Toekomstvisie moet Westland duurzaam verzekeren van gietwater

In navolging van de Noordoostpolder wordt in het Westland gewerkt aan de Toekomstvisie Gietwatervoorziening. Hiervoor wordt een inventarisatie gemaakt van alle opties voor gietwater in het Westland, waaronder innovatieve toekomstige oplossingen als het kennisprogramma 'Coastar' en de opwaardering van effluent (gezuiverd afvalwater).

Onder regie van Greenport West-Holland werken Hoogheemraadschap van Delfland, gemeente Westland, provincie Zuid-Holland en Glastuinbouw Nederland samen aan dit plan, dat na de zomer bestuurlijk wordt vastgesteld. Daarna komt ook de rest van de greenport aan de beurt voor zo'n visie.

Complex dossier

'Het waterdossier is complex. Waterschappen, gemeenten en provincies hebben bevoegd gezag over een deel van de waterketen. Dat maakt het nodig om samen te werken aan een toekomstplan voor duurzame watervoorziening', zegt Guus Meis van Glastuinbouw Nederland.

Telers maken behalve van regenwater ook veel gebruik van grondwater dat wordt gezuiverd en ontzilt via omgekeerde osmose. Het gebruik van deze methode staat al decennia ter discussie omdat het restproduct brijn weer wordt teruggebracht in de bodem. Dat geeft het risico op verzilting en bodemdaling.

Activiteitenbesluit

Deze brijninjectie mag nu alleen via de mogelijkheid van maatwerk binnen het Activiteitenbesluit. Meis: 'Deze ontheffing loopt per juli 2022 af, aanleiding om de gietwaterdiscussie een impuls te geven. We zoeken al decennia naar alternatieven.' Daarnaast leidden de afgelopen droge zomers tot waterschaarste.

Alle partijen hebben oog voor het belang van goed gietwater om de 'nagenoeg nullozing' in 2027 te halen die de zuiveringsplicht voorschrijft. Ook het hoogheemraadschap vindt het aflopen van het maatwerk een goed moment om alternatieven te bekijken.

Robuuste voorziening

'Grondwateronttrekking draagt bij aan bodemdaling in delen van het Westland', zegt Harald ten Dam van Hoogheemraadschap van Delfland. 'Dit project past bij de inzet voor een klimaatbestendige regio. We verwachten dat het een robuustere gietwatervoorziening voor de glastuinbouw oplevert, waarbij verantwoord wordt omgegaan met beschikbaar zoetwater.'

Wat er voor telers gaat veranderen, hangt nog af van het advies over de diverse gietwaterbronnen. Meis: 'Telers zullen meer zorg moeten besteden aan hun watervoorziening. Er bestaan nog amper regels voor omgekeerde osmose. Mogelijk wordt straks vereist om een deel van hun winteroverschot aan regenwater te infiltreren, als voorwaarde om omgekeerde osmose te gebruiken en verzilting te remmen.'

Strategie bepalen

Zodra helder is welke alternatieve bronnen worden uitgerold en wat hierbij het tijdpad is, kunnen ondernemers hun eigen strategie bepalen, stelt Meis. 'Dan krijg je de vraag: moet je nog wel investeren in een nieuwe osmose-installatie, als helder is dat over vijf jaar gezuiverd effluent beschikbaar komt? Misschien volstaat dan revisie van je huidige installatie.'

De Toekomstvisie Gietwatervoorziening kan de aanzet zijn voor de definitieve doorbraak van een innovatie als gietwaterwinning uit effluent. 'De aflopende ontheffing op brijnlozing vergroot de urgentie om hierop in te zetten. De wil is er ook in de politiek en de sector', zegt Bas van Eijk van Evides Industriewater, de ontwikkelaar van het nieuwe gietwaterconcept. 'Uiteindelijk lijkt een mix het beste.'