Elektrocutie van aardappelloof zet door

Er wordt al enkele jaren geëxperimenteerd met elektrische loofdoding. Het bekendst is de Zasso XPower waar ook onderzoeker Jaap Grezel van Delphy in 2020 proeven mee deed. Dat was in het Drentse Valthermond in de zetmeelrassen Supporter en Festien. Deze hebben vrij dikke loofstengels en zijn daardoor lastig te doden.

De Zasso laat 7.000 tot 8.000 volt overspringen op de plant, maar trekt door tot in de wortels. De machine is er met 1,2 en 3 meter werkbreedte en vraagt 50 pk per meter breedte.

Generator

In de hef hangt een generator die 220 volt laagspanning opwekt en deze met transformatoren omvormt naar hoogspanning met hoge energie (30 kilohertz). In de fronthef hangen de stroomgeleiders.

De voorste twee rijen brengen de stroom in het gewas, de derde rij is voor de negatieve stroomlading. De stroom loopt dus van plus naar min met weerstand van de bodem en plant. De rijsnelheid ligt tussen 4 en 6 kilometer per uur.

Vergelijking

Delphy heeft de elektrocutie van vier rijen aardappelloof met de Zasso vergeleken met een werkgang van de Zasso na het klappen om hergroei te voorkomen.

'Het is belangrijk dat je het gewas goed raakt. Daarom zijn we in beide richtingen gereden. Pootgoed is nog echt in de groei en hardnekkig. Zetmeelaardappelen zijn al meer op hun retour. Hier hadden we bij de Zasso-bewerking dan ook een beter resultaat', verklaart Grezel.

Kapotte vaatbundels

Na het klappen van 60 centimeter loof in combinatie met twee keer een werkgang met de Zasso raakten de vaatbundels meer aangetast. 'Binnen vijf minuten zie je dat de stengel nat wordt door de kapotte vaatbundels. Het overgebleven blad is ook meer aangetast dan na klappen en spuiten met Spotlight of Quickdown', zegt de onderzoeker.

'Vier dagen later werden de stengels bruin en werd de wortel aangetast. Daarna is nog twee keer met de Zasso over het loof gegaan om hergroei onderaan de plant aan te pakken. Dat had een goed resultaat en de knollen bleven huidvast.'

Met alleen drie bewerkingen met de Zasso blijft er wat groen blad aanwezig, doordat het massale loof niet volledig goed is geraakt. Ook ziet Grezel een belangrijk verschil met looftrekken. 'Daarbij gaat het loof goed dood en is de knol goed afgehard. Maar er kunnen ook knollen bloot komen te liggen en het moet niet te droog of te nat zijn.'

Opnieuw uitpoten

De onderzoeker heeft de knollen gecontroleerd in de bewaring. 'We hebben aardappelen doorgesneden, maar niets gezien. Voor het poten controleren we ze op nieuwe kiempunten en gaan opnieuw uitpoten.' Hij ziet kans voor de Zasso als deze volvelds in één werkgang met een klapper kan werken. Dat scheelt capaciteit. Voor andere gewassen zou een rijenbewerking passen.

Er draaien drie machines in Nederland, weet Pieter-Jan Auman van AgXtend (CNH), het bedrijf dat de Zasso's onder eigen naam verkoopt. Een 3 meter brede versie kost 190.000 euro. Er zijn plannen om breder te bouwen, maar de vraag is nog beperkt. De smalle versies van 1,2 meter voor werk in de openbare ruimte zijn populairder.

Capaciteit

De capaciteit is een van de verschillen waar nieuwkomer Nucrop zich op richt. Dit is een machine van het pas anderhalf jaar oude bedrijf Crop.zone en middelenfabrikant Nufarm. Crop.zone uit het Duitse Aken, waar ook Zasso zetelt, bestaat uit acht aandeelhouders. Onder hen zijn Michiel De Jongh die eerder voor Syngenta, Monsanto en Bayer werkte, maar ook oud-medewerkers van Zasso. Zeventien mensen werken bij Crop.zone.

Terwijl elektrisch onkruid bestrijden nog het meest opgang maakt in openbare en stedelijke ruimtes, richt Nucrop zich vooral op de landbouw met loofdoding en onkruidbestrijding, maar ook vernietiging van groenbemesters. Dat pakt de machine slim aan door het gewas eerst voor te behandelen met een geleidingsvloeistof.

Daardoor is er minder elektrische lading nodig voor de loofdoding en minder vermogen. De machine kan ook breder worden gemaakt en kan dan sneller rijden.

Veldspuit in fronthef

In de praktijk hangt er een eenvoudige veldspuit in de fronthef. Deze doseert de met water aangelengde geleidingsvloeistof, die Nufarm ontwikkelt. Hiervan is 200 tot 250 liter per hectare nodig voor een goede werking. Achter de trekker hangt de generator met zestien stroomgeleiders van elk 75 centimeter breed. Deze brengen tot 10 kilowatt aan energie in het gewas.

'We zijn nog aan het testen met doseringen en rijsnelheden, maar we kunnen al zeker 6 tot 8 kilometer per uur rijden voor goede loofdoding', vertelt De Jongh. 'Na een versie van 6 meter breed werken we nu met een machine van 12 meter breed. Deze vraagt 180 pk en is dus met een gangbare trekker aan te drijven. De capaciteit ligt nu op 7,2 hectare per uur.'

Ambitie

De ambitie is om het apparaat lichter en breder te maken. Ook de toepassing op robots en werken op plantniveau ligt in het vizier. Vanaf dit jaar zullen er vijftien machines genaamd Volt.apply PD12M draaien in de Benelux, Duitsland en Frankrijk. De exacte prijs van de machine is nog onbekend, maar zal concurrerend zijn met chemische bewerkingen, stelt Crop.zone.