'Haagse slimheid: betaal de helft'

Met de lancering van het ontwerp-veenweideprogramma voor de komende tien jaar leggen de Friese overheden de lat hoog. Volgens het ontwerp-veenweideprogramma is de komende tien jaar 550 miljoen euro nodig om de CO2-uitstoot te verminderen. Het Rijk heeft de eerste 100 miljoen beschikbaar gesteld voor alle veenweidegebieden, Fryslân haalt 22 miljoen uit die pot.

Door de oxidatie, de 'verbranding', van veen komt CO2 vrij en daalt de bodem. Dat willen we stoppen, terwijl het boeren mogelijk moet blijven. Veen is levend materiaal. Oxidatie stopt als je de veengrond onder water zet, maar dat levert weer andere broeikasgassen op. Eigenlijk weten we nog maar weinig over het beperken van veenoxidatie. Wij hebben grote zorgen over het vullen van een goede gereedschapskist, waarmee het 'buorkjen' mogelijk blijft en tegelijkertijd de doelstellingen worden gehaald.

De ambitie van de Friese overheden om CO2 te reduceren, komt omdat het veenweidegebied van Fryslân ongeveer 40 procent van de landelijke uitstoot veroorzaakt. Hoe die reductie dan bereikt kan worden en welke effectieve maatregelen ingezet kunnen worden, is nog een enorm vraagstuk. Het ministerie van LNV heeft geld beschikbaar voor onderzoek en pilots om te ontdekken met welke maatregelen we die CO2-reductie kunnen halen.

Ook de kosten baren ons zorgen. Ondanks een kolossaal gapend gat in de begroting haalt provincie Fryslân te weinig geld uit de landelijke pot. De landbouworganisaties hebben berekend dat er zeker nog 100 miljoen extra bij moet voor alle kosten rondom bedrijfsverplaatsing en kavelruil. Door Haagse slimheid halen de Friese overheden maar 22 procent uit de landelijke geldpot en halen ze een twee keer zo grote resultaatsverplichting op hun nek.