Opvolger start noodgewongen maar met enthousiasme

Het is september 2019 wanneer André Boerrigter (60) het bericht krijgt dat hij ongeneeslijk ziek is. De biologische varkenshouderij in Kerkenveld draait dan ruim twee jaar. Zoon Gideon is wel eens 'achter' en zit sinds januari 2019 in maatschap met zijn ouders, maar zijn vader is de boer. Dat verandert abrupt na de onheilstijding en door het agressieve verloop van de ziekte.

'Biologische varkens is prettig werken. En het bedrijf zoals we dat hebben, vind ik mooi. Daar wilde ik voor gaan', zegt Boerrigter junior. Voor de bank was dat niet vanzelfsprekend. Maar door het vertrouwen dat erfbetreders als Reudink Bio, DAP De Oosthof, Johan ter Steege, Handelshuis Schuttert, Topigs Norsvin, Meat Friends en De Jong & Laan mede op basis van de resultaten gaven, ging het licht van rood op groen.

Pittig eerste jaar

Zijn eerste jaar als zelfstandig boer, ervoer Gideon als pittig. Niet zozeer het werk in de stal en met de varkens, als wel de administratieve rompslomp. Hij is dan ook maar wat blij dat zijn zus Marieke dat voor haar rekening neemt. 'Voor de tweede keer de gecombineerde opgave invullen, is al makkelijker', merkt de jonge ondernemer op.

'Achter' maakten de Topigs 50-zeugen plaats voor een driewegkruising met een Noorse zeug, de Large White Z-lijn en Terra's. Lengte in de zeug noemt Boerrigter belangrijk omdat hij de biggen speent op gemiddeld 46 dagen. Daarnaast tellen robuustheid en het karakter. 'Een zeug moet niet te druk zijn.'

Eens in de zes weken worden samen met Topigs Norsvin de potentiële opfokgelten eruit geselecteerd. Het vervangingspercentage ligt op 40 procent. Dat komt met name doordat het uier van de zeug soms ernstig wordt beschadigd door de scherpe tandjes van de biggen. De opfokgelten groeien tot een gewicht van 80 kilo op met de vleesvarkens.

Terugkomers

In de toekomst hoopt Boerrigter de opfokgelten apart in leeftijdsgroepen te kunnen houden. Dat moet ook helpen om het percentage terugkomers te verlagen. Bij de zeugen is ruim 90 procent na een keer insemineren drachtig, maar bij de opfokzeugen komt gemiddeld een kwart terug.

Vooral in de zomer blijkt het lastig om de opfokzeugen dragend te houden. Zelfs wanneer ze pas na zes weken terug in de groep gaan. Om verwerpen te voorkomen experimenteerde Boerrigter met het in de groep houden van opfokzeugen voor het dekken. Dat was geen succes; de gelten leverden teveel in aan conditie. 'Gelten zijn jong en onbezonnen. Ze lokken zelf de stress uit waardoor ze verwerpen.'

Op het bedrijf zijn 42 kraamopfokhokken en Boerrigter werkt met een tweewekensysteem. Als na 46 dagen wordt gespeend, blijven de biggen afhankelijk van de doorstroming bij de vleesvarkens nog 4 tot 6 weken in het kraamopfokhok. De biggen hebben een Tempo-beer als vader en wegen vlot 25 tot 30 kilo wanneer ze doorschuiven.

In de vleesvarkenafdeling groeien biggen ogenschijnlijk ongestoord door. De ondernemer schrijft dat toe aan het hoge opleggewicht dat onder andere voortvloeit uit een minimale speendip wanneer ze ruim 6 weken oud zijn. De beertjes en gelten worden apart opgelegd in groepen van 40 dieren.

Biologische beren mesten

'Wij zijn in Nederland het enige biologische bedrijf dat beren mest', klinkt het niet zonder trots. Wanneer de beren een 117 kilo wegen, gaan ze voor de slacht naar Meat Friends van de Van Loon Group. Aan de slachtlijn testen controleurs met een goede neus en soldeerbout het vlees op berengeur. 'Maar er zat tot nu toe nog niet een stinker bij.'

De gelten groeien mooi egaal. Boerrigter: 'Daar kijk je vlak over heen.' Bij de beren is dat een ander verhaal. Door onder andere het rijgedrag van de geslachtsrijpe dieren zijn die minder uniform. Borgen (gecastreerde beren) mesten, noemt de jonge ondernemer geen optie. Dan was de gemiddelde groei van 950 gram per dag niet gehaald. Terwijl dat is beter voor het rendement van het bedrijf.

Rendement heeft Boerrigter nodig om zijn toekomstplannen handen en voeten te geven. Hij noemt een dak boven de uitloop van de zeugen zodat die zomers buiten in de schaduw kunnen liggen, een grotere kraamstal en een nieuw onderkomen voor de dragende zeugen en opfokgelten.

Op het bedrijf is werk voor anderhalve arbeidskracht. Wanneer het nodig is springen moeder Frieda, broer Bouke, vriendin Ellis, de zaterdaghulp of kameraden bij. Zou het bedrijf iets groter zijn, dan kan makkelijker structureel in extra arbeid worden voorzien, zegt de jonge varkenshouder. 'Mijn stip op de horizon voor over 25 jaar.’