'Gezond voedsel brengt meer op'

Nieuwe Oogst schrijft op 2 januari in het hoofdredactioneel commentaar over de belangrijkste trends voor 2021. Daarin worden de kansen en bedreigingen voor boeren en tuinders genoemd. We willen in dit kader een ander perspectief geven op het begrip 'kosten'.

De hoofdredactie stelt dat tot dusver werd gestreefd naar perfectie van het product. Tegelijk wordt gesignaleerd dat meer mensen een gezonde leefstijl willen. Ze willen gezonder eten: meer plantaardig en transparantie over de productie van het voedsel. Blijkbaar droeg het streven naar perfectie onvoldoende bij aan gezondheid. Volgens de hoofdredactie is het antwoord 'vergroenen' en 'verduurzamen', al brengt dat hoge kosten met zich mee.

Verenigde Staten

In de Verenigde Staten zijn volgens Robert Lustig, kinderarts en hoogleraar endocrinologie aan de Universiteit van Californië, de maatschappelijke uitgaven aan de voedingsindustrie, inclusief agrarische sector, 1.400 miljard dollar per jaar, terwijl de gezondheidskosten ruim het dubbele bedragen: 3.200 miljard dollar.

Een belangrijk deel – Lustig gaat uit van 50 procent – van die gezondheidskosten wordt veroorzaakt door die voedingsindustrie, inclusief agrarische sector.

Die gezondheidsschade zou vertaald naar de Nederlandse situatie dan 40 miljard euro bedragen – 50 procent van 80 miljard euro gezondheidskosten – gelijk aan de maatschappelijke uitgaven aan de voedingsindustrie. Het maatschappelijke rendement van investeringen (MRI) is dan nul. Iedere euro voor de voedselindustrie, inclusief agrarische sector, lijkt nu ook een euro aan extra zorgkosten te geven.

Onderzoek Credit Suisse

Banken zijn zich bewust van deze situatie en het effect daarvan op de economische groei en het rendement op investeringen. Daarom heeft Credit Suisse een onderzoek gedaan naar ontwikkelingen in de landbouw en voedingsbehoefte.

De onderzoekers concluderen dat de productie/consumptie van suikers de belangrijkste veroorzaker is. Volgens hen is natuurlijke, onbewerkte voeding de sleutel voor bevordering van gezondheid en is een 'waardematrix' nodig, waarin de gezondheidsimpact meespeelt.

Uitdaging

De uitdaging van de landbouwindustrie wordt om door beter voedsel een belangrijk deel van die 40 miljard euro gezondheidsschade te verdienen, onder het mom van 'zorg is pijn' en 'eten genot'. Boeren kunnen dan wel worden betaald als dokters en verpleegsters. Macro-economisch besteden we nu 120 miljard euro. Die inzet zal ongeveer zo blijven, mogelijk dalen, alleen wel anders worden verdeeld.

Dit zal voor hogere kosten van de landbouw zorgen, maar ook voor hogere opbrengsten. Dat doet geen pijn. Desnoods moet de politiek daarin sturen. Dat moet resulteren in een daling van de zorgkosten ten faveure van de landbouw met als resultaat een beter, gezonder MRI.

Betere balans

Om die betere balans tussen kosten en opbrengsten te bereiken, moet worden gekeken naar het behoud van mineralen, sporenelementen, vitamines enzovoort. De agrarische sector is bij uitstek de partij die aan de aanbodkant een omslag kan maken naar een gezondere samenleving.

Met een bedrijfsvoering die is gericht op schoner produceren, vitaal bodemleven, CO2-opslag, waterberging en kringlooplandbouw kunnen gezondere producten worden geproduceerd. Dat kost de maatschappij niet meer geld, maar minder.