Drenten houden Groninger Blaarkoppen voor vlees en kaas

Op Eytemaheert in het Drentse Leutingewolde gaan natuurbeheer en agrarische productie hand in hand. 'Onze missie is om een systeem te bedenken waarin natuurbeheer en agrarische productie samen kunnen gaan', zegt Jessica Tepper. 'We willen laten zien dat dat kan en dat de overheid geen bedrijven rond Natura 2000-gebieden hoeft op te kopen voor natuur. Dat natuurbeheer kunnen de boeren zelf, met een gesloten kringloop.'

Maurits en Jessica Tepper begonnen in 2015 met enkele Groninger Blaarkoppen en bouwden hun veestapel in twee jaar tijd op tot honderd dieren. Het vlees verkochten ze in het hele land. Na een brand op de pachtboerderij in Leutingewolde maakten ze even pas op de plaats en stippelden ze een nieuwe route uit. Het vlees kan nu worden besteld en afgehaald en wordt nog in de regio bezorgd. De afzet is er niet minder op geworden, het werk wel.

Zeventig koeien

Begin dit jaar zijn de veehouders begonnen met melken en nu hebben ze zeventig koeien, waaronder veel vaarzen, aan de melk. De melk verwerkt kaasmakerij Kaaslust in Veenhuizen, de kaas zet Tepper zelf op de markt. De kaas is onder meer te koop bij de Coop supermarkten in de regio, bij kaasspeciaalzaken en in hun eigen webshop.

'We hebben veel energie gestoken in de kaas. We moeten 1.000 kilo per week wegzetten. Het zijn spannende tijden. Ook financieel, want we hebben behoorlijk moeten investeren in onder meer fosfaatrechten. Maar het gaat steeds beter', zegt Jessica Tepper.

Verhaal achter product

Net als bij de verkoop van vlees gaat het bij de kaasverkoop om het verhaal achter het product. En dat verhaal is dat de producten afkomstig zijn van Groninger Blaarkoppen – ze zijn erkend fokbedrijf – die 100 procent grasgevoerd worden.

De ondernemers streven naar een gesloten kringloop met gebruik van de eigenschappen van de robuuste Groninger Blaarkoppen en van natuurbeheer. Ze hebben 60 hectare gangbaar grasland, 60 hectare kruidenrijk grasland en 60 hectare natuur in gebruik. Het maaisel van het natuurland gebruiken ze als strooisel en voor de compost en bokashi, waarmee ze het kruidenrijk grasland en de gangbare percelen bemesten.

Weidevogelbeheer

De stalmest komt over het gangbare land en in lichte mate over het kruidenrijke grasland. Op dit kruidenrijke grasland en 12 hectare gangbare percelen wordt aan weidevogelbeheer gedaan. Het bedrijf heeft twee vaste medewerkers in dienst.

Doordat de veehouders geen kunstmest en krachtvoer aanvoeren, maar wel melk, vlees en een overschot aan ruwvoer afvoeren, ontstaat er een tekort aan mineralen. Die vullen ze aan via de micro-organismen die aan de bokashi worden toegevoegd. 'We onderzoeken of we menselijke excretie kunnen opnemen in het systeem, want dan heb je de kringloop echt rond. Maar dat is nog erg lastig, onder meer omdat je dan ook medicijnresten en dergelijke kunt aanvoeren en daar zitten we niet op de wachten.'

Vergoeding

Hun bedrijfsvoering wordt met belangstelling gevolgd, ook door collega-boeren. 'Als je niet weet wat de norm is, weet je ook niet dat je afwijkt', lacht Jessica Tepper. Maar dan fel: 'We worden weleens weggezet als subsidieboeren, maar dat is absoluut niet het geval. We krijgen geen subsidie voor natuurbeheer, maar een vergoeding voor het loonwerk dat we voor Natuurmonumenten en Staatsbosbeheer verrichten. In totaal gaat dat om 200 hectare. Verder verdienen we aan onze kaas en vlees en de rechtstreekse afzet ervan. We geloven in dit systeem en steken onze nek ervoor uit.'

'Dit systeem is niet voor iedere boer weggelegd', benadrukt Maurits Tepper. 'Maar dat geldt ook voor het intensieve 'vol-gas-boeren'. Dat kan ook niet overal. Tussen beide bedrijfsvormen zit een grote middengroep en die willen we laten zien dat je met samenwerking met natuurorganisaties en een ander, sober ras een goede boterham kunt verdienen op een modern bedrijf. Wij geloven niet in het kneuterige; schaalvergroting heeft de toekomst. Dat geldt ook voor ons type bedrijf. We combineren een oud ras met de moderne kennis en technieken.'

Verbinden

Verbinden, dat willen de ondernemers graag. Verbinding met natuurorganisaties en verbinding met boeren die ook op zoek zijn naar een systeem van kringlooplandbouw met balans tussen natuur en voedselproductie en eigen vermarkting daarvan. 'Je moet de verantwoordelijkheid niet bij de consument leggen. Als boeren zijn we er verantwoordelijk voor dat er voldoende aanbod is.'

De ondernemers hebben nog genoeg wensen en plannen. Zoals maximale weidegang met een melkrobot op locatie en een akkerbouwtak waarmee ze al experimenteren. Maurits Tepper: 'Over vijf jaar hebben we een dubbele hoeveelheid vee in een moderne stal en een goed geoutilleerd onderzoekscentrum.'

Bekijk meer over:

• blaarkoppen
• kaas
• natuurbeheer