Studenten maken plannen voor melkveebedrijf van de toekomst

Het idee van Ilse Verkleij behoorde tot de beste drie. Het melkveebedrijf met 130 koeien van haar ouders staat in het Groningse Middag-Humsterland. Een ongebruikte schuur kan plaats bieden aan lasergames en Boerenlympics. De neventak, genaamd Humstergames, zou na ongeveer een jaar rendabel kunnen zijn.
Verkleij meent dat een ongebruikte schuur op haar boerderij prima plek kan bieden aan lasergames en boerenspellen. Bij het doorrekenen van het plan bleek dat er niet zo'n grote investering nodig is. 'Laserguns, spellen en een kantine zijn de grootste kostenposten. Mijn begroting kwam uit rond de 20.000 euro.'

Duizend bezoekers

De student schat in dat ze in het eerste jaar duizend bezoekers zou kunnen verwelkomen. 'Bij vier groepen van twintig personen per maand kom je dan aan 18.000 euro inkomsten in het jaar. Je zou dus al vrij snel uit de kosten zijn.'

De student Bedrijfskunde en Agribusiness, die een minor Dier- en Veehouderij doet, onderzocht goed of het plan kans van slagen heeft. 'Kwaliteitssystemen bleken een belangrijk aandachtspunt. Denk daarbij bijvoorbeeld aan speeltoestellen die moeten worden gekeurd. Je kunt niet zomaar van alles neerzetten in je schuur. Je wilt natuurlijk niet dat er ongelukken gebeuren. Alles moet goed zijn geregeld.'

Beeldend beschreven

Hoe de Humstergames er precies uit zouden komen te zien, heeft Verkleij beeldend beschreven in haar plan. 'Met attributen zoals ronde balen en kuubskisten van akkerbouwers wordt de schuur leuk aangekleed voor het lasergamen. De Boerenlympics bestaan uit verschillende spellen, zoals klompjesgolf, boerenbowlen, kruiwagenrace en touwtrekken. 'In de kantine kunnen bezoekers na hun activiteiten uitrusten met koffie, thee, appelsap en andere streekgebonden producten.'

Het klinkt of de komst van de neventak slechts een kwestie van tijd is, maar dit ligt toch wat genuanceerder, aldus de student. 'Ik sluit niet uit dat we er in de toekomst iets bij gaan doen op het bedrijf, maar ik weet niet of het dit plan wordt. Mijn moeder en zus zien het wel zitten, maar mijn vader en broer zijn echte melkveehouders. Ik weet niet of die blij worden van zoveel mensen op het erf', besluit ze lachend.

Unieke ligging

Marc Schellinger schreef een plan voor het melkveebedrijf in Waterland waar hij werkt. Hij maakt daarbij gebruik van de unieke ligging aan twee meren, grenzend aan het IJsselmeer. Een ideale plek voor vissers, vandaar de neventak Karperdomein Dobber.

Zelf vist Schellinger ook graag op karpers. Dat deed hij afgelopen zomer in de meren bij de boerderij. 'Ik haalde goede resultaten. Zo werd het idee geboren dat karpervistoerisme een mooie neventak zou kunnen zijn', vertelt hij.

Boekingen via website

In samenspraak met de familie op het bedrijf ontwikkelde de student zijn plan voor Karperdomein Dobber door. 'Zij zien iets anders erbij best zitten, maar willen er niet de hele dag werk mee hebben. Dat is met dit plan niet het geval. Eigenlijk hoeven alleen de toiletten en douches te worden schoongehouden. Boekingen kunnen automatisch via een website.'

Karperdomein Dobber zou bestaan uit vier visstekken aan het water, waarin spiegel- en schubkarpers rondzwemmen tot wel 21 kilo. Ook zitten er wat gras- en kooikarpers. De visstekken bestaan uit een verhard platform waar tenten, visspullen en materiaal kunnen worden opgebouwd. Er kunnen maximaal twee personen per stek terecht.

Investeren in faciliteiten

De grootste investeringskosten zijn volgens Schellinger gemoeid met de aanleg van de faciliteiten: de visstek met steiger, de omheining, want de plekken grenzen aan het weiland waarin koeien lopen, wc's en douches en een gezamenlijke ruimte om bijvoorbeeld te koken. 'Dat kost 35.000 euro. Als je in het seizoen van april tot en met oktober redelijk vol zit, maak je een omzet van 16.000 euro in het jaar.'

Het duurt dus een paar jaar voordat de investering eruit is. Dat is ook meteen het grootste risico dat het melkveehoudersgezin erin ziet: komen er genoeg boekingen om de kosten terug te verdienen? 'Of ze het plan ook daadwerkelijk gaan uitvoeren, weet ik niet. Ze vinden het in elk geval een leuk plan', zegt de student.

Outcrossconcept

'Die reactie hoor ik meer. Er zijn hier in de omgeving veel zorgboerderijen en boerderijwinkeltjes. Dit is echt een outcrossconcept. Er zijn niet veel boerderijen met zulke meren op hun grond. Dat is een unieke situatie, die je kunt gebruiken als verdienmodel.'

De twee meren waarin kan worden gevist, zijn elk 1,5 hectare groot en liggen op minder dan vijftien minuten van Amsterdam. De grond eromheen is van het melkveebedrijf, uitgezonderd de dijk. Schellinger voorziet dan ook niet al te veel problemen met vergunningen. 'Mensen verblijven op eigen land. Zie het als een kleine camping.'

Kookstudio

Ze komt van een melkveebedrijf, houdt van koken en werkt in de horeca. Het plan van Janine Yntema uit het Friese Achlum om een kookstudio in te richten boven de melkveestal was dan ook snel geboren. Duurzaamheid en contact met de burger staan daarbij voorop.

Yntema vindt het belangrijk om haar steentje bij te dragen aan het dichten van de kloof tussen boeren en burgers. 'Mensen weten vaak niet waar hun voedsel vandaan komt of hoe het eraan toegaat op een melkveebedrijf. Ik dacht: waarom combineer ik dat niet door kookworkshops te geven op de boerderij?', legt ze uit.

Loze ruimte

'Boven de melkrobots is een loze ruimte waar we niets mee doen. Die is geschikt om een kookstudio van te maken. Het unieke is dat je uitkijkt over de koeien. Zo sta je echt tussen de oorsprong van je voedsel', zegt de student enthousiast.

Voor het opzetten en inrichten van 'koken bij de boer' heeft Yntema 80.000 euro begroot. Dat moet voor een melkveebedrijf goed te financieren zijn, meent ze. Door drie groepen van vijftien personen per week te ontvangen, kan er ruim 20.000 euro winst per jaar worden gemaakt.

Gezellig en duurzaam

De student vindt haar kookworkshops geschikt voor vriendengroepen en bedrijfsuitjes. 'Het moet vooral leuk en gezellig zijn. We koken simpele, maar lekkere gerechten, ik ben tenslotte ook geen chef-kok. Alle producten die we gebruiken, worden betrokken van lokale producenten. Dat is duurzaam en dat vind ik belangrijk', licht ze toe.

Haar ouders vinden het een goed plan. Ook de reacties op een enquête die Yntema uitzette, waren positief.

Bedrijfsovername

Of de student het plan echt gaat uitvoeren, hangt nog van verschillende factoren af. 'Ik weet nog niet of ik het bedrijf ga overnemen. Dat is van verschillende factoren afhankelijk. Als ik dat wel zou doen, weet ik nu wel dat ik het niet alleen zal zoeken in schaalvergroting, maar ook in verdienmodellen in combinatie met de burger.'

De schoolopdracht zorgde ervoor dat de student bewuster is gaan nadenken over wat ze wil. 'Ik vind dat wij als jonge boeren wel wat beter kunnen communiceren naar de buitenwereld over onze mooie sector. Dat is waarom ik dit plan tot een succes zou willen maken.'

New Business Models

De kookstudio van Janine Yntema behoort tot de drie beste plannen voor het melkveebedrijf van de toekomst, zonder schaalvergroting. Een deel van de ideeën werd besproken in een webinar in talkshowvorm, genaamd 'New Business Models, de uitkomst voor de melkveehouderij'. Dit webinar is terug te kijken op YouTube.