Roadmap AVP: biosecurity op varkensbedrijven kan beter

'De urgentie om Afrikaanse varkenspest (AVP) buiten de deur te houden, is groot. De roadmap is daarvoor een prima leidraad', reageert Janssen. Daarin ligt volgens de voorzitter een goede basis voor effectief gebiedsgericht beheer en het risicogericht terugdringen van de wildezwijnenstapel. 'Wanneer we de uitvoering van de roadmap gezamenlijk blijven oppakken en de minister een stimulerende en sturende rol blijft vervullen, heb ik vertrouwen in het resultaat.'

De biosecurity op varkensbedrijven kan beter, is een van de conclusies van de taskforce die verantwoordelijk is voor de roadmap. Het advies is daarom om voor het einde van dit jaar een hygiënescan te ontwikkelen. De pluimveehouderij werkt al langer met een hygiënescan. De vragen daaruit geven inzicht in de bioveiligheid van het bedrijf en stof tot gesprek. De hygiënescan voor varkens krijgt een speciale toepassing voor bedrijven met uitloop. Vrije-uitlooplocaties zijn voor commerciële bedrijven een dilemma.

Risico AVP groter bij hobbyhouders

Uit oogpunt van dierenwelzijn worden hobbyhouders gewaardeerd. Tegelijkertijd is het risico op introductie van AVP daar groter. Ook blijken hobbyhouders vaak niet goed geïnformeerd omtrent de regelgeving tot het houden van varkens. Daarom startte de Producenten Organisatie Varkenshouderij (POV) een actie om fokkers en houders van hobbyvarkens te wijzen op de verplichting om zich te registreren.

De kans dat AVP in de wildezwijnenpopulatie optreedt, wordt op dit moment niet zo groot geacht. Menselijk handelen, bijvoorbeeld door het achterlaten van etensresten op een parkeerplaats of via uit het buitenland meegebrachte vleesproducten, wordt als grootste risico gezien. Sinds de virusziekte in België de kop op stak, is hiervoor al veel aandacht.

De roadmap brengt de risico's en afgelegde routes in kaart van producten als stro, gras en hooi die vanuit Oost-Europa naar Nederland komen. Daarnaast is het advies om het aantal controles op te voeren op het dubbel reinigen en ontsmetten van wagens die terugkomen uit landen met uitbraken. Ook wordt de communicatiestrategie geoptimaliseerd.

Wild zwijn is beschermde diersoort

In Nederland zijn voor wilde zwijnen drie leefgebieden aangewezen: de Veluwe, de Meinweg en het Meerlebroek. Het beheer is in die gebieden gericht op het in stand houden van de populatie. Omdat het wilde zwijn een beschermde diersoort is, geldt in de gebieden daarbuiten geen wettelijke basis om het aantal tot nul te reduceren. Een jager kan niet worden gedwongen om afschot uit te voeren.

Buiten de drie leefgebieden komen wilde zwijnen vooral voor in Brabant en Overijssel. Er komt nu een onderzoek naar de precieze hoeveel wilde zwijnen in Nederland. Per gebied wordt een risico-inventarisatie uitgevoerd, waar het populatiebeheer op wordt afgestemd. Verder moet blijken welke jachtinstrumenten en methoden het meest effectief zijn. De POV pleit voor meer gebruik van vangkooien.

Het beheer van de populatie is afhankelijk van de vrijwillige inzet van jagers. Die worden in de toekomst meer gestimuleerd om het provinciaal beleid uit te voeren. Wordt er onvoldoende resultaat geboekt, dan moet de inzet van speciale interventieteams worden overwogen, zegt de POV. Daar ligt ook een rol voor de regionale LTO-organisaties die zijn vertegenwoordigd in de Faunabeheereenheden. Ook Jeannette van der Ven die bij de ZLTO Faunabeheer in haar portefeuille heeft, hamert op het belang van die route.

Aanleiding voor roadmap

Aanleiding voor het opstellen van de roadmap was de stijging van de bijdrage van varkenshouders aan het Diergezondheidsfonds. De sector ging daarmee akkoord, op voorwaarde dat er een effectief plan kwam waarmee kan worden gestuurd op het aantal wilde varkens en de gebieden waar ze voorkomen.

De roadmap is tot stand gekomen onder leiding van Jan Workamp. Bij de aanbevelingen die daarin staan, hoort een tijdspad. Om voortgang te houden en de resultaten te monitoren, komt de taskforce 'preventie AVP' twee keer per jaar bij elkaar.