Melkveespecialist Bakker: 'Snel maaien voordat gras verhout'

Melkveehouderijspecialist Sieberen Bakker van Hoogland in Leeuwarden is helder. Hij raadt melkveehouders aan om, zodra de bodem het toelaat, de eerste snede snel te maaien. 'Wachten op stabiel, warm zomerweer is gezien de hoeveelheid gras op sommige plekken niet verstandig. Liever een zwaar gewas met een lager drogestofgehalte, dan een houterig product met lage voederwaarde.' Daar komt bij dat te lang uitstellen de maaicyclus van het hele seizoen verstoort.

In Noord-Nederland is op veengrond nog weinig gemaaid. 'Het is te nat en het gras staat dun. Door de lage temperaturen komt de stikstof slecht vrij', aldus Bakker. Het gras op kleigronden is in veel gebieden wel gemaaid. Maar dat beeld wisselt sterk. Er is veel variatie per regio.

Verhouting door regenval

Uit de versgrasmonsters die Hoogland wekelijks onderzoekt, blijkt dat het gras al deels begint te verhouten door de regenval. Het NDF-gehalte steeg in een week gemiddeld met 10 procent naar ruim 400. Daarnaast dalen het VEM- en suikergehalte. De verwachte stijging van het eiwitgehalte bleef nog uit door tegenvallende zonneschijn.

Volgens Bakker is een goed inkuilmiddel, op basis van melk- en azijnzuur, bij regen onvermijdelijk. Ook hakselen draagt bij aan een goede conservering. Het gras komt homogener in de kuil, het inkuilmiddel wordt beter verdeeld en de kuil is beter vast te rijden.

Zware snede Oost-Nederland

Bij een derde van de boeren in Oost-Nederland zit de eerste snede inmiddels onder het plastic, schat voeradviseur Mark Braakman van mengvoerproducent CAVV Zuid-Oost Salland in Haarle. Veel melkveehouders kuilden het vorige week in. 'Helaas is het gras bij sommigen flink verregend. En bij andere boeren ligt een prachtige kuil op het erf. Het is heel wisselend.'

Vanwege het huidige regenachtige, onstabiele weer, adviseert Braakman te wachten met maaien. 'Als je voor eind mei kunt inkuilen, gaat niet veel kwaliteit verloren. Pas daarna komt de stengel erin en dalen de verteerbaarheid en voederwaarde. Maar komt er eerder een kans, pak 'm dan.'

Er staat in Oost-Nederland een dik pak gras op het land. Braakman verwacht dat de opbrengst tegen de 5.000 kilo droge stof per hectare zal zijn. 'Voor een optimaal product heb je dan drie mooie dagen nodig om te drogen. Maar als slechts twee goeie dagen worden voorspeld, zou ik ervoor gaan.' Hij raadt aan de zware grassnede wat hoger te maaien, minimaal 7 centimeter. 'Het groeipunt zit ook hoger en je wil niet dat de hergroei traag op gang komt.'

Voldoende inkuilmiddel gebruiken

In West-Nederland is slechts 10 tot 15 procent van het gras gemaaid, schat melkveehouderijadviseur Floré Mulder van De Samenwerking in Haastrecht. Hij adviseert voorlopig niet met de maaier het land in te gaan. 'Hoe jammer ook, het is geen goed plan! De bodem en het gras zijn te nat. Sommige boeren hebben zelfs het weiden gestaakt.'

Na Pinksteren wordt droger weer verwacht. Uitstellen tot dan heeft volgens Mulder geen grote gevolgen voor de voederwaarde. 'Verhouting heb je vooral in de tweede snede. Nu nog niet.' Wel zal de zode een optater krijgen omdat de eerste snede zwaar zal zijn. De hergroei is dan iets trager.

Ook Mulder adviseert een inkuilmiddel te gebruiken. 'Het is een royale snede, dus doseer niet te weinig. Anders daalt de zuurgraad onvoldoende en krijg je boterzuurvorming in je kuil.'

Helft eraf in het zuiden

In het werkgebied van Voergroep Zuid is iets meer dan de helft van de eerste snede van het land. Een klein deel hiervan werd op de zonnige dagen eind april gemaaid. Dit zijn volgens melkveehouderijadviseur Johan Absil van Voergroep Zuid in Deurne lichte sneden, maar wel van goede kwaliteit. De hergroei op deze gemaaide percelen ging snel.

De rest van het gemaaide voorjaarsgras is in mei ingekuild. Absil: 'Dit gras ging veelal vochtig de kuil in. De kwaliteit is wel goed, want door de trage groei kon het gewas alle voedingsstoffen opnemen.'

Volgens Absil heeft een inkuilmiddel pas zin bij graskuilen vanaf 30 procent droge stof. Kuil je in bij regen en ligt het drogestofgehalte van het gras onder de 25 procent, dan heeft het middel te weinig nut. 'Dat is ook het geval als je 's morgens maait en het gras 's middags al inkuilt. De ondergrond is nog veel te vochtig, waardoor het gras nat en zwaar is.'

Niets aantrekken van de buurman

Bij iets minder dan de helft van de boeren uit Zuid-Nederland moet de eerste snede er nog vanaf. Absil adviseert hen om rustig te blijven. 'Laat je niet gek maken. Volg alleen de lokale weerberichten en neem steeds dezelfde bron, switch niet naar andere media. En trek je niets aan wat de buurman doet. Jij hoeft zijn gras immers niet te voeren.'

Wachten op een zonnige periode is niet zinvol. 'We naderen de tijd dat het gras in de aar kan schieten. Ik zou gaan maaien als er anderhalve dag droogte wordt voorspeld. En wellicht kun je maaien in twee partijen, zo spreid je risico's', legt Absil uit. De kans is groot dat de loonwerker op die dagen bomvol zit. 'Wees daarop voorbereid en schakel op voorhand al de hulp van collega's en familie in.'