Flink meer methaan in kelder onder emissiearme vloer

Het onderzoek is uitgevoerd door het Centrum voor Landbouw en Milieu, Biont Research en Monteny Milieu Advies. Aanleiding voor het onderzoek is een methaanexplosie in een melkveestal in 2019. Voor het onderzoek is onder de vloer van twee melkveestallen op acht plaatsen de concentratie van methaan en ammoniak continu gemeten. De metingen zijn uitgevoerd in de periode van begin mei tot eind september 2020.

De ammoniakconcentraties verschilden nauwelijks. Die onder de traditionele vloer was 17 parts per million (ppm) en onder de emissiearme vloer 15 ppm. Wel zijn de pieken onder de emissiearme vloer hoger met maximaal 297 ppm tegenover 184 bij de traditionele vloer.

Methaanconcentratie

De methaanconcentaties verschilden wel flink tussen beide melkveestallen. Onder de traditionele vloer was de concentratie gemiddeld 38 ppm en op het bedrijf met de emissiearme vloer 1.652 ppm. Het maximum was bij de traditionele vloer 14.793 ppm en bij de emissiearme vloer 24.209 ppm.

In de stal is de concentratie van methaan op het bedrijf met de emissiearme vloer een factor 30 lager dan in de kelder. Op het traditionele bedrijf is dat maar 2,5 keer lager. Maar de absolute methaanconcentratie in de stal is bij de traditionele vloer wel lager dan bij de emissiearme vloer. Het verschil in ammoniakconcentratie in de stal is erg klein, met 1 ppm voor de emmissiearme stal en 2 ppm voor de traditionele stal. De verschillen zijn niet alleen afhankelijk van de vloer, maar hangen ook samen met het ventilatiedebiet in de stallen.

Nader onderzoek nodig

Omdat het maar om metingen in één traditionele stal en één stal met een emissiearme vloer gaat, zijn er volgens de onderzoekers nog geen uitspraken te doen over de verschillen. Er is meer onderzoek nodig naar de oorzaak ervan. Welke factoren bepalen de afbraak van organische stof door de micro-organismen en zorgen voor het verschil in methaanconcentraties in de kelder? Nader onderzoek op meer bedrijven kan ook meer inzicht bieden in de maatregelen om schuimvorming door methaan te voorkomen, zoals frequent mixen met luchtbellen.

De gemeten hoeveelheden methaan zitten nog onder de ondergrens voor een explosief methaanmengsel. Die grens is 44.000 ppm methaan. Wel kunnen er plaatselijk in de kelder pieken voorkomen die boven deze grens uitkomen, met name bij het mixen van mest, zowel in een traditionele stal als in een stal met een emissiearme vloer. Daarom bevelen de onderzoekers veiligheidsmaatregelen aan bij het mixen of verpompen van mest.

Adviezen van de onderzoekers:

• Tijdens het mixen mogen er geen ontstekingsbronnen zijn. Zet de mestrobot, mestschuif of ander apparatuur die vonken kan veroorzaken tijdelijk uit. Rook niet.
• Mestschuim bestaat voor 60 tot 80 procent uit methaan, dat kan bij het mixen ontsnappen. Wees bij aanwezigheid van mestschuim extra voorzichtig bij het mixen.
• Blijf tijdens het mixen nooit bij de mixput staan of in de cabine van de trekker ztten. Naat methaan komt ook het giftige waterstofsulfide vrij. Dit gas is al in lage concentraties zeer gevaarlijk.
• Zorg voor voldoende ventilatie bij mixen, mix bij voorkeur op een winderige dag en open alle ventilatieopeningen.
• Mix vaker, zodat methaan zich niet kan ophopen.
• Zorg voor het juiste voer en een optimale benutting door het vee. Hoge concentraties gemakkelijk afbreekbare koolstofgehaltes in de mest kunnen leiden tot hogere methaanconcentraties.