Stuurgroep LIB steunde honderden landbouwinnovaties

Achtergrond Noord-Brabant Mark IJsendoorn 31 maa 2021 om 15:30uur

Stuurgroep Landbouw Innovatie Noord-Brabant (Stuurgroep LIB) viert dit jaar zijn 25-jarig jubileum. Stuurgroep LIB steunt boeren en tuinders met innovatieve ideeën waarbij duurzaamheid en economische ontwikkeling hand in hand gaan. Tal van innovaties die mede dankzij de stuurgroep mogelijk zijn gemaakt, zijn inmiddels gemeengoed.

Stuurgroep+LIB+steunde+honderden+landbouwinnovaties

Kennis, euro's en netwerk. Daarmee helpt Stuurgroep LIB al 25 jaar agrariërs die een innovatief idee hebben. 'Onze kennis en ons netwerk worden vaak nog meer gewaardeerd dan de euro's', weet secretaris Geert Wilms, die vanaf het begin bij de stuurgroep is betrokken.

'Een agrariër met een goed idee kunnen we altijd aan de juiste partij koppelen om hem verder te helpen.' Dat kan bijvoorbeeld een kennisinstelling zijn, een andere boer, een machinebouwer of een energiemaatschappij.

ZLTO en provincie

Stuurgroep LIB is een samenwerking tussen ZLTO en provincie Noord-Brabant. Doel is bij te dragen aan duurzame ontwikkeling in de land- en tuinbouw en de balans tussen milieu en de ontwikkeling van de sector te borgen. Boeren kloppen aan met hun idee en Stuurgroep LIB geeft in een vroeg stadium aan wat ze kunnen betekenen.

Ondernemers doen het werk, wij ondersteunen alleen

Geert Wilms, secretaris Stuurgroep LIB

'In een derde van de gevallen gaan we met hen aan de slag. Dat zijn de Brabantse ondernemers die echt met iets nieuws komen. Maar ook de agrariërs waar we niet mee verdergaan, proberen we verder te helpen. Bijvoorbeeld door hen te wijzen op wat er al is, waar ze dat kunnen vinden en met welke partijen ze in gesprek kunnen gaan.'

Projecten

'Het mooie aan dit werk vind ik om met enthousiaste boeren en tuinders bezig te zijn', zegt Wilms. 'We verbinden hun praktijkproject met de grote thema's in de sector en de provincie. Denk aan klimaat of eiwittransitie. Er zijn flink wat ondernemers die vooroplopen.'

• Lees ook: Wilms: 'Eerder meer dan minder innovatie Brabants platteland'

In zijn 25-jarig bestaan heeft de stuurgroep honderden initiatieven ondersteund. Ook projecten die jaren later nog impact hebben, zoals het project 'Beregenen op maat'. 'Dat is ons grootste project tot nu toe', vertelt de secretaris.

Het begon in 1996 met 23 melkveehouders om zuiniger met grondwater om te gaan. Vier jaar later waren er meer dan 3.000 boeren en tuinders bij betrokken. Het was succesvol en leidde tot een waterbesparing van 25 procent. 'Het project 'Beregenen op maat' is nog steeds een begrip. Zulke ontwikkelingen blijven met de droge zomers van nu relevant.'

Zwart-witfolie

Maar ook eenvoudige innovaties kunnen een grote impact hebben. 'Ik fiets veel en als ik langs aspergevelden rijd, zie ik dat ze bedekt zijn met zwart-witfolie. Die innovatie hebben wij gesteund. Twee aspergetelers zijn daarmee gestart omdat ze door temperatuur het moment van steken wilden beïnvloeden', zegt Wilms.

'Met de HAS hebben we toen proeven gedaan met zwarte en met witte folie, wat grote temperatuurverschillen opleverde. Op een gegeven moment bedacht iemand om één kant wit en één kant zwart te maken. Zo kun je de zwarte kant gebruiken om de asperges te vervroegen en de witte kant om in een warme zomer de temperatuur te verlagen. Nu zie je dat overal liggen.'

Maatschappelijke discussie

De balans tussen landbouwontwikkeling en het milieu is sinds de oprichting een belangrijke pijler van Stuurgroep LIB. De afgelopen jaren wordt die maatschappelijke discussie steeds feller. Volgens de secretaris heeft dat weinig invloed op de manier waarop Stuurgroep LIB te werk gaat. 'We mengen ons niet in maatschappelijke discussies. We willen ondernemers helpen met innovaties in de praktijk.'

Toch zijn sommige duurzame projecten die Stuurgroep LIB steunt, doorgebroken tot een breder publiek. Zo vertelt Wilms dat de stuurgroep was betrokken bij het idee van de 'boerenkip', wat uiteindelijk mede heeft geleid tot het sterrensysteem van de Dierenbescherming. 'Die samenwerking was bijzonder, zij waren de vijand', herinnert hij zich.

Zichtstal

Ook noemt de secretaris de eerste zichtstal in de varkenshouderij die door Stuurgroep LIB is gesteund en het eerste gebruik van gps in de akkerbouw, waarbij de stuurgroep een rol speelde.

Wat is er wel veranderd in de afgelopen jaren? 'We gaan steeds meer integraal te werk. Voorheen keken we binnen projecten vrij eendimensionaal naar thema's. Een project ging over of gewasbeschermingsmiddelen of meststoffen of waterverbruik. Maar in het agrarisch systeem hangt alles samen. Als je één probleem wilt aanpakken, dan beïnvloedt dat ook allerlei andere milieuaspecten.'

Rol in begin

Ondanks de honderden projecten die door Stuurgroep LIB mogelijk zijn gemaakt, blijft Wilms bescheiden. 'We hebben vooral in het begin een rol. Daarna nemen grotere partijen het over en kan een project echt vleugels krijgen. Uiteindelijk zijn het de ondernemers die het doen. Wij ondersteunen alleen.'

Rijpaden met gps

Stuurgroep LIB steunde in 2005 de toepassing van het rijpadensysteem met gps. Met het rijpadensysteem rijdt de trekker uitsluitend over meerjarige rijpaden. De bodem waar het gewas groeit, wordt zo niet verstoord door het gewicht van materieel. Dat resulteert in een hogere opbrengst en minder broeikasgassen. Het rijpadensysteem wordt nu toegepast bij bijna alle biologische akkerbouwbedrijven en ook bij steeds meer gangbare bedrijven.

Verticaal bos

Van den Berk Boomkwekerijen in Sint-Oedenrode ontwikkelt kennis over hoe bomen kunnen bijdragen aan het oplossen van maatschappelijke uitdagingen. Dit heeft geleid tot een mooi praktijkproject: Van den Berk leverde 125 bomen voor de Trudo Toren in Eindhoven. Deze woontoren is langs de gevels bedekt met bomen en planten en vormt zo een 'verticaal bos'. Van den Berk heeft de bomen op een speciale manier opgekweekt. Eind 2020 zijn de eerste exemplaren geplant.

Stal van de toekomst

Bij varkenshouder Kees van der Meijden in Oirschot is een nieuwe stal gebouwd die is gericht op een betere gezondheid van mens en dier. Verschillende innovaties zijn gebruikt, zoals het gekoelde mestpansysteem dat de luchtkwaliteit in de stal verbetert. Ook heeft Van der Meijden maatregelen genomen om het risico op brand te verlagen, zoals een sproei-installatie in het plafond. Een open weekend voor het publiek trok veel bekijks.

Fruitoogst voorspellen

Het is moeilijk de wekelijkse variatie in de oogst van aardbeien te voorspellen. De oogst is afhankelijk van omstandigheden zoals het weer, voeding en water. Je kunt een goede schatting maken door regelmatig het aantal bloemen per plant te tellen, maar dit is erg arbeidsintensief en onpraktisch. Daarom wordt met steun van Stuurgroep LIB een systeem ontwikkeld dat dit automatisch observeert. Het systeem wordt bij grote aardbeientelers getest en geeft al goede resultaten.

Drogere mest

Op een pluimveehouderij in Oirschot is een nieuw systeem ontwikkeld om mest te drogen. Gangbare systemen werken met een ventilator en een buizensysteem dat lucht op de mest blaast. De innovatie is een waaierbeluchting die lucht direct over de mestbanden verplaatst. De mest droogt dankzij het nieuwe systeem beter, waardoor er minder geur en ammoniak vrijkomen. Bovendien kost het nieuwe systeem tot 73 procent minder stroom.