Jaco Geurts (CDA): 'Geen tekentafelbeleid opleggen'

Geurts ziet in de begroting vooral een afspiegeling van de onderwerpen die het afgelopen jaar zijn benoemd. Het komende jaar wordt de agenda bepaald door stikstof en de ruimtelijke indeling van Nederland.

De oplossing voor dergelijke problemen moet samen met boeren tot stand komen, benadrukt de CDA'er. 'We willen voorkomen dat er weer tekentafelbeleid wordt ingevoerd dat in Den Haag is bedacht. De voermaatregel voor de veehouderij is daar een voorbeeld van. Dat willen we niet nog eens. We moeten samen tot een werkbaar en praktisch uitvoerbaar beleid komen.'

Verdienmodel

De aandacht voor de bescherming van het verdienmodel stemt Geurts tevreden. 'Boeren en tuinders moeten ergens terechtkunnen als ze het gevoel hebben dat ze worden uitgekleed door een kopende partij. Daarom is het goed dat de ACM met een meldpunt komt.'

Ook de aandacht voor het verdienmodel krijgt groen licht van Geurts. 'Het kan niet zo zijn dat je eisen krijgt opgelegd, maar daardoor geen winst meer kunt maken. Met alle eisen die zijn opgelegd, zit de rek en de ruimte niet meer bij de boer en tuinder. Het geld zal ergens anders vandaan moeten komen. Dat kan betekenen dat het voedsel duurder wordt. Dat is natuurlijk niet ons streven, maar het zou kunnen gebeuren.'

Tijd voor uitvoering

Tjeerd de Groot, Tweede Kamerlid voor coalitiepartij D66, vindt dat het ministerie van LNV een keurige begroting heeft gepresenteerd. 'Dit kabinet zit er nu drie jaar. Er is in die tijd veel gebeurd. Er staat veel nieuw beleid klaar en het is nu tijd voor de uitvoering.' De Groot is vooral opgetogen over de extra aandacht voor natuur en de uitvoering van de opkoopregeling voor de varkenshouderij. Ook ligt het stikstofakkoord klaar en dat stemt hem tevreden.

De uitvoering van alle kabinetsplannen had van het D66-Kamerlid wel wat sneller gemogen. 'Dat vind ik per definitie, maar misschien ben ik ongeduldig. Dit is kennelijk het tempo waarin het kabinet werkt. Er zijn natuurlijk gebeurtenissen geweest die ook veel tijd hebben gekost, zoals de stikstof.'

De Groot constateert ook dat klimaatadaptatie meer aandacht heeft gekregen in de begroting, na drie jaren met droge periodes. 'Het lijkt erop dat dit het nieuwe normaal is. Daar moet je je als land- en tuinbouw op voorbereiden.'

Stikstofkwestie

Het ministerie van LNV spreekt in relatie tot de begroting van 'duidelijkheid voor de Nederlandse landbouw en natuur'. Laura Bromet, Tweede Kamerlid voor GroenLinks, vindt dat hier geen sprake van is. 'Ik ben benieuwd of er één boer is die vindt dat dit duidelijk is.' Als voorbeeld noemt ze de stikstofkwestie.

'De minister heeft de voermaatregel ingetrokken en wil het stikstofprobleem oplossen met een opkoopregeling voor de varkenshouderij', zegt Bromet. 'En die regeling was juist bedoeld om een eind te maken aan de geuroverlast. Het lijkt erop dat we weer terug zijn bij het begin.'

Pijnlijke keuzes

'Als je echt duidelijkheid wil creëren, dan moet je een beleid maken voor dertig jaar en niet steeds brandjes blussen', vindt Bromet. 'Er is nog geen begin van een idee van kringlooplandbouw. De klimaatafspraken van Parijs en de stikstofproblematiek zijn niet opgepakt. Ik weet wel waarom, want dan moeten pijnlijke keuzes worden gemaakt.'

Het GroenLinks-Kamerlid vindt dat die keuzes moeten worden gemaakt. 'Dan geef je duidelijkheid aan de boeren en tuinders die verder kunnen. Het enige dat er is gebeurd, is dat de maximumsnelheid naar beneden is gegaan. Maar in de veehouderij is nog geen maatregel genomen. Het hangt alleen boven de markt als een donkere wolk.'

Wat vindt Bromet dan wel goed? 'Ik ben blij dat de nertsenhouderij eerder stopt. Dat was een langgekoesterde wens van GroenLinks. De bedragen die daarvoor zijn gereserveerd, lijken gigantisch, dus we willen wel weten hoe dat is opgebouwd. Daar gaan we vragen over stellen.'

Investeringen in innovatie

De landbouwbegroting wordt beheerst door de stikstofaanpak, terwijl andere zaken ook aandacht vragen, vindt SGP-Kamerlid Roelof Bisschop. 'Het kabinet steekt honderden miljoenen euro’s in de opkoop van veehouderijbedrijven, maar broodnodige serieuze investeringen in innovatie op het boerenerf laten op zich wachten. Datzelfde geldt voor wetsvoorstellen om de positie van boeren en tuinders in de keten te versterken. De blijvers hebben juist nieuwe regeldruk in het vooruitzicht. Dat schiet dus niet op.'

De SGP wil dat een deel van het gereserveerde saneringsgeld wordt geïnvesteerd in innovatie en verduurzaming van bestaande bedrijven: 'Doe de landbouw niet in de uitverkoop, maar investeer in de bedrijven van de toekomst.' De SGP constateert dat uit de landbouwbegroting niet blijkt dat het kabinet de noodsignalen van de boeren en hun gezinnen van vorig jaar serieus neemt.

Grotere afstand

'De afstand tussen Den Haag en het boerenerf is de afgelopen jaren groter geworden. De boeren van Nederland hebben vorig jaar duidelijk gemaakt: maak geen beleid over onze rug, maar ga nu eens echt het gesprek met ons aan. Daarin steun ik ze van ganser harte. Er wordt misschien wel veel gepraat, maar in ieder geval steeds minder geluisterd, alsof boeren en tuinders hinderlijk zijn. Het tegenovergestelde is het geval', vindt Bisschop.