaardappelen in Drenthe, Gelderland en Limburg komt de kever veel voor. Middelen tegen luizen helpen iets, maar lang niet afdoende. Biologische telers kunnen weinig tegen de plaag beginnen. Daarom werd de Colorado Beetle Catcher bedacht. Deze machine mept de kevers letterlijk uit de aardappelplanten.

Frontwerktuig

Het gaat om een frontwerktuig met acht hydromotoren waaraan vier doorzichtige en flexibele kunststof flappen zijn gemonteerd. Deze flappen roteren langs de aardappelplant omhoog waardoor de kevers naar beneden vallen.

De aardappelplant loopt nagenoeg geen schade op

Ard Klompe, Fieldworkers

Per rij aardappelen zijn er twee rotoren achter elkaar aan beide zijden van de plant. De rotoren zijn in hoogte verstelbaar afhankelijk van de stand van het gewas. Daarmee is er al vrij vlot na opkomst totdat het gewas is dichtgegroeid te meppen.

Bodemvrijheid

De machine heeft een bodemvrijheid van 65 centimeter. Het toerental van de hydromotoren met mepflappen is zo afgesteld dat elke plant drie keer wordt geraakt. Volgens een van de ontwikkelaars, Ard Klompe van Fieldworkers in Biddinghuizen, loopt de aardappelplant daardoor nagenoeg geen schade op.

De bedoeling is dat elke plant door drie van de vier flappen aan een rotor wordt geraakt. © Frits Huiden

In één werkgang is er met een snelheid van 3 tot 5 kilometer per uur vier rijen breed mee te pakken. Voorop de machine zitten twee via spindels in hoogte verstelbare steunwielen om de werkhoogte af te stellen. De hef achter blijft vrij om eventueel nog een hoekschoffel, aanaarder of ander werktuig te koppelen om deze werkgangen te combineren.

Opvangen in bakken

Om de kevers geen kans te geven zich weer te nestelen in plant of bodem, vallen ze niet op de grond, maar via een geleideplaat rechtstreeks in vijf langwerpige bakken die onder de machine precies tussen de ruggen door slepen. De bakken zijn vervaardigd uit een dik kunststof zeil. Door de kunststof geleideplaten zijn naastgelegen rijen niet opnieuw te besmetten met de kever.

Na een hectare raken de opvangbakken vol. Dan worden ze leeg gekiept in deze bak. © Frits Huiden

Bij een aardappelgewas dat flink vol zit met insecten, is er ongeveer een hectare te meppen, voordat de bakken vol zitten met insecten en larven, is de ervaring. De oranje eitjes – één vrouwtjeskever legt ongeveer zeshonderd eitjes per cyclus van maximaal enkele weken – blijven onder het blad kleven en zijn er niet uit te meppen.

Voor dood spelen

Via een hydraulische cilinder is de hele machine 90 graden te kiepen. Daarmee zijn de vijf opvangbakken te legen in een verzamelbak op het veld die ook in een driepunt is te transporteren. Terwijl de coloradokevers zich voor dood houden, kruipen of vliegen de goede en gewenste insecten weer uit deze bak. De overgebleven coloradokevers kunnen vervolgens worden vernietigd.

De ontwikkelaars denken nog na over een zo vriendelijk mogelijke manier om de kevers en larven te doden. Behalve vermalen of pletten is branden een optie. De ervaring leert dat het dagen kan duren voordat de coloradokevers daadwerkelijk uit de verzamelbak kruipen. Voor het verzamelen van alle kevers van een perceel en de vernietiging is er dus ruim de tijd.

Het kevermeppen is een klus voor droog weer. Behalve het risico op insporing en dat de kevers zich minder ophouden in een nat gewas, verkleven de bakken ook sneller tussen de ruggen van natte grond. Geschat wordt dat de acht hydromotoren 20 liter olie per minuut vragen.

Lichte machine

De machine weegt zo'n 500 kilo. Een relatief lichte trekker kan de machine bedienen. Fieldworkers heeft daarmee rekening gehouden door opvallend veel pen- en sleufgaten in de bok aan te brengen, zodat vrijwel elke trekker is te koppelen.

De Colorado Beetle Catcher zal demo draaien op de aardappelbeurs PotatoEurope in Lelystad in september. Richtprijs van de Colorado Beetle Catcher zal rond de 20.000 euro liggen. Er zijn al drie prototypes waarvan er een in de achterhef is gebouwd. Brede versies met een opklapbaar frame zijn mogelijk, maar zijn nog niet gebouwd.