LTO bepleit meer regulering van pachtprijzen

Landbouwminister Carola Schouten maakte vorig jaar haar hoofdlijnen voor de herziening van het pachtbeleid bekend. Meteen daarna ging LTO aan de slag om te komen tot een concreet ontwerp voor een pachtstelsel dat toekomstbestendig is en zowel pachters als verpachters perspectief biedt. Het resultaat ligt er nu en is aangeboden aan de minister.

Alfred Jansen, LTO-portefeuillehouder Pacht, benadrukt dat niet alleen de bestuurders van LTO nauw zijn betrokken bij het opstellen van de visie, maar ook de leden. Zo zijn er verspreid over het land regiobijeenkomsten gehouden en is in een enquête de mening van de leden gevraagd. Daar namen veel mensen aan deel.

De LTO Pachtvisie 2020 stelt voor om te gaan werken met zes verschillende pachtvormen: reguliere pacht, loopbaanpacht, duurzame flexibele pacht, teeltpacht voor hoogsalderende gewassen, geliberaliseerde pacht voor agrarische gebouwen en natuurpacht.

Basis voor nieuw pachtstelsel

De basis van het nieuwe pachtstelsel wordt gevormd door de reguliere pacht zoals die er nu ook al is. 'Dat blijft wat ons betreft het fundament onder het hele pachtstelsel', aldus Jansen. LTO stelt wel voor dat de pachtprijs in de toekomst helemaal wordt gebaseerd op de agrarische opbrengstwaarde. De rendementswens van de verpachter mag er geen invloed meer op hebben.

Daarnaast zou de pensioenleeftijd van pachters weer kunnen worden ingevoerd als beëindigingsgrond. De achterban van LTO is daarover verdeeld. Juist de jonge generatie geeft er in ruime meerderheid de voorkeur aan.

Loopbaanpacht

Loopbaanpacht is een pachtvorm met een vaste looptijd die wordt aangegaan voor tenminste 25 jaar en niet eindigt vóór de AOW-gerechtigde leeftijd van de pachter. Loopbaanpacht kent geen continuatierecht. Verder gelden dezelfde regels als voor reguliere pacht.

Voordeel voor de verpachter is dat de einddatum van de pachtovereenkomst bekend is. De pachtprijs is echter 95 procent van wat voor reguliere pacht wordt betaald. Voor jonge boeren is het een interessante optie.

Duurzaam en flexibel

Als het aan LTO ligt, verdwijnt de geliberaliseerde pacht van los land. Daarvoor in de plaats zou de duurzame flexibele pacht moeten komen. De duur van de overeenkomst is zes of twaalf jaar, met eventueel een verlenging van twaalf jaar.

Voor deze nieuwe vorm geldt een gereguleerde pachtprijs die bij een duur van zes jaar maximaal 80 procent bedraagt van de reguliere pachtprijs en bij een duur van twaalf jaar maximaal 90 procent. Er gelden standaard ontbindende voorwaarden wanneer verkoop, grondruil, vererving of een bestemmingswijziging aan de orde is.

Bij het afsluiten van de duurzame flexibele pacht worden afspraken gemaakt over het voldoen aan maatschappelijke wensen rondom duurzaamheid, klimaatadaptatie, biodiversiteit en/of natuurinclusief ondernemen. De pachtprijs wordt gecorrigeerd op basis van de gemaakte afspraken.

Geliberaliseerde pacht

De geliberaliseerde pacht vervalt voor los land, maar komt beschikbaar voor agrarische gebouwen als stallen, schuren, kassen of (voormalige) hoeves zonder landbouwgrond. Pachter en verpachter moeten het onderling eens worden over de prijs, duur en andere bepalingen.

Omdat er voor bepaalde hoogsalderende gewassen behoefte is aan kortdurende flexibele contracten, kiest LTO ervoor om de teeltpacht te behouden. De visie noemt de teelt van onderstammen, boomkwekerijgewassen, bloembollen en vollegrondsgroenten en de omschakeling naar biologisch.

De duur van teeltpacht is één tot zes jaar. De pachtprijs is niet gereguleerd, maar komt in onderling overleg tot stand.

Natuurpacht

Als laatste pachtvorm blijft reservaat- of natuurpacht bestaan voor gronden met een natuurbestemming. De duur wordt verlengd naar twaalf jaar en de pachtprijs is gereguleerd. Bijzondere beheersbepalingen die ten goede komen aan natuurontwikkeling zijn mogelijk als daar een vergoeding tegenover staat.

Voor de vaststelling van de gereguleerde pachtprijzen wil LTO in de toekomst alleen nog maar uitgaan van de agrarische opbrengstwaarde. De rendementswens van de verpachter mag geen rol meer spelen. Een koppeling tussen grond- en pachtprijs is volgens de visie 'niet redelijk en niet houdbaar'.

Tegelijk met een nieuw pachtstelsel wil LTO de onderlinge uitwisseling van grond tussen boeren beter faciliteren. In het voorstel wordt opgeroepen te komen tot grondgebruiksovereenkomsten die in de Gecombineerde opgave worden geformaliseerd.