KlimaatCheck toont boeren en burgers impact van voeding

Via de online database KlimaatCheck kunnen boeren en consumenten opzoeken hoe klimaatvriendelijk hun voeding is. Daarbij komen grote onderlinge verschillen tussen sectoren, rassen en gewassen naar boven.

Zo blijkt bij de laagst beoordeelde productie van kalfsvlees per kilo product 27,4 kilo broeikasgas vrij te komen. Biokalf scoort veel beter met 15,8 kilo. De dieren leven langer, maar hebben ook een hoger slachtgewicht. Daarnaast krijgen ze weinig soja. De klimaatbelasting is uiteindelijk lager dan bij gangbaar kalfsvlees.

Herkauwers

Maar het kan beter: bij 1 kilo kippenvlees komt 6 kilo broeikasgas vrij en bij falafel slechts 2 kilo broeikasgas. Achterliggende oorzaak is het vele methaan dat herkauwers produceren en dat 25 keer sterker is dan CO2. Uit de mest komt ook lachgas vrij, een 310 keer sterker broeikasgas dan CO2.

Afhankelijk van de diersoort is 2 tot 15 kilo veevoer nodig. De productie hiervan kost veel energie, schetst de KlimaatCheck. Kalfsvlees 'laag' scoort in de vergelijker dan ook maar een povere 1 voor zowel klimaat als dierenwelzijn, terwijl de biovariant een nette 6,5 voor dat laatste scoort.

Runderwelzijn op orde

Diverse runderrassen komen beter uit de test, met cijfers tot 7,5 voor dierenwelzijn. Een compliment aan de Nederlandse boer, kun je zeggen. Echter de forse milieubelasting ervan is niet ongedaan te maken. Bij de productie van Nederlands rundvlees komt per kilo product gemiddeld 23,6 kilo broeikasgas vrij.

Voor de Zuid-Amerikaanse importvariant is dat maar liefst 66 kilo CO2. Ongeveer evenveel uitstoot als 400 kilometer rijden in een middelgrote auto op benzine. Voor 1 kilo rundvlees is 13 kilo veevoer nodig. Vlees als totaalproduct staat dan ook onderaan de vergelijker met gemiddeld een 4,2 als cijfer.

Schaal- versus schelpdieren

KlimaatCheck beoordeelde de klimaatbelasting van ruim tweehonderd voedselproducten met een rapportcijfer op een schaal van 1 tot 10. Logischerwijs scoren plantaardige gewassen veel beter in de database, een 10. Eieren scoren een 8 en vis gemiddeld een 6,7. Zalm daarentegen scoort eveneens een keurige 8.

Verder blijkt dat het eten van schaaldieren als kreeft en krab een hoge uitstoot van CO2 veroorzaken (score 4,3), terwijl de consumptie van schelpdieren juist een lage impact heeft op het klimaat (score 9,5).

Lagere CO2-uitstoot dan plantaardig

Dit komt vooral doordat de vangstmethode met sleepnetten veel brandstof verbruikt. Mosselen en oesters scoren juist opvallend goed. De productie levert per kilo een uitstoot van slechts 1,3 kilo CO2, dat is zelfs lager dan de uitstoot van een kilo plantaardige producten.

Schelpdieren worden grotendeels gekweekt. De afstand tussen kwekerij en consument is relatief klein, waardoor het transport weinig brandstof verbruikt. Daarnaast groeit er in de kwekerijen extra zeewier, dat juist CO2 opslaat.

Klimaatvriendelijke voeding

Wereldwijd is de productie van voeding verantwoordelijk voor een kwart van alle broeikasgassen. Ruim 83 procent hiervan komt vrij bij de productie van dierlijke voedingsmiddelen. Opvallend genoeg is er weinig verschil in de klimaatscores voor gangbaar en biologisch vlees.

Biologische dieren krijgen minder soja of eten biologische soja die niet afkomstig is uit ontbossingsgevoelige gebieden. Ze groeien daarentegen een stuk langzamer en hebben meer voer nodig om hetzelfde gewicht te bereiken. Zo heeft plofkip vrijwel dezelfde klimaatimpact als biologische kip, maar wel een veel slechtere score voor dierenwelzijn.

SuperWijzer

De KlimaatCheck gebruikt voor een belangrijk deel dezelfde gegevens over de klimaatimpact als de SuperWijzer, waarin bijna driehonderd producten van landbouwhuisdieren (vlees, zuivel en eieren) en vleesvervangers in kaart zijn gebracht.

Deze uitkomsten zijn uitgedrukt in kilo's CO2-equivalenten per kilo product. Hiervoor is gebruikgemaakt van levenscyclusanalyses, waarmee de broeikasgasemissies van het gehele proces worden meegenomen: de teelt van gewassen, emissies door de veehouderij, de verwerking in de fabriek en het transport tot aan de winkel.