LTO Edelpelsdierhouderij: 'Ondernemers leven in grote onzekerheid'

Dat het bestaan van de edelpelsdierhouderij in Nederland eindig zou zijn, was bekend. Maar dat dit einde al in 2020 bewaarheid zou worden, zag niemand een paar maanden geleden nog aankomen. De uitbraak van corona onder nertsen zet in één keer een streep door deze kleine sector in Nederland.

Van het beeld dat wij allemaal miljonairs zijn, klopt niks

Martijn Pijnenburg, voorzitter LTO-vakgroep Edelpelsdierhouderij

Toen in augustus bleek dat het aantal besmettingen bij nertsenhouderijen maar bleef toenemen, besloot landbouwminister Carola Schouten op advies van het Outbreak Management Team-Zoönosen een verplichte stoppersregeling in het leven te roepen. Deze stoppersregeling moet ingaan na de pelsperiode van november. Uiterlijk 21 maart moeten alle nertsenbedrijven gesloten zijn.

De overheid trekt 150 miljoen euro uit voor de stoppersregeling, bovenop de 32 miljoen die is gereserveerd voor de sloop- en ombouwregeling. Voorzitter Martijn Pijnenburg van de LTO-vakgroep Edelpelsdierhouderij heeft nog geen idee hoe de regeling eruit gaat zien. Hij noemt het bedrag bovendien veel te laag. 'Vanuit Den Haag is het ijzingwekkend stil na het kabinetsbesluit van 28 augustus.'

Hoe gaat het met de nertsenhouders?

'Niet goed, ik kan niks anders zeggen. Allereerst is er de angst dat een bedrijf wordt besmet met corona met alle gevolgen van dien. Ruiming van je levenswerk is heel ingrijpend. De ondernemers en hun gezinnen in deze sector leven in grote onzekerheid nu ze halsoverkop moeten stoppen.

'Het is natuurlijk een drama dat veel bedrijven moeten worden geruimd. Daar is op zich begrip voor, de volksgezondheid staat voorop. Maar nu moeten alle nertsenhouders stoppen, terwijl niemand weet hoe de regeling eruit gaat zien. Dan kun je ook geen plannen maken voor de toekomst. Het is echt een emotionele en psychische belasting. Veel stress.'

Hoe merkt u dat?

'Ik merk dat uit de gesprekken met de mensen die ik heb. Zo mogen gezinnen bijvoorbeeld niet meer bij de kapper komen en kinderen van nertsenhouders niet meer bij vriendjes thuis. Alsof ze besmet zijn. Dat soort dingen spelen allemaal.

'Het is ook heel frustrerend dat er continu negatieve berichten komen in de pers. Terwijl er rondom nertsenbedrijven geen mensen besmet zijn geraakt met corona. Dat lees je nergens.'

In november gaat het pelsen al beginnen

'Klopt. Over ruim een maand. Daarna is het gedaan en valt in een keer het inkomen weg voor de bedrijven die nog dieren hebben. Het is natuurlijk niet uit te leggen dat er zo kort voor het einde nog niks bekend is over een regeling.'

Waar ligt dat aan?

'Ik heb het idee dat het voor het ministerie ontzettend moeilijk is om een regeling te maken die juridisch waterdicht is. Het is natuurlijk ook raar dat de minister 150 miljoen euro beschikbaar stelt, zonder dat je weet hoe de regeling wordt vormgegeven en wat er daadwerkelijk nodig is. Volgens onze berekeningen moet het bedrag minstens het dubbele zijn om de werkelijke schade te dekken.'

Ligt het juridisch zo moeilijk dan?

'Ik ben geen jurist. Maar een overheid zal met regelgeving moeten komen die juridisch standhoudt.'

Waarom is er meer geld nodig?

'De nertsenhouderijbedrijven lopen nu drie jaar aan inkomen mis. In drie van de tien jaar kunnen ze de investeringen dus niet terugverdienen. In 2014 hebben de bedrijven, als onderdeel van de afspraken met de overheid, nog heel veel investeringen gedaan in de huisvesting, met het oog op dierenwelzijn en milieu.

'Wereldwijd krimpt de nertsenhouderij na een aantal jaren met slechte prijzen. Maar de verwachting is dat deze de komende drie jaar weer gaan stijgen. Wij willen de werkelijke opbrengsten ontvangen.'

Met name linkse politieke partijen vinden het juist veel te veel.

'De nertsenhouderij is opnieuw de speelbal geworden van een politiek spel. Wij worden systematisch zwartgemaakt en het beeld wordt geschetst dat wij geldwolven zijn. Daar geef je zo min mogelijk geld aan.

'Maar van het beeld dat wij allemaal miljonairs zijn, klopt niks. Vrijwel alle nertsenbedrijven zijn gewone gezinsbedrijven met soms een enkele medewerker in dienst. Bedrijven met zo'n tweeduizend tot achtduizend moederdieren.'

Een ander beeld is dat nertsenhouders misschien zelf de nertsen (laten) besmetten.

'Dat is echt schandalig en heel verdrietig voor nertsenhouders die er alles aan doen om besmettingen te voorkomen. Politici die dit durven te zeggen zonder enige onderbouwing moeten beseffen wat dit aanricht.

'Denk ook aan dierenactivisten die je misschien op ideeën brengen. Zij zijn tot alles in staat. Bij verschillende bedrijven waar een corona-uitbraak was, zijn van tevoren verdachte personen gezien. Dit hebben wij ook gemeld en het wordt onderzocht.'

Welke toekomstplannen hebben nertsenhouders?

'Dat is heel wisselend. Sommigen willen een nieuw bedrijf starten op dezelfde locatie, buiten de landbouw. Sommigen hebben nu al een andere veehouderijtak en willen dat iets uitbreiden. Er zijn er ook een paar die bijvoorbeeld de sierteelt ingaan.

'Veel grond is er niet bij nertsenbedrijven, dus de mogelijkheden zijn beperkt. In ieder geval is er wel een snelle en flexibele overheid nodig, bijvoorbeeld voor het aanpassen van bestemmingsplannen. De tijd dringt.'