Middelengebruik verder beperken met laagvolumestrooien

In de land- en tuinbouw wordt LvS weleens uitgelegd als laagvolumespuittechniek. Voor fabrikant Agricult betekent het feitelijk niet spuiten, maar een andere manier van het verdelen van een bestrijdingsmiddel via strooien. Het middel wordt vanuit een tank niet door doppen geperst tot druppels, maar gaat druppelsgewijs via een slangetje naar een strooikop. Die verstrooit het met een razendsnel draaiende schijf zonder overdruk. De druppels zijn grof en dus driftarm, maar de volumes zijn zo klein dat het strooibeeld met het blote oog bijna niet zichtbaar is.

Boerenzoon Adriaan van de Ven begon al in 1995 met het ontwikkelen van de laagvolumestrooitechniek. Die stap markeerde de start van zijn bedrijf Agricult in het Brabantse Son en Breugel. Zijn LvS wordt inmiddels al jaren toegepast. Vooral door boomkwekers tegen onkruid, maar ook door telers van andere gewassen en daarnaast tegen ziekten. 'Bijvoorbeeld bij aardappelpootmachines', zegt Van de Ven. 'Daar worden met onze LvS fungiciden toegepast met maar 15 liter water per hectare, in plaats van normaal zo'n 200 liter.'

Steeds meer telers combineren volgens Van de Ven LvS met rijenbemesting om startfosfaat of andere meststoffen toe te dienen. Deze techniek werd eind vorig jaar op de lijst van driftreducerende technieken (DRT) geplaatst. Het betekent dat LvS wettelijk erkend is voor toepassing (zie kader). Van de Ven zette zich samen met Aad Vernooy van LTO Nederland-vakgroep Bomen, Vaste planten en Zomerbloemen tien jaar in voor deze erkenning.

Dat die zo lang op zich liet wachten, komt door de meetprotocollen die bij driftreductieonderzoek worden gevolgd. De protocollen waren voorheen afgestemd op de standaard hoogvolumespuittechnieken. LvS is iets anders. Het onderzoek ernaar begon in Nederland en belandde uiteindelijk in Brussel. 'Dat is goedgekeurd door de Technische Commissie Techniekbeoordeling', aldus Van de Ven.

Meer mogelijkheden

De ontwikkelaar en fabrikant is blij met de DRT-erkenning. 'Zo weinig mogelijk middel gebruiken is belangrijk voor het milieu. Je kunt geweldig spul in je tank doen, maar je moet het wel op de juiste plek brengen.' Van de Ven ziet dat met name onkruid moeilijker onder controle te krijgen is. 'Met LvS heb je meer mogelijkheden daartoe dan met hoogvolumespuiten. Je hebt veel minder middel nodig en het past heel goed in een geïntegreerde aanpak met mechanische bestrijding.'

Agricult bouwt de componenten van LvS. Dealers of mechanisatiebedrijven bouwen de techniek vervolgens op de machines. Zoals Gebr. Ezendam uit het Overijsselse Borne dat portaaltrekkers en kleine, elektrische voertuigen voor de gewasverzorging bouwt. 'Op bijna elke machine van ons zit nu standaard LvS', weet Jan Ezendam. Veelal zijn het combinaties met schoffelen. 'Combineren met doseren van meststoffen kan ook, maar dat hebben wij nog niet voor boomkwekers gedaan.'

De verwachting is dat de DRT-erkenning voor meer LvS-toepassing zorgt. 'Het geeft een enorme boost', zei Vernooy begin dit jaar tijdens een gewasbeschermingswebinar van de LTO-vakgroep. 'Door de erkenning kunnen we middelen hopelijk in de benen houden die anders zouden verdwijnen.'

Sinds de plaatsing op de DRT-lijst ervaart Van de Ven inderdaad meer vraag naar zijn LvS. 'Er zijn kwekers die op de erkenning hadden gewacht. Het heeft de verkoop wel makkelijker gemaakt.' Kwekers gaan dit seizoen voor het eerst aan de slag met LvS of breiden die capaciteit uit. Geert Baltussen is er daar een van. Op deze boomkwekerij in het Brabantse Wanroij wordt nu zo'n tien jaar gewerkt met LvS.

Driewielige portaaltrekker

De onkruidbestrijding werd voorheen op bedden met een gangbare kappenspuit gedaan. Tussen de grotere planten werd handmatig met een kap gespoten. 'Dat kostte veel tijd en was minder nauwkeurig', stelt teeltmanager Koen Linders.

Via via kwam Baltussen bij Agricult terecht, waarna Ezendam een LvS-set bouwde op een driewielige portaaltrekker. 'We wilden een trike vanwege de wendbaarheid en het zicht. Het strooibeeld zelf zie je bijna niet, maar je moet wel de strooikoppen in de gaten kunnen houden', licht Linders toe.

De trike had eerst een werkbreedte van één bed. Baltussen is gespecialiseerd in buxus, taxus en ilex die als bollen, kegels of struiken worden opgekweekt. In het begin was er nog wat scepsis over LvS, het strooien zou de bollen raken en tot schade leiden. Dat is nooit gebleken, erkent hij. 'De bollen beginnen kort boven de grond. De planten worden onderin wel een beetje geraakt en heel af en toe zien we onderin gele blaadjes, maar die verdwijnen. De plant lijdt er niet onder. We hebben vertrouwen in LvS.'

Het was de bedoeling om met de trike te schoffelen, maar daar is uiteindelijk niet voor gekozen. 'Met LvS pakken we al het onkruid', verzekert Linders. Hij rijdt in maart een ronde met een mix om bestaand onkruid te bestrijden in combinatie met een bodemherbicide. Dan blijft de grond tot en met mei relatief schoon. Daarna volgen nog zes tot acht ronden, afhankelijk van de onkruiddruk. 'We besparen 70 procent aan middel. Het moet minimaal een half uur aandrogen. Als het daarna regent, is er niets aan de hand.'

Inklapbare elementen

De productie van Baltussen steeg de afgelopen jaren dusdanig dat het bedrijf ook een grotere LvS-capaciteit wenste. Mechanisatiebedrijf Daar Agrotechniek uit Wanroij breidde daarom begin dit jaar de driewieler uit met inklapbare elementen en een nieuwe, grotere LvS-set. 'Met het oude systeem kostte het ons drie tot vier dagen om 20 hectare af te rijden', zegt Linders. 'De nieuwe set bespaart ons veel tijd en werkt nauwkeuriger.'

Het systeem neemt nu twee bedden tegelijk mee. De strooitechniek is bovendien afgestemd op de rijsnelheid, dat was eerst niet zo. 'Voor je de werksnelheid van 6 kilometer per uur had bereikt, was je al een paar meter van het begin af', legt hij uit. 'De afgifte was ingesteld op deze snelheid, waardoor er een grotere concentratie lag op plekken waar je niet zo hard kon rijden. Nu maakt de snelheid niets meer uit.'

Baltussen hanteerde voorheen drie spoorbreedten, maar sinds dit jaar schakelde het bedrijf om naar een en wordt alles aangeplant met gps. Het teeltsysteem wordt nu een veelvoud van 45 centimeter, met een spoorbreedte van 1,80 meter. Linders: 'Op deze manier kunnen we nog preciezer en bovenal efficiënter werken.'