Dierenarts: 'Lang weiden en schuiven met ruwvoervoorraad'

Ook rundveedierenarts Frank Oort van DGC De Nieuwe Hanze in Kampen maakt zich zorgen. Hij uitte dit niet alleen in een peiling die de KNMvD uitzette onder rundveedierenartsen, hij is ook ondertekenaar van de brandbrief die de veterinaire kenniscoöperatie VEERkracht plaatst in de komende editie van het Tijdschrift voor Diergeneeskunde.

De peiling van de KNMvD maakte duidelijk dat ruim 70 procent van de rundveedierenartsen verwacht dat de eiwitmaatregel problemen gaat opleveren op melkveebedrijven.

De maatregel is volgens Oort nu gestoeld op ruw eiwit (RE) omdat stikstofuitstoot hiermee samenvalt. Maar darmverteerbaar eiwit (DVE) en daarmee samenhangende essentiële aminozuren mogen niet uit het oog verloren worden, met name voor jongvee.

Effecten van eiwittekort

'Er gaan straks echt dingen mis op diergezondheidsvlak. Een tekort aan eiwit zal optreden in de diverse levensfases van de koe en zal daar specifieke negatieve effecten tot gevolg hebben. Zo remt eiwittekort rondom het spenen de ontwikkeling van het pensmicrobioom. Gevolgen zijn dunne mest en een forse speendip', legt Oort uit.

Eiwittekort in de verdere opfok resulteert in verminderde groei en skeletontwikkeling en snellere vervetting, vervolgt de dierenarts. 'In de lactatie drukt eiwittekort de productie, weerstand en vruchtbaarheid. In de droogstand heeft het gevolgen voor de koe die nog aan de lactatie moet beginnen en voor het kalf op het gebied van gezondheid en productie.'

Omdat de opstart van de lactatie minder efficiënt verloopt, worden meer dieren afgevoerd en is meer vervanging nodig, stelt Oort. 'Dat is natuurlijk nadelig als je het hebt over de uitstoot van stikstof en fosfaat.'

Meer krachtvoer

Volgens Oort gaan melkveehouders straks meer krachtvoer verstrekken. 'Gevolgen daarvan zijn verzuring in de pens en stofwisselings- en klauwproblemen. Hij raadt melkveehouders aan nu zoveel mogelijk eiwit uit vers gras te benutten en waar mogelijk meer mais en minder kuilgras te voeren.'

Marketingmanager Robert Meijer van ForFarmers is het met Oort eens, al is het schuiven met de ruwvoervoorraad volgens hem niet altijd haalbaar. 'Het kan verstandig zijn om nu iets meer snijmais te voeren en daarmee te besparen op je graskuil. Deze eiwitrijke graskuil kun je dan voeren van september tot januari. Maar een melkveehouder moet deze voorraden wel hebben liggen.'

Dat enkelvoudige natte bijproducten zijn uitgezonderd in de nieuwe regel, zet volgens Meijer niet veel zoden aan de dijk. Het aanbod van deze producten is beperkt. Ook hij verwacht dat er door de maatregel meer krachtvoer gaat worden gevoerd. 'Met name om energierijke basisrantsoenen – bijvoorbeeld met een hoger aandeel snijmais of energierijke bijproducten – te corrigeren, zullen meer kilo's krachtvoer nodig zijn', laat Meijer weten.

Stro aan jongvee voeren

Meijer adviseert ook om eventueel stro aan jongvee te voeren en nu zoveel mogelijk graskuil op te sparen. 'Ga ook vanaf 1 september zo lang mogelijk vers gras voeren door in de herfst zo lang mogelijk te blijven weiden of aan zomerstalvoeren te doen. Maai wat jonger en benut het gras goed. Dat geldt ook voor de herfstkuil straks.'

Met name de bedrijven met een groot aandeel mais komen er slecht mee weg, vindt Meijer. 'En dat terwijl ze al heel goed scoren op het gebied van stikstofefficiëntie. Bedrijven die het eiwit over het algemeen goed benutten, zijn juist de bedrijven die relatief veel mais voeren.'

Meijer benadrukt met name het risico van vervetting bij oudmelkte koeien, problemen met afkalven en vervolgens een slechte start van de nieuwe lactatie. 'Een tekort aan eiwit in de droogstand betekent een minder vitaal kalf, minder biest en biest van mindere kwaliteit', zegt de ForFarmers-marketingmanager. 'Alles werkt in elkaar door. De sector wil en kan het stikstofprobleem helpen oplossen, maar dan wel op een praktische manier. Met deze maatregel bereik je je doel niet en jaag je boeren op extra kosten.'