Weide Weelde-boer Heida: 'Natuurbeheer is kwestie van balans'

Anco en Joke Heida hebben een melkveebedrijf met honderd koeien in Koudum. De koeien produceren ge-middeld 10.500 liter melk met 4,46 procent vet en 3,60 procent eiwit. Sinds vorig jaar melken ze met twee Lely-melkrobots. Hun dieren gaan ‘s ochtends om 5 uur naar buiten en komen in de loop van de dag weer naar de stal om te worden gemolken.

‘De combinatie weidegang en melkrobot is een uitdaging, zeker omdat onze koeien 180 dagen lang 8 uur per dag weidegang moeten hebben’, zegt Anco Heida.

Deze weidegang is een van de voorwaarden voor de Weide Weelde-boeren. Anco en Joke Heida behoren tot de groep van dertien leveranciers van de Weide Weelde-melkstroom van de coöperatie NoorderlandMelk.

15 procent natuurbeheer

Een andere voorwaarde is dat op 15 procent van het land aan natuurbeheer wordt gedaan. Dat vullen de ondernemers in met circa 10 hectare natuurland in de polder De Samenvoeging aan de boorden van de Fluesse. En ze hebben percelen met een verlate maaidatum en kruidenrijk grasland. Sinds dit jaar hebben de melkveehouders ook plasdras. In totaal hebben ze 65 hectare, waarvan 47 hectare huiskavel.

Het zuivelmerk Weide Weelde is zes jaar geleden gelanceerd. Joke Heida kwam als bestuurslid van de agrarische natuurvereniging met de initiatiefnemers in contact. Zij hebben bij de Friese melkveehouders de interesse gewekt om ook mee te doen.

Plasdras

‘We deden altijd al aan natuurbeheer, maar door Weide Weelde is dat wel meer geworden. We hebben nu bijvoorbeeld plasdras. Daar had je bij mij vijftien jaar geleden niet mee aan moeten komen. Maar de maatschappij wil die kant op en daar gaan wij in mee’, zegt Anco Heida.

‘Ik ben een reguliere boer met natuurbeheer erbij’, benadrukt de melkveehouder. ‘Naast je natuurland moet je genoeg productieland hebben dat je intensief kunt gebruiken. Al kun je de vogels niet sturen. Als ze met hun kuikens in je reguliere land gaan zitten, moet je daar een oplossing voor zien te vinden. Het is een kwestie van de balans zoeken.’

Meer weidevogels

Eigenlijk zou iedere boer iets aan agrarisch natuurbeheer moeten doen, vindt Heida. ‘Maar ik weet best dat dit niet haalbaar is. Niet iedere boer voelt er iets voor of heeft genoeg grond. Maar het geeft jezelf ook zoveel meer. We zien dat het aantal weidevogels toeneemt en dan wordt het ook leuker om je ervoor in te zetten. Predatie is ook hier een probleem, maar het gaat dit jaar gelukkig nog goed.’

Hun eigen kat gaat ‘s avonds in de mand. ‘Vorig jaar kwam hij met een kievitskuiken thuis. Dan schrik je en schaam je je ook best wel’, zegt Joke Heida. ‘We hebben het kuikentje gelukkig nog weten te redden.’

Geld moet geen drijfveer zijn om aan agrarisch natuurbeheer te doen, benadrukken de ondernemers. ‘De beheervergoeding moet je zien als onkostenvergoeding, niet meer dan dat. Het is een compensatie voor de lagere opbrengst die je hebt door bijvoorbeeld de uitgestelde maaidatum. Al valt die lagere opbrengst voor het weidevogelbeheer nog wel mee, vergeleken met de ganzenschade. Zomerganzen zijn hier echt een probleem aan het worden’, stelt Anco Heida.

Plus op melkprijs

Hun inspanningen voor de weidevogels worden beloond door een plus op de melkprijs. Voor Weide Weelde is dat een halve cent per liter. ‘Rijk worden we daar niet van’, relativeert de veehouder. ‘We zitten met onze natuurinclusieve melkstroom in het hoogste segment wat betreft de melkprijs. Maar we moeten daarvoor ook aan voorwaarden voldoen op het gebied van natuur en dierenwelzijn.’

Behalve de plus op de melkprijs kunnen de twee ook een beroep doen op het Weide Weelde Fonds. Dit fonds is samen met Vogelbescherming opgezet en wordt gevoed met 2 cent op ieder pak zuivel dat wordt verkocht.

Daarnaast heeft supermarktketen Poiesz speciale acties die ook ten goede komen aan het fonds. ‘Wij hebben onze inrichtingskosten voor plasdras met geld uit dit fonds kunnen bekostigen. Dan heb je het over het trekken van greppels, de aanschaf van een pomp en een speciaal grasmengsel. In totaal zo’n 7.000 euro.’

Het Weide Weelde Fonds blijft bestaan, maar sinds dit voorjaar is het merk Weide Weelde uit de supermarkten verdwenen. De melkstroom is overgegaan naar het private label van Poiesz.

De verpakking is veranderd, maar Anco en Joke Heida staan er nog wel op. Daarnaast figureert Anco Heida in een promotiefilmpje. ‘Ik vind het belangrijk dat boeren laten zien waar ze mee bezig zijn. En voor ons is het natuurlijk ook belangrijk dat ons product goed wordt verkocht. Door er een gezicht aan te geven, breng je het dichter bij de klant. Je zet jezelf in de markt.’