LTO Melkveehouderij: bij voermaatregel is praktijk vergeten

De twee vinden het goed dat boeren de straat op gaan, maar ze zitten zelf aan de onderhandelingstafel. Beide acties kunnen elkaar versterken, zeggen ze.

We moeten in gesprek blijven, een trekker schrijft geen alternatieve regeling

Wil Meulenbroeks, voorzitter LTO-vakgroep Melkveehouderij

Is de stikstofmaatregel logisch?

Meulenbroeks: 'Niet voor ons. De sector had ingezet op een vrijwillige reductie op drie fronten: water bij de mest, weidegang en voermanagement. Boeren zouden zelf kiezen welke maatregelen ze wilden uitvoeren: maatwerk per bedrijf volgens het cafetariamodel. De minister had zich door de aangenomen spoedwet al vastgelegd om via voer te gaan leveren dit jaar. Op 1 april zijn de gesprekken spaak gelopen en is het ministerie de eigen aanpak gaan volgen.'

Bakhuis: 'Daarop heeft LTO Nederland samen met NAJK, NMV, DDB en Netwerk Grondig gewerkt aan een alternatieve voermaatregel. De sector heeft altijd ingezet op het totaalrantsoen, omdat dit het beste recht doet aan de praktijk en ook de meeste reductie oplevert. Het ministerie heeft voornamelijk naar juristen geluisterd uit vrees voor rechters die het plan afschieten, en is de praktijk vergeten.'

En dan krijg je een dergelijke maatregel?

Bakhuis: 'Juristen hebben hierover nagedacht zonder kennis, zonder verstand van veevoeding. Dat is de basis van de regeling en hier lopen we nu op vast.'

Meulenbroeks: 'In theorie kan iedereen eraan voldoen. Je gaat gewoon voer vervangen. In de praktijk breng je de gezondheid van je dieren in gevaar en loop je vast in de uitvoerbaarheid, omdat je niet zomaar je ingezaaide mais verandert in gras. En omdat een koe niet onbeperkt krachtvoer kan vreten. En dan hebben we het nog niet over de kosten die dit soort maatregelen met zich meebrengt.'

Wat zijn de kosten per boer?

Meulenbroeks: 'Dat is grotendeels afhankelijk van de opzet van het bedrijf en de bedrijfsvoering. In sommige gevallen kan het hard oplopen. Bij de veenweidegebieden spitst het probleem zich bijvoorbeeld vooral toe op droogstaande koeien en jongvee tot een leeftijd van 1 jaar. Daar zit het niet in de voerkosten, maar in gezondheidskosten. Die diergroepen kunnen niet op de norm kunnen worden gevoerd.

'Op zandgrond zijn het vooral de maisrijke rantsoenen die te veel energie in het rantsoen hebben en eiwit tekort komen. Om dat aan te vullen, heb je nu 2,5 kilo krachtvoer nodig, in plaats van 1 kilo soja. En dat kun je niet verdunnen zonder dat in dit krachtvoer ook energie zit. De verhouding eiwit-energie in het rantsoen klopt hierdoor niet.'

Snapt u de ophef?

Bakhuis: 'Er komt onpraktische en respectloze regelgeving die zich te veel bemoeit met het vakmanschap van de melkveehouder. Het wordt op het erf gekieperd.'

Meulenbroeks: 'Boeren hebben het gevoel niet serieus te worden genomen. De minister bepaalt het rantsoen van onze koeien. En dat is bedacht door mensen die geen landbouwkundige opleiding hebben gehad. Het grootste bezwaar zit 'm in het feit dat boeren niet meer het management kunnen voeren waarmee hun koeien goed kunnen gedijen en produceren.'

De protestacties worden vanuit de sector breed ondersteund. Wat doet dit met jullie positie aan de onderhandelingstafel?

Meulenbroeks: 'De acties zijn een keihard signaal dat de onvrede bij melkveehouders ontzettend diep zit en dat zij het niet accepteren dat de overheid zich op deze manier bemoeit met hun dagelijkse bedrijfsvoering. De overheid zou deze signalen serieus moeten nemen. Dat kan en mag je niet bagatelliseren. Ook de overheid mag dat niet.

'De demonstraties hoeven niet ten koste te gaan van de inzet die LTO nu pleegt. Ik denk dat het elkaar juist versterkt.'

Is LTO nog voldoende zichtbaar voor de achterban?

Meulenbroeks: 'De organisatie gaat voor een goed resultaat voor de achterban op de manier waarop LTO dat het beste kan, in overleg met beleidsmakers. Met alleen trekkers de straat op gaan, bereik je niet het gewenste resultaat. Wel voer je de druk op.

'Wij willen constant aangeven wat we doen en waar we mee bezig zijn. Dat is een stuk complexer dan demonstreren. We krijgen daardoor vaak minder aandacht in de media. Uiteindelijk zul je in gesprek met anderen tot een alternatief moeten komen. Een trekker schrijft immers geen alternatieve regeling.'

Had de minister oog voor jullie zeven mogelijke alternatieven?

Meulenbroeks: 'Op zich wel. Het ministerie checkte onze alternatieven vooral op juridische haalbaarheid. Zo moest op bedrijfsniveau worden aangetoond hoe hoog de reductie is.

'Natuurlijk hebben we ook de politiek benaderd. Vervolgens is hier de motie van Jaco Geurts (CDA) en Mark Harbers (VVD) uit voortgekomen, die is aangenomen. Hierdoor wordt het plan nu doorgerekend. De timing is ongemakkelijk. Daarbij gaat het om een ministeriële regeling, de minister beslist zelf wat ze doet, het is geen wet die met amendementen kan worden beïnvloed of aangepast.'

Hebben jullie vertrouwen in de uitvoering van de aangenomen motie?

Meulenbroeks: 'Ik heb hier een wat een dubbel gevoel bij. Aan de ene kant biedt de motie ruimte voor het sectoralternatief, maar de implementatie mag niet te stroperig verlopen. Er is snel duidelijkheid nodig, anders vrees ik dat we vastlopen in de uitvoering.'