Akkerbouwers zien voordelen van fertigatie

Achtergrond Akkerbouw Haijo Dodde 09 feb 2021 om 13:00uur

Zo'n tien akkerbouwklanten van toeleverancier Van Iperen gaan komend seizoen systemen met druppelslangen aanleggen in hun gewassen. De belangstelling beperkt zich volgens teeltadviseur Mikey Akkermans niet alleen tot het zuidwesten. 'Ook vanuit andere regio's, waar wel voldoende beregeningswater beschikbaar is, krijgen we aanvragen voor irrigatie en fertigatie in vooral uien.'

Akkerbouwers+zien+voordelen+van+fertigatie

Fertigatie is een prima mogelijkheid om tegenvallende opbrengsten in de akkerbouw te voorkomen, stelt Akkermans. 'Van Iperen vindt dat fertigatie altijd van meerwaarde is, ook in natte jaren. Het houdt het gewas gezond, zorgt voor een gelijkmatig aanbod van mineralen en dus een gelijkmatige groei. Verder zien we in proeven niet alleen een meeropbrengst, maar ook een kwalitatief sterker eindproduct.'

Binnen de organisatie van toeleverancier Van Iperen is Akkermans lid van het fertigatieteam. Samen met enkele collega's zoekt hij praktische oplossingen voor knelpunten bij de aanleg van druppelsystemen. Ook begeleidt het team ondernemers die willen starten met irrigatie of fertigatie.

Demoproef uien

Akkermans gaf vorige week tijdens een webinar van Van Iperen een toelichting op de demoproef met fertigatie en irrigatie in uien. Die is het afgelopen jaar uitgevoerd op proefboerderij De Rusthoeve in Colijnsplaat.

Naast meer kilo's ook een sterker eindproduct

Mikey Akkermans, teeltadviseur van Van Iperen

In deze proef vergeleek Van Iperen fertigatie en irrigatie met beregenen en een object waarbij tijdens de groei geen extra water is aangevoerd. De bruto-opbrengsten per hectare komen uit op 76,9 ton uien voor fertigatie, 66,5 ton voor irrigatie, 55,7 ton voor beregening en 40,0 ton voor het onbehandelde object. Bij het vaststellen van de hectareproducties berekenden de onderzoekers 15 procent aftrek voor kopakkers en rijpaden.

Besparing op stikstofgift

Het object met boomberegening en standaard bemesting is vier keer beregend met steeds 10 tot 15 millimeter water op basis van de behoefte van het gewas. Bij irrigatie met ook standaard bemesting is in het groeiseizoen in totaal 147 millimeter aan water meegegeven en in de fertigatieobjecten was dat 157 millimeter. In het laatste object is 30 kilo bespaard op de stikstofgift.

'Duidelijke resultaten', vindt Akkermans. 'Het groeiseizoen van 2020 leende zich er uitstekend voor om de voordelen van de irrigatiesystemen aan te tonen.' De teeltadviseur vertelt dat de meeropbrengst van het fertigatieobject zich vooral vertaalt in een grovere maatsortering. 'Meer uien van 60 millimeter opwaarts. Ook zagen wij in deze proef dat door het fertigeren het gewas langer doorgroeide.'

Onderstaande video van september 2020 gaat over de proef van Van Iperen met fertigatie in uien op de Rusthoeve in Colijnsplaat. Tekst gaat verder onder video.

Het relatief grote verschil in opbrengsten tussen fertigatie en irrigatie noemt Akkermans opmerkelijk. 'Nog eens ruim 10 ton erbij, dat maakt het rendement bij fertigatie een stuk aantrekkelijker. Daarom adviseren we akkerbouwers om bij voorkeur te kiezen voor het direct meegeven van vloeibare meststoffen. Ze benutten dan nog beter de meerwaarde van druppelslangen.'

Eenmalige investering

Van Iperen rekent voor deze systemen met een eenmalige investering van 20.000 tot 25.000 euro voor ongeveer 10 hectare. Dat betreft dan vaak een mobiele container met een irrigatiepomp en eventueel een doseerunit voor oplosbare meststoffen, alles computergestuurd. Verder zijn de jaarkosten voor druppelslangen ongeveer 1.000 euro per hectare, schat Akkermans.

Alle positieve ervaringen en mooie proefresultaten zorgen ervoor dat veel akkerbouwers meer willen weten over de mogelijkheden van irrigatie en fertigatie. 'Op zeker tien akkerbouwbedrijven, verspreid van Zeeland tot Groningen, worden dit seizoen druppelslangen aangelegd. Dit betreft hoofdzakelijk uienpercelen. Maar voor volgend jaar hebben we al aanvragen lopen voor aardappelen en verder zijn we ook bezig met enkele spruitentelers die interesse hebben.'

Kwaliteit van druppelwater

De basis van het succes van irrigatie of fertigatie is volgens Akkermans de kwaliteit van het druppelwater. 'We beginnen altijd met een wateranalyse. Meestal is de kwaliteit van het oppervlakte- of bronwater wel goed genoeg, maar soms zijn maatregelen nodig vanwege te hoge zoutgehaltes of te veel ijzer in het water. Af en toe is het zelfs nodig om andere druppelaars te gebruiken die minder gevoelig zijn voor verstopping.'

De omvang waarmee akkerbouwers beginnen met de aanleg van druppelslangen varieert, vertelt Akkermans. Sommigen testen eerst op kleine schaal, terwijl anderen meteen voor 10 tot 20 hectare aan druppelslangen willen aanleggen. 'Zeker bij het fertigeren merken we wel dat de overgang voor akkerbouwers soms groot is. De teelt vergt toch meer een tuinbouwmatige aanpak dan ze gewend zijn.'

Goed bewaarbaar en sterker tegen trips

'In fertigatieproeven zien we dat de vitaliteit van het uiengewas een rol speelt bij de aantasting van trips. Ook in objecten met fertigatie vinden we wel trips in de uien, maar de schade die deze plaaginsecten veroorzaken is minimaal', zegt teeltadviseur Mikey Akkermans van Van Iperen. Een altijd groeiend gewas dankzij de regelmatige toediening van vocht en mineralen noemt hij een belangrijk voordeel van fertigatie. Het resulteert volgens hem uiteindelijk in een uiengewas met een uniforme maatsortering dat beter is te bewaren. 'Door de gelijkmatige opkomst en gelijkmatige groei is later in het seizoen de MH-bespuiting beter te timen. Ook vinden we na irrigatie en fertigatie minder bacterierot op het veld dan in beregende uien. Bovenlangs water geven en langere bladnatperiodes maken een gewas toch gevoeliger voor ziekten die in de bewaring voor problemen zorgen', verklaart de Van Iperen-teeltadviseur.