WUR: vleesheffing kan verduurzaming veehouderij helpen

Dat blijkt uit onderzoek van Wageningen University & Research (WUR), in opdracht van het ministerie van Landbouw, Natuur en Voedselkwaliteit. De onderzoekers vinden verder een goede samenwerking tussen de overheid en de sector cruciaal om een verduurzamend effect te hebben van de vleesheffing.

WUR heeft nu onderzocht welke manier van het beprijzen van vlees kan leiden tot economische, sociale en ecologische duurzaamheid. Terwijl het bij economische duurzaamheid gaat om een eerlijke prijs, draait het bij de sociale duurzaamheid onder meer om de volksgezondheid en het dierenwelzijn. Bij de ecologische duurzaamheid gaat het vooral om minder landgebruik en een betere biodiversiteit. Daarbij werd onder meer gekeken naar een hogere btw op vlees, een vleestaks en een belasting op het houden van dieren.

Duidelijke stip

De heffing die wordt teruggesluisd naar veehouders scoort het best op alle duurzaamheidsdoelen. Maar de weg ernaartoe bepaalt volgens de WUR-onderzoekers het succes. Er moet door de overheid een duidelijk stippen op de horizon worden gezet. Daarna moeten er samen met het bedrijfsleven doelen worden vastgesteld. De vraag is of de overheid en de vleessector het eens kunnen worden over op welke manier en aan wie het geld zal worden teruggesluisd.

Zonder goed overleg is de kans op mislukking groot. Het kan helpen om de duurzaamheidsprogramma's van de varkens- en pluimveesector als basis te gebruiken. Daarbij zouden vleesproducenten voor de horeca en buitenlandse markt zich moeten aansluiten.

Naar buitenland

Met belastingen op het houden van dieren, een slachttaks of een consumententaks wordt de motivatie om te verduurzamen bij de veehouders niet verhoogd. Een consumententaks verlaagt de vleesconsumptie, maar bij een taks op het houden van dieren is de kans groot dat de productie met bijbehorende uitstoot zich verplaatst naar het buitenland, verwachten de onderzoekers.

Bij de consumententaks bestaat ook het gevaar dat wat minder wordt verkocht, wordt geëxporteerd. Dan zijn de effecten op de productie en de bijhorende uitstoot beperkt. De onderzoekers stellen dat het opkopen van bedrijven van veehouders door de overheid eenvoudiger is dan een belasting op het houden van dieren. En als er een heffing komt, zal minder duurzaam geproduceerd vlees een hogere heffing moeten krijgen dan duurzaam vlees.

Een verhoging van de btw op vlees naar 21 procent zien de onderzoekers niet als doeltreffend. De opbrengst zal dan in de schatkist belanden en draagt dan niet bij aan duurzaamheidsdoelen. Ook is er een kans dat de btw op een vegetarische hamburger omhooggaat, omdat het product ook onder de naam hamburger in het schap ligt.