Varkensmarkt kraakt door rem vanuit China

Twee weken geleden waren er nog nauwelijks signalen die wezen op het ontstaan van de huidige crisis op de varkensmarkt. Integendeel: de signalen die er wel waren, wezen op het aantrekken van de afzetmogelijkheden voor varkensvlees. Denk aan het versoepelen van de coronamaatregelen, een startend barbecue seizoen met mooi weer en het begin van het Europees Kampioenschap voetbal.

Handelaren drongen aan bij de slachterijen op een centje meer. Ook al omdat de vleesvarkenshouders het niet makkelijk hebben door sterk gestegen voerprijzen en dure biggen in het hok. Hoe anders is de situatie nu. In twee weken tijd zijn de noteringen met een dubbeltje onderuitgegaan. En het is de vraag of daarmee de bodem al is bereikt.

De belangrijkste oorzaak van de malaise lijkt de tegenvallende export naar China te zijn. Wat daar precies de oorzaak van is, blijft voor een deel giswerk. Het lijkt erop dat er in China, in ieder geval tijdelijk, sprake is van een groter binnenlands aanbod van slachtvarkens. Uit angst voor prijsverlagingen, en mogelijk ook Afrikaanse varkenspest, sturen de Chinezen grote aantallen varkens naar de slacht.

Geen openheid van zaken

Tegelijkertijd is de Chinese varkensstapel waarschijnlijk al meer hersteld dan eerder werd gedacht. Europese vleeshandelaren constateren dat de Chinezen geen openheid van zaken geven en daarmee proberen de markt onder druk te zetten.

'Het lijkt een handelsspel van de Chinezen', zegt Jan Vernooij, varkenshandelaar en voorzitter van de sectorcommissie varkens bij Vee & Logistiek Nederland. 'Om de prijzen te drukken, leunen de Chinezen achterover en beperken ze zich grotendeels tot de import van producten die traditioneel al jaren naar China gaan, zoals koppen, pootjes en staarten.'

Doordat veel minder varkensvlees naar China gaat, zien de slachterijen in West-Europa zich genoodzaakt meer varkensvlees af te zetten op de Europese markt. En dat gaat erg moeizaam, ook al zijn er diverse factoren die de consumptie van varkensvlees stimuleren. Extra aanbod van varkensvlees kan de Europese markt momenteel niet aan.

Daarbij speelt ook mee dat er weinig bufferend vermogen is. Door de coronaperikelen zijn bijna alle vrieshuizen volledig gevuld. Het tijdelijk opslaan van varkensvlees hoort daardoor nauwelijks tot de mogelijkheden. Het gevolg: de vleesprijs staat enorm onder druk. De prijzen van de meeste onderdelen zakten deze week met 5 tot 11 cent per kilo. Vorige week ging er al 3 tot 4 cent af.

Biggenprijs zakt ook weg

De plotse malaise op de vleesvarkensmarkt heeft geleid tot een schrikreactie op de biggenmarkt. Ook de biggenprijzen gaan in snel tempo omlaag. Vleesvarkenshouders zijn terughoudend met het opleggen van biggen. Vooral voor vrije koppels is het nu lastig om een plek te vinden. Export van vrije koppels biggen naar Spanje en Duitsland loopt zeer moeizaam.

Omdat de prijsval bij zowel de vleesvarkens als de biggen voor velen onverwacht kwam, is ook niet te voorspellen wanneer verbetering in zicht komt. Slachterijen houden er rekening mee dat de vraag vanuit China de komende maanden toch weer opleeft. Dat zou de Europese markt kunnen verlichten.

'Als je iets positiefs wilt zien, kun je concluderen dat bij een snelle prijsval de bodem eerder is bereikt, waardoor eerder ruimte ontstaat voor een opwaartse beweging van de varkensprijs', besluit Vernooij.