Doorbraak stikstofimpasse stapje dichterbij

Minister Carola Schouten van Landbouw, Natuur en Voedselkwaliteit heeft onlangs nieuwe maatregelen gepresenteerd die ervoor moeten zorgen dat de stikstofemissie in de landbouw verder wordt teruggedrongen. Stap voor stap wil ze haar aanpak uitvoeren.

Schouten kondigde ook aan dat er coaches komen om boeren persoonlijk te ondersteunen bij het nemen van stikstofreducerende maatregelen of hen te begeleiden naar de diverse innovatie- en opkoopregelingen. Ook organiseert het rijk de komende maanden samen met provincies regiobijeenkomsten voor boeren over deze mogelijkheden.

Daarnaast heeft de minister nog meer maatregelen in de pen zitten. Zo volgen de komende maanden nog meer bronmaatregelen en een stikstofregistratiesysteem. Ook is duidelijk dat Rijk en provincies beweiden en bemesten niet vergunningplichtig willen maken, zoals ook het adviescollege Remkes adviseert.

Opkoop bedrijven

Het kabinet trekt 350 miljoen euro uit voor gerichte opkoop van veehouderijen en voor boeren die zelf aangeven te willen stoppen. Met de provincies is verder afgesproken dat ongecontroleerde opkoop van veehouderijbedrijven wordt voorkomen. Dat is een randvoorwaarde om extern salderen met veehouderijen binnenkort open te stellen. Hierdoor blijft het platteland ook leefbaar. Kabinet en provincies kijken samen nog naar de bijbehorende randvoorwaarden.

Innovatie

Het kabinet stelt 172 miljoen euro beschikbaar voor innovatie en verduurzaming van stallen. Aanpassing van stallen levert een forse bijdrage aan emissiereductie, stelt het kabinet. Daarom komt er een subsidieregeling om boeren te ondersteunen die willen investeren in innovatieve en duurzame stallen. Doel is een brongerichte aanpak, waarbij (stikstof)emissies worden voorkomen, bijvoorbeeld door het snel scheiden van mest en urine.

De stappen die een boer kan en wil zetten, zijn afhankelijk van zijn of haar persoonlijke situatie. Daarom komen er onder meer bedrijfscoaches en regiobijeenkomsten om de boer te informeren en te helpen bij het maken van keuzes voor de juiste financiële regelingen en instrumenten.

Dierrechten

Het kabinet heeft afgesproken dat vooralsnog de dierrechten worden ingenomen en doorgehaald van veehouderijen die worden opgekocht door de overheid (rijk, provincies). Bij opkoop van veehouderijen door private partijen, in het kader van extern salderen, is er geen koppeling met de dierrechten en zijn deze dus vrij verhandelbaar.

Omschakelfonds

Het kabinet werkt op basis van ideeën van diverse partijen aan een omschakelfonds, waarmee kringlooplandbouwprojecten gefinancierd kunnen worden. Dit is nodig omdat boeren die willen extensiveren (minder intensieve landbouw, meer grondgebonden) of omschakelen naar kringlooplandbouw, soms tegen financieringsproblemen aanlopen. Landbouwminister Schouten informeert de Tweede Kamer voor de zomer over de voortgang van het omschakelfonds.

Het kabinet zoekt naar mogelijkheden om grond beschikbaar te maken voor extensivering. Grond kan beschikbaar komen door boeren die stoppen of verplaatsen. Ook kijkt het rijk naar de mogelijkheden om grond van andere partijen (Staatsbosbeheer, Rijksvastgoedbeheer) in te zetten voor extensivering van de landbouwsector, mits dit niet ten koste gaat van bestaande natuur.

Varkenshouderij

Het rijk heeft eerder 180 miljoen euro beschikbaar gesteld voor de sanering van de varkenshouderij, een regeling die is gericht op vermindering van geuroverlast, maar die ook zorgt voor vermindering van stikstofneerslag. Voor de regeling hebben zich 502 varkenshouders aangemeld.

Het ministerie van Landbouw, Natuur en Voedselkwaliteit onderzoekt welke aanvragers aan de eisen voldoen om deel te mogen nemen aan de regeling. Het kabinet heeft besloten alle inschrijvers die aan deze eisen voldoen, te helpen hun bedrijf te beëindigen en daar, mocht dat nodig zijn, extra geld voor vrij te maken.

Verleasen

Het rijk wil het 'verleasen' van latente ruimte in de vergunning mogelijk maken en nader uitwerken in overleg met provincies. Dat betekent dat een ondernemer of boer een deel van zijn niet-benutte stikstofruimte in zijn vergunning tegen een vergoeding tijdelijk beschikbaar mag stellen aan een initiatiefnemer van een project met een tijdelijke stikstofdepositie, bijvoorbeeld tijdens de aanleg van een (bouw)project.

Dat maakt nieuwe (duurzame) activiteiten ook weer mogelijk. Iemand die een nieuw project wil beginnen en permanent depositieruimte nodig heeft, kan hier geen gebruik van maken.