Boerenpartijen: 'Extern salderen risico voor Brabantse landbouw'

Verkoop van stikstofcapaciteit nú zou de toekomst van veel agrarische ondernemers en de sector als geheel in gevaar brengen, vinden ZLTO, BAJK, POV, NVP, Agractie en NMV. De boerenpartijen tonen zich wel positief over het voornemen van de provincie om met elkaar te kijken hoe het 'weglekken' van stikstof kan worden voorkomen. Dat is van cruciaal belang voor de toekomst van de sector, stellen ze.

Ook een onderzoek om landbouwinnovaties te belonen door de stikstofwinst te mogen vermarkten, vinden de partijen een positief signaal. Agrarisch ondernemers kunnen dan gaan handelen in de stikstofruimte die zij in hun eigen bedrijf niet nodig hebben. Dit is voorgesteld in de provincie Zuid-Holland.

'Veel te voorbarig'

Het besluit over de externe saldering vinden de agrarische partijen veel te voorbarig, omdat er geen zicht is op het legaal houden van bedrijven die te goeder trouw hebben gehandeld. En omdat een deugdelijk stikstofregistratiesysteem nog altijd ontbreekt. In sommige regio's dreigt hierdoor een ongecontroleerde leegloop van het platteland.

De Brabantse boerenorganisaties zijn beducht dat kapitaalkrachtige partijen stikstof van landbouwbedrijven opkopen. Zo is deze niet meer beschikbaar is voor het oplossen van knelpunten of duurzame ontwikkeling van agrarische bedrijven.

De problematiek rondom de PAS-melders is ook nog altijd niet opgelost. PAS-melders zijn veehouders en andere bedrijven die onder het Programma Aanpak Stikstof (PAS) uit 2015 geen vergunning konden aanvragen, omdat hun stikstofuitstoot te gering was. Zij hoefden enkel een melding te doen.

In Noord-Brabant gaat het om ruim zeshonderd ondernemers, waarvan vijfhonderd veehouders. Na de uitspraak van de Raad van State, dit voorjaar, mocht de overheid geen toestemming meer geven voor 'activiteiten die mogelijk schadelijk zouden zijn' voor beschermde natuurgebieden (Natura 2000).

Knelpunten oplossen

Extern salderen zou met name wrang zijn voor agrarische en niet-agrarische bedrijven, die zelfs geen melding nodig hadden, omdat ze heel weinig stikstof deponeren. Deze ondernemers hebben te goeder trouw gehandeld, maar zijn wel vergunningplichtig en formeel zelfs in overtreding.

Het voortduren van dit bureaucratische probleem leidt volgens de boerenpartijen tot grote onrust en onzekerheid. Zij hameren erop dat deze knelpunten eerst moeten worden opgelost, voordat sprake kan zijn van het openzetten van extern salderen. Daarvoor is constructief overleg snel gewenst.

Voordat extern salderen kan worden opengezet, moet er een goed werkende stikstofboekhouding komen die borgt dat er zo min mogelijk stikstof verloren gaat. Dat systeem is er nog niet. De provincie zegt bereid te zijn om, na het openzetten van externe saldering, hierover mee te willen denken. Maar de partijen willen liever vandaag dan morgen met de provincie in gesprek om te voorkomen dat er onnodig veel stikstof en dus ondernemingskracht verloren gaat.

Situatie goed in kaart brengen

Volgens hen kan er van extern salderen pas sprake zijn als de bestaande situatie goed in kaart is gebracht en wordt geborgd in een duidelijke stikstofboekhouding. Niemand weet nu hoeveel bedrijven het betreft en hoeveel stikstof er nodig is om de bestaande situatie in overeenstemming te brengen met de wet en de recente uitspraak van de Raad van State.

Bovendien moet er onderzoek zijn uitgevoerd en moeten er acties zijn genomen om het 'weglekken' van stikstof te voorkomen. Ook moet er onderzoek zijn uitgevoerd naar de mogelijkheid om de innovaties in stikstofreductie te vermarkten en een oplossing komen voor de problematiek rondom de PAS-melders en overige knelgevallen.

ZLTO, BAJK, POV, NVP, Agractie en NMV roepen provincie Noord-Brabant op om snel aan de onderhandelingstafel tot een aanvaardbare oplossing te komen. Het gaat immers om ontwikkelruimte voor de totale Noord-Brabantse economie, de leefbaarheid van het platteland en het welzijn voor de samenleving, waarvoor we allemaal verantwoordelijkheid dragen, zeggen de boerenpartijen.