Limburg likt wonden na uitzonderlijke regen

In het Geuldal en rond Valkenburg ontstonden problemen door plaatselijk meer dan 100 millimeter regenval. Maar ook Midden-Limburg bleef niet bespaard: de rivier de Roer bereikte donderdag het hoogste punt en zorgde voor overlast in Vlodrop, Herkenbosch en Melick. Rondom Venlo bereikt de Maas naar verwachting vandaag de hoogste stand, hoger dan bij de overstromingen in 1993 en 1995.

Elders in het land moesten boeren en tuinders ook in actie komen. In de uiterwaarden langs de IJssel en in het land van Maas en Waal is vee verplaatst en zijn akkers ondergelopen. Ook hielpen agrarisch ondernemers op diverse plaatsen met evacuaties, opruimwerkzaamheden en het voorkomen van schade.

Noodnummer

LLTB besloot woensdag een noodnummer open te stellen, met name voor calamiteiten met vee. Tegelijkertijd is een crisisteam en een informatiecentrum opgezet, met specialisten op het gebied van water, veehouderij, plantaardige sectoren en communicatie. 'Het crisisteam staat in nauw contact met de Veiligheidsregio's en is druk bezig ondernemers te informeren en te adviseren', legt Peter van Dijck uit, LLTB-hoofdbestuurder en portefeuillehouder water.

'Op een aantal plekken moest vee worden geëvacueerd en daarvoor waren noodlocaties nodig in de vorm van hoger gelegen, leegstaande stallen. En transporteurs die konden helpen bij het verplaatsen', vervolgt Van Dijck. 'Op donderdagochtend waren de lijnen bij de LLTB overbelast door meldingen vanuit het halve land van mensen die wilden helpen. Hartverwarmend.'

Behalve problemen met vee ziet Van Dijck veel schade ontstaan in de plantaardige sectoren. 'Ondergelopen akkers, kersen die letterlijk barsten door het vocht en schimmelvorming in het kleinfruit. Wat het de komende dag gaat geven en wat concreet de gevolgen zullen zijn, is op dit moment koffiedik kijken', stelt hij. 'Maar dat dit voor aanzienlijke schade in vrijwel alle sectoren zorgt, is wel duidelijk.'

Van Dijck benadrukt dat het nog te vroeg is om de totale schade op te maken. 'Er hebben nog geen schadetaxaties plaatsgevonden en we zitten er nog middenin. We houden ons hart vast voor wat er nog komen gaat als de waterstanden verder stijgen. Bedrijven en percelen in de uiterwaarden krijgen te maken met een enorme bak water die vanuit het buitenland onze kant op komt', zegt de LLTB-bestuurder. 'Of de maatregelen die zijn genomen bij de Maaswerken voldoende zijn, moet de komende dagen blijken.'

De veiligheid van mens en dier staat in tijden als deze voorop, geeft Van Dijck aan. Het plaatst de wateroverlast wel in een breder perspectief. 'Dit is een moment waarop we ons realiseren dat we ons watersysteem nog lang niet op orde hebben. Water vasthouden in natte perioden ten behoeve van langere perioden van droogte is natuurlijk nodig, maar we hebben er altijd voor gewaarschuwd dat water ook weg moet kunnen. Die noodzaak wordt ook nu weer pijnlijk duidelijk.'

Waterveiligheid moet volgens de LLTB-bestuurder voorrang hebben op ecologische doelen. 'Beverdammen belemmeren het functioneren van een beek, maar mogen nu niet worden verwijderd. Dat klopt niet. Ons watersysteem kan en mag maar één hoofddoel hebben en dat is het regelen van ons waterpeil, de rest is bijzaak. Praktische gebiedskennis via de geborgde zetels in het waterschap is daarbij onontbeerlijk.'

Bij melkveehouder Ruud Schillings in het Zuid-Limburgse Etenaken stond het hele erf onder water door het noodweer. 'Al het jongvee hebben we moeten evacueren, want de putten liepen vol', zegt hij. Een paar kilometer zuidwaarts in Vijlen ging het ook mis. Regiobestuurder Bert Merx van de LLTB: 'Het is hier verschrikkelijk. Het water van het hele achterland is langs deze boerderij gestroomd. Dankzij de betonblokken hebben ze het erf redelijk schoon kunnen houden.'

Schademeldingen

Verzekeraar Vereinigte Hagel heeft ruim twintig schademeldingen ontvangen van boeren uit Limburg na het noodweer van de afgelopen dagen. Over schadebedragen kan directeur Jan Schreuder nog niets zeggen. 'Schade-experts gaan volgende week de schade inventariseren, nadat het water is gezakt. Telers proberen nu nog te redden wat er te redden valt. Ze hebben vier dagen de tijd om schade te melden.'

Akkerbouwers met aardappelen, bieten en graan en vollegrondsgroente-, kersen- en bessentelers hebben vooral waterschade geleden. De problemen breidden zich in de loop van de week verder uit. Agrarisch ondernemers met gewassen in de Gelderse Gouverneurspolder tussen Dodewaard en Ochten probeerden donderdag met man en macht hun oogst te redden van het wassende Waalwater. De rivier stijgt snel en bereikt vermoedelijk pas dinsdag de hoogste stand.

In de polder staan gewassen met een totale waarde van ruim een half miljoen euro. De twee akkerbouwers en drie veehouders in het gebied hebben samen een paar duizend zandzakken geplaatst.