Meer oog voor varken helpt intacte staart

De werkgroep Krulstaart komt in Nederland voor het eerst bijeen in het najaar van 2012. Een multidisciplinair platform waar, naast onderzoekers van Wageningen Livestock Research, de Dierenbescherming, fokkerij, veevoerbranche en slachterij aan tafel zitten. Zij moeten in beeld brengen wat nodig is om in Nederland te kunnen stoppen met couperen.

Een concreet antwoord op die opdracht komt er niet. Staartbijten blijkt een uiterst complex probleem. Eén sleutelfactor is er niet. Elk bedrijf is uniek en datzelfde geldt voor de dieren. En het voorkomen van bijtgedrag vraagt meer dan alleen efficiënte hokverrijking, schoon drinkwater, gezonde stallucht of voer van goede kwaliteit.

Die ervaring is er ook in Denemarken, Duitsland, België en Frankrijk. Sinds 2015 stemmen onderzoekers uit die landen de lopende onderzoeken af met hun Nederlandse collega’s van Wageningen Livestock Research. Ze doen dit eens per jaar. Dan bespreken ze ook de voortgang op het houden van varkens met intacte staarten. Dit jaar troffen ze elkaar in Barcelona en sloten ook Italië, Spanje en Portugal aan.

Einde aan routinematig couperen

De Europese Commissie maakte in 2018 een rondje langs de lidstaten voor een update ten aanzien van routinematig couperen. Voor elke lidstaat rolde daar een inspanningsverplichting uit. De Europese Commissie wil na zeventien jaar van gedogen dat er een einde komt aan het routinematig couperen van varkensstaarten.

De beste motivatie om te stoppen met couperen is geld. Een vergoeding voor de meerkosten van de extra arbeid en hokverrijking. In Zweden en Finland, beide niet zelfvoorzienend voor varkensvlees, is dat het geval. Varkenshouders krijgen daar van hun nationale overheid een vergoeding voor intacte staarten.

In Denemarken ontvangen varkenshouders een vergoeding van Danish Crown. Is de staart beschadigd, dan vervalt die vergoeding. Van de varkensvleesexporterende landen hebben de Denen de meeste ervaring met ongecoupeerde staarten. Duitse varkenshouders moeten sinds juli 2019 bij 1 procent van de biggen de staart intact houden. Daar staat niets extra’s tegenover.

Aandacht voor intacte staarten groeit

Minister Carola Schouten van LNV heeft 2030 als einddatum gesteld voor het couperen van staarten. Hoe reëel dat is, moet onder andere blijken uit de ervaringen die tot en met 2021 worden opgedaan binnen het onderzoeksproject ‘Varkens met lange staarten’. Daarnaast groeit, onder andere door de inzet van de POV, schoorvoetend de aandacht voor intacte staarten. Ook bij marktpartijen in Nederland.

Stoppen met couperen is zeer complex. Dat doe je niet van vandaag op morgen. Maar kijken varkenshouders meer en anders naar hun dieren, dan valt er nog veel te winnen, zo oordelen de deelnemers aan de meeting in Barcelona. Want het vertrekpunt voor intacte staarten zijn gezonde dieren en de wil en motivatie van de varkenshouder.