HWodka: 'Brandstofverbruik is maat voor bodembelasting'

Bij het beperken van de bodembelasting hanteert HWodka twee regels: maximaal 0,5 en 1,0 bar bandendruk en zo weinig mogelijk machinebewegingen op het veld. Om die reden is een drieasser met drukwisselsystemen populair. Hoe meer brandstof het kost om een volle kieper over het land te trekken, hoe meer schade aan de bodemstructuur wordt toegebracht. Volgens HWodka kan het brandstofgebruik daarom als maat dienen voor de schade aan de bodemstructuur.

Dit idee komt naar voren uit het project 'HW20' van HWoldka. Dit project omvat onder andere maatregelen om de belasting van de bodem door machines te beperken. Het streven is om de bandspanning tijdens voorjaarswerkzaamheden en de oogst te beperken tot maximaal respectievelijk 0,5 en 1 bar. Hiermee leggen telers ook automatisch beperkingen op aan de maximale aslast. Daarnaast is het streven om niet meer door de open-voor te rijden tijdens het ploegen.

Bandenkeuze

De regel van maximaal 0,5 en 1 bar is een vuistregel die bijvoorbeeld goed gebruikt kan worden bij de bandenkeuze. Deze drukregel houdt geen rekening met de bodemtoestand. Als de bodem droog en draagkrachtig is, kan hij meer hebben. Onder natte omstandigheden is 0,5 en 1,0 bar nog te hoog.

Voor de nuancering van de vuistregel is het nodig om de draagkracht van de bodem erbij te betrekken. De draagkracht wordt in hoofdzaak bepaald door het bodemvochtgehalte. Naarmate de bodem vochtiger is, neemt de draagkracht af en de schade door berijden toe.

Met de introductie van ultraflexibele banden, die een hoog draagvermogen combineren met een lage bandspanning, drukwisselsystemen en rubber tracks is de belasting van de bodem drastisch te reduceren, blijkt ook uit praktijkervaringen van HWodka. Wel moeten akkerbouwers voorkomen dat ze dezelfde 'fout' maken als in het verleden, toen de toepassing van lage drukbanden gepaard ging met verhoging van de aslast waardoor de spanningen steeds dieper reikten in de bodem en telers nu met het probleem van ondergrondverdichting worden geconfronteerd.

Dezelfde capaciteit

Tegenwoordig roept iedereen dat het 'lichter' moet, maar dat heeft ook een keerzijde. De belangrijkste voorwaarde voor nieuwe logistieke systemen is dat de capaciteit (tonnen per uur) niet omlaag mag. Als je met lichtere machines werkt, spaar je de ondergrond, maar heb je er meer units nodig om dezelfde capaciteit te houden, wordt er meer gereden over het land en dus meer oppervlakkige (bouwvoor) schade toegebracht.

Naast de regel van maximaal 0,5 en 1,0 bar hebben ze bij HWodka nog een tweede regel nodig. 'We zoeken een systeem waarbij de schadedrempel niet wordt overschreden én waarbij zo weinig mogelijk machinebewegingen op het veld worden gemaakt. De populariteit van zware drieassers met drukwisselsystemen is vanuit deze optiek niet verrassend: lagere aslasten en minder machine bewegingen op het veld dan bij tweeassers.'

Voor de chauffeurs zou het makkelijk zijn wanneer zij een logistieke planner aan boord hadden: wanneer en waar moet ik mijn bunker lossen, wanneer en waar moet ik een vracht oppikken en welke paden moet ik gebruiken om zo weinig mogelijk schade aan de bodem toe te brengen? De stap naar autonoom veldtransport is dan niet zo groot meer.

Vervorming bodem

Op de weg kun je goed merken hoeveel energie het vervormen van een slappe band kost. In het veld, waar relatief langzaam wordt gereden, is het niet de vervorming van de band die de meeste energie vraagt, maar de vervorming van de bodem. Simpel geredeneerd: hoe meer brandstof het kost om een volle kieper over het land te trekken, hoe meer schade aan de bodemstructuur wordt toegebracht.

Het brandstofgebruik kan als maat dienen voor de schade aan de bodemstructuur. 'Door kennis van de bodemvochttoestand uit bodemvochtsensoren slim te combineren met het brandstofgebruik (trekkerdata) moeten we in staat zijn om de drukregel te nuanceren om de maximaal toelaatbare bodembelasting beter af te stemmen op de draagkracht', stelt HWodka.