Pleidooi Heerma (CDA) voor coöperatief overlegmodel

Heerma hield het kabinet voor dat het 'andere Nederland' al in aanbouw is. Hij verwees naar het sociale project 'Lekker Nassûh' dat in Den Haag duurzaam geteelde groente levert aan consumenten. Het aantal aangesloten leden is tijdens de coronacrisis verdubbeld. Dat zijn niet alleen klanten, maar zij delen ook in de risico's die de boeren lopen die aan de versmarkt leveren lopen.

'We kunnen veel bereiken als we samenwerken. Iedereen wordt er beter van', zegt Heerma die eenzelfde model voor ogen heeft om de stikstofcrisis in de landbouw op te lossen. Deze week gaf hij in een interview met de Volkskrant al een voorzet voor dit plan.

Volgens de CDA-fractievoorzitter moeten boeren, natuurorganisaties en consumenten samen aan een oplossing werken, waarbij ze gezamenlijk 'zeggenschap en verantwoording' dragen. 'We moeten voorkomen dat we met Haagse tekentafelcompromissen komen die vervolgens weer stuk gelobbyd worden.'

Zwakke positie

Heerma ziet in de coöperatieve samenwerking ook een oplossing voor problemen en uitdagingen die spelen in de zorg, woningbouw, energievoorziening en op de arbeidsmarkt. Door de opkomst van de platformeconomie met grote spelers als Uber en bezorgdiensten zijn volgens de CDA'er veel zzp'ers in een zwakke positie terechtgekomen.

'De individualisering in onze samenleving is doorgeslagen, maar de coronacrisis heeft veel veranderd. De coöperatieve revolutie is gaande', zegt Heerma die ook verwees naar de oude productschappen. Goede elementen uit die organisaties zijn volgens hem nu weer bruikbaar.

Over zijn voorstel raakte Heerma in debat met PvdD-fractievoorzitter Esther Ouwehand (zie video). Zij noemde het stopzetten van de voermaatregel als voorbeeld van een oplossing die niet doorging. 'Je komt er niet uit', aldus Ouwehand die vindt dat boeren al te lang inspraak hebben in het landbouwbeleid.

De landbouw kwam tijdens de Algemene Politieke Beschouwing maar beperkt aan bod. Het debat werd gedomineerd door de gevolgen van de coronacrisis en de miljarden euro's die de overheid investeert in het beperken van de economische schade daarvan.

Tikkende tijdbom

D66-Fractievoorzitter Rob Jetten noemde de coronacrisis een 'vermijdbare crisis', afkomstig van dieren. Daarom riep hij op een einde te maken aan de bio-industrie. Ook Ouwehand bereed in haar bijdrage dat stokpaardje. 'Nederland is een tikkende tijdbom, een spil in de internationale dierenhandel. Nederland is vol met gastheren die ziekten kunnen overdragen. De coronacrisis moet ons wakker hebben geschud.'

Jetten en Jesse Klaver (GroenLinks) deden ook een oproep aan het kabinet om ambitieuzer te zijn in het bereiken van de klimaatdoelen. Volgens de D66-fractievoorzitter is e geen 'tegenstelling tussen groen en groei'. Klaver wil dat Nederland vol gaat inzetten op 'groene waterstof' als energiebron.

Stop op zonneakkers

Onafhankelijk Kamerlid Wybren van Haga uitte stevige kritiek op het energiebeleid van het kabinet. Hij eist directe stopzetting van de aanleg van zonneakkers, omdat 10 hectare zonnepanelen 'in een jaar evenveel energie opleveren als de Eemscentrale in Delfzijl in 3,5 uur.'

VVD-fractievoorzitter Klaas Dijkhoff pleitte voor een sterke overheid die problemen oplost. Hij verdedigde daarbij de honderden miljoenen euro's die het kabinet uitrekt voor het uitkopen van varkenshouders. 'Het is terecht dat we daar geld voor uitrekken. Deze ondernemers hebben volgens de regels gehandeld en daar moet je netjes mee omgaan.'

Aan het debat namen door de coronaregels maar een beperkt aantal Kamerleden en bewindslieden deel. Gezien de steun van de coalitiepartijen in de Kamer voor de begroting van het kabinet zal er aan de voorstellen weinig meer veranderen. Donderdag reageert premier Mark Rutte in het vervolg van de Algemene Politieke Beschouwingen op de vragen van de Tweede Kamer.