LTO teleurgesteld over verlaging EU-landbouwbudget

In totaal omvat de meerjarenbegroting een budget van zo'n 1.100 miljard euro, waarvan 356 miljard voor natuurlijke bronnen en milieu, waar ook het Gemeenschappelijk Landbouwbeleid (GLB) onder valt. 258 miljard euro is gereserveerd voor directe betalingen en marktgerelateerde uitgaven voor de landbouw.

Uit het coronaherstelfonds van 750 miljard euro gaat niet zoals eerder voorgesteld 15 miljard euro, maar 7,5 miljard euro naar de tweede pijler van het GLB. Ook op het EU-budget voor innovatie en onderzoek – Horizon Europa – wordt gehalveerd van 10 miljard euro naar 5 miljard euro.

LTO Nederland vindt het niet uit te leggen dat de Europese Commissie boeren en tuinders in de komende jaren extra duurzaamheidseisen wil opleggen, maar daar structureel minder geld tegenoverstelt. Bestuurslid Léon Faassen reageert: 'Veel boeren en tuinders willen verder verduurzamen, maar het moet wel kunnen worden betaald. Als LTO geven we al geruime tijd aan dat duurzaamheidsplannen, zoals de boer-tot-bord- en biodiversiteitstrategie, niet met nog meer efficiëntie en kostprijsverlagingen kunnen worden betaald. Groene ambities zijn niet gratis!'

Plattelandsontwikkeling gekort

Ook op de tweede pijler van het GLB wordt gekort. Voor wat betreft plattelandsontwikkeling omvat de korting zo'n 11 procent. Hoe de fondsen worden verdeeld, en dus ook hoe groot de korting is, zal de komende weken blijken. In Nederland gaat een behoorlijk deel van het tweedepijlergeld momenteel vooral naar agrarisch natuur- en landschapsbeheer.

De combinatie van de reeds voorgenomen korting en de harde onderhandelingspositie van de lidstaat Nederland van de afgelopen dagen, zorgt ervoor dat LTO vreest voor een flinke korting op het plattelandsbeleid in Nederland.

'Hard gespeeld'

Faassen: 'Nederland heeft het spel in Brussel hard gespeeld en een hogere korting op de jaarlijkse EU-afdracht afgedwongen. Hier staat tegenover dat een aantal lidstaten honderden miljoenen extra budget krijgen voor plattelandsontwikkeling. Dit gaat om lidstaten die specifieke structurele uitdagingen in hun landbouwsector hebben of onevenredig hard worden getroffen door de veranderingen in het nieuwe beleid. Bij deze regeling valt Nederland volledig buiten de boot. Het geeft mij het gevoel dat de Nederlandse landbouw als wisselgeld is gebruikt.'

Premier Mark Rutte heeft voor Nederland een hogere korting op de afdracht aan de EU bedongen. Deze stijgt van 1,5 naar 1,9 miljard euro.

Uit het herstelfonds van 750 miljard euro is 7,5 miljard euro aan de land- en tuinbouw toegewezen. De Europese Commissie stelt ook een 'just transition fund' in, gericht op de kosten die de Green Deal voor de Europese land- en tuinbouw met zich meebrengt.

Sigaar uit eigen doos

'De Europese Commissie stelt met 750 miljard euro een grote investering in de herstart van onze economie voor. Het overeind houden van de Europese koopkracht is cruciaal voor de gehele economie, ook voor boeren en tuinders. Een belangrijk deel van de afzet vindt binnen Europa plaats. Onze leden hebben een groot belang bij het herstel van de Europese markt', zegt Faassen.

'Maar tekorten op andere terreinen worden nu opgevangen met geld dat eigenlijk is bedoeld voor de landbouw. Dit maakt een deel van het herstelfonds een sigaar uit eigen doos. Zeer teleurstellend in zo'n turbulente periode', vervolgt de LTO-bestuurder.

De korting op het budget voor de land- en tuinbouw is minder groot dan in vorige voorstellen. In februari werd een nog grotere krimp begroot.

Voldoende verdienvermogen

De invulling van een aantal maatregelen, net als het exacte aandeel voor Nederlandse boeren en tuinders, is vooralsnog onbekend. LTO blijft erop hameren dat ruimte voor innovatie, voldoende verdienvermogen en een eerlijke vergoeding voor de gevraagde extra inspanningen en investeringen cruciale voorwaarden zijn voor succesvolle verdere verduurzaming en het beschermen van de voedselzekerheid.

De komende maanden zal LTO in gesprek blijven met de Europese Commissie en het ministerie van Landbouw, Natuur en Voedselkwaliteit over de verdere invulling van de nationale plannen in het GLB. De start van het nieuwe landbouwbeleid wordt in 2023 verwacht. Tot die tijd wordt het huidige beleid doorgetrokken. Maar wel onder de nieuwe begroting, dus met een kleiner budget.