Aardappeltelers krijgen meer ruimte voor beregening

In beregeningsverbodsgebieden mogen telers geen oppervlaktewater gebruiken voor aardappelen, omdat ze besmet kunnen worden met de bruinrotbacterie. Het verbod geldt landelijk in de teelt van pootaardappelen. De verbodsgebieden liggen verspreid over Nederland.

Het accent ligt op het noorden van Friesland, het noordwesten van Groningen, delen van Noord- en Zuid-Holland, het westen van Utrecht, een plukje Zuid-Drenthe, een strook in Noord-Overijssel, Oost-Brabant en Noord-Limburg. De Nederlandse Voedsel- en Warenautoriteit (NVWA) heeft al deze gebieden opnieuw in kaart gebracht. De wijziging van de Regeling Plantgezondheid, waarmee de verkleining een feit wordt, werd vrijdag gepubliceerd in de Staatscourant.

Ralstonia solanacearum

De gebieden waarin het gebruik van oppervlaktewater van aardappelen voor bijvoorbeeld beregening en bespuiting verboden is, worden al sinds medio jaren 90 van de vorige eeuw afgebakend. Dit vanwege de aanwezigheid van de bacterie Ralstonia solanacearum, die bruinrot in aardappelen veroorzaakt. Bij nieuwe vondsten van deze bacterie breidt de NVWA het verbodsgebied, uit, maar na onderzoek kan het ook weer worden verkleind of opgeheven.

De NVWA begon in 2016 met het opnieuw in kaart brengen van de aanwezigheid van de bruinrotbacterie binnen de bestaande verbodsgebieden. Op basis van de onderzoeksresultaten van 2016-2019 en informatie over stroomgebieden van de waterschappen, heeft de NVWA in 2019 en 2020 deze gebieden opnieuw afgebakend. Dat leidde tot een verkleining van ruim 11 procent in 2019 en bijna 12 procent in 2020. Het onderzoek zorgt nu voor de huidige aanpassing voor 2021. Het onderzoek loopt nog tot eind van dit jaar.

Toezicht per helikopter

De beregeningsverbodsgebieden gelden voor de teelt van consumptie- en zetmeelaardappelen. De inkrimping betekent dat in de gebieden of delen van gebieden waarin het verbod is opgeheven, de consumptie- en zetmeelaardappelteelt (weer) beregend en bespoten mag worden met oppervlaktewater. De NVWA houdt toezicht met behulp van helikoptervluchten. Bij overtreding van het verbod volgt een uitgebreid onderzoek en eventueel een strafrechtelijke sanctionering.

Waterschappen

Ook waterschappen kunnen beregeningsverboden afkondigen voor oppervlakte- en eventueel bronwater. In gebieden die niet (meer) door de NVWA zijn afgebakend vanwege bruinrot, is gebruik van het water verboden. Voor NAK-pootgoedteelt, ATR- en TBM-vermeerdering geldt landelijk een beregeningsverbod met oppervlaktewater. Daaraan wordt niet getornd.

Bij overtreding van het verbod mogen de aardappelen niet meer als pootaardappelen worden gebruikt of in het handelsverkeer worden gebracht. De NVWA waarschuwt telers daarom goed te letten op de afstelling van beregeningsapparatuur op belendende (gewas)percelen, ter voorkoming van overwaaien en overstroming.