Aerius-berekening na RVS-uitspraak belangrijk juridisch bewijs

Nieuws Algemeen Martijn van Rossum 28 jan 2021 om 10:29uur

Voor intern salderen is geen nieuwe natuurvergunning nodig, zolang de depositie van een boerenbedrijf op Natura 2000-gebied niet toeneemt. Dat is de conclusie na een uitspraak van de Raad van State op 20 januari. Voor juridisch bewijs is het voor boeren volgens deskundigen nu wel extra belangrijk om de Aerius-berekeningen, die dit aantonen, goed te documenteren.

Aerius%2Dberekening+na+RVS%2Duitspraak+belangrijk+juridisch+bewijs

De uitspraak van 20 januari ging over de natuurvergunning van een veehouderij in het Brabantse Oirschot, vlakbij de Natura 2000-gebieden Kampina en Oisterwijkse Vennen. Maar de reikwijdte is veel groter: voor veel projecten geldt nu geen vergunningsplicht meer bij de provincie. Alleen bij toename van de stikstofdepositie door een bedrijf is een vergunning nodig.

• Lees ook: Natuurvergunning blijft in stand bij voldoende maatregelen

Als een bedrijf bijvoorbeeld wil overschakelen van vleesvarkens naar vleeskalveren of wil uitbreiden, was er eerder standaard een natuurvergunning nodig, via de provincie. In de nieuwe situatie moet nog wel via de Aerius-calculator een berekening worden uitgevoerd om de nieuwe stikstofdepositie uit te rekenen. Een boer moet immers aan kunnen tonen dat een nieuwe activiteit of bijvoorbeeld uitbreiding geen hogere stikstofdepositie veroorzaakt.

Onzekerheden

'Documentatie hiervan is nu dus extra belangrijk', stelt omgevingsjurist Lambert Polinder van Exlan Advies, onderdeel van Agrifirm. 'Waar eerder de natuurvergunning de juridische duidelijkheid gaf, is dat nu deze documentatie.'

Mag het qua regelgeving in Nederland ook gewoon eens een keer iets simpeler worden?

Daar zitten volgens adviseur milieu en ruimtelijke ordening Sjaak van Schaik, van VanWestreenen Adviseurs, nog wel wat haken en ogen aan. 'Het Aerius-rekenmodel verandert nogal eens. Vandaag kan er uit komen dat de beoogde bedrijfsverandering niet een hogere stikstofdepositie geeft. Maar over twee jaar op basis van dezelfde gegevens misschien wel. Simpelweg omdat gegevens of rekenmethodes in het rekensysteem zijn aangepast. Ook de emissiefactoren in de regeling ammoniak en veehouderij per diersoort verandert soms. Dat kan gevolgen hebben voor de stikstofdepositiegegevens van een bedrijf.'

Stalsystemen

Volgens Polinder geldt hetzelfde ook voor de emissiereductiefactor door stalsystemen via de RAV-lijst met goedgekeurde technieken voor stikstofreductie. Die blijken in de praktijk wel eens minder goed te werken dan aanvankelijk werd gedacht. Dat wordt dan aangepast, wat dus in theorie ongunstig kan uitpakken voor een veehouderij. 'Het is dus belangrijk om aan te kunnen tonen wat de berekening was op het moment dat de bedrijfssituatie werd aangepast.'

Oordeel Raad van State intern salderen #stisktof vergunningsvrij. Daarmee zijn de eisen van de #boerenprotesten in 2019 en 2020 in een klap ingewilligd. Rekenen met #latenteruimte hoeft niet meer en de emissie corrigeren voor de maximale emissie ook niet. https://t.co/opeR03EF4Y
— Lambert Polinder (@LambertPolinder) January 21, 2021

En er is nog een onzekerheid, stelt Polinder. 'Naast de juridische werkelijkheid hebben we de politieke werkelijkheid. De uitspraak van de Raad van State heeft tot gevolg dat provincies hun beleidsregel niet meer kunnen toepassen, dat kan immers alleen als zij een vergunningaanvraag krijgen. Bij die vergunningaanvraag konden ze de stikstofrechten van niet gebouwde stallen schrappen. Daarnaast konden ze de stikstofrechten van dieren die emissiearm gehouden moeten worden, maar traditioneel vergund waren, corrigeren naar de maximale emissiewaarde. Zo vervloog een deel van de vergunde stikstofrechten.'

Provincies zijn instrument kwijt

Dat komt door een aanpassing in de Wet Natuurbescherming die per 1 januari 2020 in werking trad. Polinder: 'Dat is natuurlijk nooit de bedoeling van de wetgever geweest. Ze zijn nu een instrument kwijt om de stikstofdepositie te verminderen. De provincies zijn zich nu aan het beraden, hoe het verder moet.'

Van Schaik merkt dat gelijk al in de afhandeling van de vergunningverlening door de provincies. 'De laatste tijd kwam daar juist de vaart in. Er lag door de PAS-uitspraak van 29 mei 2019 natuurlijk een enorme achterstand in de vergunningverlening. Sinds vorige week verloopt dat opeens weer heel traag. De provincies zijn zich duidelijk aan het bezinnen op de situatie.'

Hete aardappel

Polinder: 'De provincies voeren op dit moment overleg wat ze moeten doen met deze hete aardappel. Maar provincies kunnen dit niet regelen, want hiervoor moet de Wet natuurbescherming aangepast worden. De provincies zijn hierbij afhankelijk van de landelijke politiek. Ik denk dat het beter is om deze uitspraak gewoon te respecteren zoals die is. Mag het qua regelgeving in Nederland ook gewoon eens een keer iets simpeler worden? Eindelijk wordt de belofte van schrappen van onnodige wetgeving een keer ingelost. Zonde om dat terug te draaien.'

Het feit dat er nu geen natuurvergunning nodig is, lijkt bedrijfsaanpassing eenvoudiger te maken. Van Schaik: 'Als er geen natuurvergunning nodig is voor veel projecten, dan kan dat tijd schelen en geld. Je hoeft dan namelijk geen leges te betalen voor een natuurvergunning en het verkleint het risico op juridische procedures op de korte termijn. De vraag is hoe dat op de lange termijn zal zijn.'