Laatste generatie boeren

De man behoeft bij u waarschijnlijk geen introductie, maar misschien was u er nog niet van op de hoogte dat hij naast vegetarisch vlees nu zijn zinnen heeft gezet op de productie van melk, zónder dat er een koe aan te pas komt.

Zelf zegt hij daarover: 'Ik wil een machine ontwerpen die met behulp van micro-organismen de fermentatie van gras in de maag van de koe nabootst. Deze machine kan in de stal staan en worden gevoerd met gras. Dan komt er melk uit. Boeren kunnen dus hun grasland behouden, alleen het vee verdwijnt. Er hoeft in die zin ook niet veel te veranderen: het is gewoon een volgende stap in het efficiënter produceren van voedsel. En duurzamer en diervriendelijker.'

'Ja, ammehoela', zou je kunnen denken. En toch. Toen ik in 2010 uit nieuwsgierigheid zijn Kipstuckjes en Gehacktballen proefde, had ik niet durven voorspellen dat hij binnen tien jaar zou produceren voor de wereldmarkt en zijn bedrijf zou verkopen aan Unilever.

Al geeft hij zichzelf nu slechts 5 procent kans dat de veganistische melk daadwerkelijk op de markt komt: reken er maar op. En is het niet door Jaap, dan wel door een andere ondernemer.

Tijden veranderen.

Ik denk aan onze nieuwe boerderij en probeer me een stal zonder koeien voor te stellen. Een lege wei. 'Dat wil ik niet', hoor ik mijn hart huilen. Koeien zijn de ziel van een boerderij. Ze zijn lief, warm, troostrijk, grappig. En zo'n groot onderdeel van onze identiteit.

Maar wat als het nu daadwerkelijk beter is om de koe als schakel uit de voedselketen te halen? Om het klimaat te redden? Meer monden te kunnen voeden? Dan zie ik mijn hoofd ja knikken. Er moeten nu eenmaal oplossingen komen voor deze overvolle aardbol.

Hart en hoofd stoeien. Dat laat ik maar even zo. Jaap gokt dat hij nog zeven jaar nodig heeft voor de ontwikkeling van hét recept voor veganistische melk. En dan eerst maar eens proeven.