Doorzoekingen in internationaal onderzoek naar mestfraude

In Nederland hebben de Nederlandse Voedsel- en Warenautoriteit (NVWA) en de politie acht locaties in de provincies Noord-Brabant, Limburg en Utrecht doorzocht. Daarbij is onder meer administratie in beslag genomen voor verder onderzoek. Ook is er beslag gelegd op banktegoeden, onroerend goed en voertuigen.

Zo werd de mestfabriek Clean Minerals Bio Energy in het Brabantse Esbeek bezocht. Dit bedrijf is alweer enkele jaren in handen van de Belgische Fertikal Group, volgens De Standaard één van de grootste mestverwerkers in West-Europa. Volgens de website richt het onderzoek zich ook op de Quirynen Group, actief in zowel akkerbouw, veeteelt, zuivel en mestverwerking.

Overschot afvoeren

Wanneer veehouders meer meststoffen produceren dan zij op hun eigen land mogen gebruiken, moeten zij het overschot afvoeren naar mestverwerkers of naar akkerbouwers die nog ruimte hebben om mest uit te rijden. Daarvoor moeten veehouders kosten maken.

Uit afzonderlijke strafrechtelijke onderzoeken in Nederland en België ontstond het vermoeden dat een aantal faciliterende bedrijven in deze twee landen samenwerkt bij fraude met meststoffen. De verdachte intermediairs, vervoerders en verwerkers manipuleren vermoedelijk de administratie en verplichte mestmonsters. Zo krijgt mest op papier een andere bestemming dan in werkelijkheid. Daarmee wordt veel geld verdiend. De mest wordt op papier afgevoerd, omdat het overtollig is. In werkelijkheid komt het vaak op het eigen land terecht.

Veel geld verdienen

Met het niet naleven van de regels valt volgens de NVWA al snel veel geld te verdienen. Dat leidt tot concurrentievervalsing en ondermijnt het beleid van de overheid. Ook brengt zulke fraude de derogatie in gevaar. Dat is de ruimte die Nederland krijgt om af te wijken van de Europese gebruiksnorm voor meststoffen. Te veel mest op het land is bovendien schadelijk voor de leefomgeving en de volksgezondheid.

Uit het onderzoek blijkt dat er vermoedelijk opzettelijk niet toegestane producten zijn gebruikt door een Nederlandse co-vergister. Ook is vermoedelijk een onjuiste administratie van aangevoerde en verwerkte mest bijgehouden. Daardoor heeft dit mestverwerkende bedrijf mogelijk onterecht subsidie ontvangen van de Nederlandse overheid.

Strafrechtelijk onderzoek

Omdat bij de afzonderlijke strafrechtelijke onderzoeken dezelfde bedrijven naar voren kwamen, hebben de NVWA-IOD, de divisie Inspectie van de NVWA, politie Oost-Brabant, politie Zeeland-West-Brabant, het Functioneel Parket, de Federale gerechtelijke politie en het Parket Antwerpen de krachten gebundeld in een Joint Investigation Team (JIT).

Dit team wordt ondersteund door Europol en Eurojust. Deze internationale samenwerking maakt het mogelijk verbanden te leggen tussen de verschillende bedrijven in Nederland en België en op te treden wanneer deze bedrijven strafbare feiten plegen.